Sıcak havayı dikkate alın

(ÖZEL HABER)

Serhat ŞANLI

ADANA (İLKHABER) - İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Adana Şube Başkanı H. Çağdaş Kaya, sağlıklı ve sağlam yapılar için sıcak havalarda kalıp sökümü ve beton dökümüne dikkat edilmesini istedi.

İMO Adana Şubesi’nin düzenlediği meslek içi eğitim seminerde konuşan (İMO) Adana Şube Başkanı H. Çağdaş Kaya, özellikle sıcak ve illerde yapıların üretim sürecinde dikkatli olunması gerektiğini belirtti.

İnşaat Mühendisleri Odası’nda (İMO) üyelerine yönelik meslek içi eğitim semineri verildi. İMO Adana Şube Üyesi Yüksek İnşaat Mühendisi Hakan Özbebek’in konuşmacı olarak katıldığı seminere, (İMO) Adana Şube Başkanı H. Çağdaş Kaya ve çok sayıda inşaat mühendisi katıldı.

Açılış konuşmasını yapan İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Adana Şube Başkanı H. Çağdaş Kaya, sağlıklı ve sağlam yapılar için sıcak havalarda beton dökümüne dikkat edilmesi gerektiğini belirterek, ‘’Özellikle de sıcak ve nemli havasıyla dikkati çeken Adana’da yapı üretim sürecinde daha hassas olmak gerekmektedir. Adana gibi sıcak iklime sahip tüm kentlerimizde, yapı üretim aşamalarında hava şartları mutlak dikkate alınmalıdır.’’ Dedi.

İnşaat Mühendisleri Odası Adana Şubesi olarak, özellikle yaz aylarında,  mesleki ve toplumsal beton dökümü ile ilgili kamuoyunu ve meslektaşlarını uyarmayı bir görev olarak gördüklerini ifade eden Kaya sözlerine şöyle devam etti;

‘’Planlama aşamasından başlayarak projenin doğru uygulanması, yapı denetiminin eksiksiz yapılması, konutun anahtar teslimine varıncaya kadar yapı üretim süreci bir bütündür. Bu sürecin her aşaması kendine has özellikler taşımaktadır.

Adana gibi sıcak havaya sahip kentlerde ve bölgelerde ise en az diğer aşamalar kadar önem arz eden konu beton dökümüdür. Bu işlem asıl olarak taşıyıcı sistemi teşkil eden demir-beton ikilisinin standartlara uygun bileşiminin sağlanması olduğundan yapının sağlamlığını dolayısıyla can ve mal güvenliğini doğrudan etkilemektedir.

Betonu oluşturan yapı malzemelerini bir arada tutan ve dayanım kazandıran çimento ve su arasında gerçekleşen “hidratasyon reaksiyonu” dur. Bu reaksiyonun gerçekleşmesi için yeterli miktarda su ve sıcaklık gerekmektedir. Su miktarını ve sıcaklığı etkileyen tüm faktörler dolayısıyla betonun özeliklerini de etkilemiş olur.

Özellikle de sıcak ve nemli havasıyla dikkati çeken Adana’da yapı üretim sürecinde daha hassas olmak gerekmektedir. Adana gibi sıcak iklime sahip tüm kentlerimizde, yapı üretim aşamalarında hava şartları mutlak dikkate alınmalıdır.

İnşaat Mühendisleri Odası Adana Şubesi olarak, içinde bulunduğumuz bu sıcak yaz aylarında,  mesleki ve toplumsal sorumluluğumuz gereği, beton dökümü ile ilgili kamuoyunu ve meslektaşlarımızı uyarmayı bir görev olarak görmekteyiz. Bu noktada şantiye şefi meslektaşlarımıza, yapı denetim firmalarına, belediyelere, ilgili kurum ve kuruluşlara büyük sorumluluk düştüğünü de hatırlatıyoruz. Unutulmamalıdır ki, bilimsel-mesleki esaslara ve mesleki etik kurallara uygun yapı üretim süreci ile her koşulda güvenli yapı üretimi temin etmek mümkündür. Yeter ki gerekli tüm önlemleri alalım.’’

Ardından İMO Adana Şube Üyesi Yüksek İnşaat Mühendisi Hakan Özbebek, katılımcılara sıcakta beton dökümü, bakımı ve kürü hakkında birifing verdi.

Brifingde, ülkemizin büyük bir bölümünün (yaklaşık %95’i) deprem kuşağında yer aldığını belirten Yüksek İnşaat Mühendisi Hakan Özbebek, depremlerde yıkılan binalarda yapılan teknik araştırmalar sonucu, standart dışı, kalitesiz beton kullanımının ve bilinçsiz uygulamaların bu yıkımlara neden olduğunu ortaya çıkardığını söyledi.

Bu nedenle yapıların güvenliği açısından betonun kalitesi vazgeçilmez olduğuna vurgu yapan Özbebek, ‘’ Bir yapının en temel unsuru, o yapının ayakta durmasını sağlayan betonarme taşıyıcı sistemdir. Beton ve çelik, inşaatın temel girdisini, betonarme ise inşaatın temel uygulamasını teşkil etmektedir. Mevcut şartlarda, betonun bir yapının genel maliyetindeki payı % 10’u ancak bulmaktadır. Bu oran, oldukça küçük bir değerdir. Dolayısıyla beton, kalitesinden kesinlikle taviz verilemeyecek bir yapı malzemesidir.’’ Dedi.,

Sıcak yaz aylarında beton dökümünde dikkat edilmesi gereken çok önemli kurallar olduğunu belirten Yüksek İnşaat Mühendisi Hakan Özbebek, sözlerini şöyle sürdürdü;

‘’ Öncelikle sıcak havanın, TS 1248 (Anormal Hava Koşullarında Beton Yapım, Döküm ve Bakım Kuralları) standardında ard arda 3 günlük hava sıcaklığı ortalamasının 30oC’ nin üzerinde olması durumu olarak ifade edildiğini belirtelim.  Hava sıcaklığının fazla olması beton içindeki suyun hızla buharlaşıp azalmasına, betonun kıvamının ve işlenebilirliğinin azalmasına, reaksiyon için gerekli şartların sağlanamamasından dolayı dayanım kaybına, betonun dökümünde, yerleştirilmesinde, vibrasyonunda ve bitirilmesinde zorluklara, beton yüzeyinde daha fazla rötre çatlağı oluşup betonun daha geçirimli olmasına neden olmaktadır. Tüm bunları engellemek için de;

Agregalar kapalı alanlarda stoklanmalıdır. Agregalara, düzenli olarak su püskürtülerek sıcaklıkları düşürülmelidir. Beton karışım suyu yalıtımlı beyaz renkli tanklarda ve mümkün ise yer altında tank veya depolarda saklanmalıdır. Beton karışım suyu buz katılarak ya da chiller sistemi ile soğutulmalıdır. Çimento stoktan (dinlenmiş ılık çimento) kullanılmalıdır.

Özel durumlarda, hidratasyon ısısı düşük çimento veya katkılı çimentolar kullanılmalıdır. Mineral katkılar olarak uçucu kül, öğütülmüş yüksek fırın cürufu kullanımı da oldukça faydalıdır.

Çimento dozajı kontrollü olarak dayanım ve dayanıklılık kriterlerini sağlayacak şekilde bir miktar azaltılabilir.

Betonun transmikser ile taşınması esnasında kaybolacak olan karışım suyu hesaplanıp beton dizaynı ona göre revize edilmelidir.

Akışkanlaştırıcı ve priz geciktirici kimyasal katkılar kullanılmalıdır. Agreganın su emmesi doğru tespit edilip karışım dizaynı buna göre hazırlanmalıdır.

Sıcak Havada Beton Taşınırken Alınması Gereken Önlemler;

Hazır beton gitmesi gereken şantiyeye en kısa zamanında, en kısa mesafeden gitmelidir. Transmikser kazan dönüş devri yüksek olmamalıdır.

Sıcak Havada Şantiyede Beton Dökülmeden Önce Alınması Gereken Önlemler;

Beton dökülecek zemin ıslatılıp suya doygun hale getirilir. Bu sayede taze betondaki suyun zemince emilmesi engellenir. (Özellikle döşemelerde asmolen kullanılacak ise asmolenler mutlaka suya doygun olacak şekilde ıslatılmalıdır.

Kalıplar ve donatılar ıslatılmalıdır. Aşırı rüzgâr var ise döküm sahası etrafına rüzgar kırıcı yerleştirilebilir.

Gölgelik kullanılarak yerleştirilen beton güneş ışığından korunabilir. Tüm işçiler ve gerekli ekipmanlar beton dökümü için hazır olmalıdır.

Gün içinde sıcaklığın azaldığı saatlerde (GECE) beton dökümü yapılmalıdır.

Sıcak Havada Şantiyede Beton Dökümünde Alınması Gereken Önlemler;

Beton sıcaklığı sürekli olarak kontrol edilmelidir.

Vibrasyon mutlaka kullanılmalı, ancak aşırı vibrasyon yapılmamalıdır.

Döküm en kısa sürede gerçekleştirilmelidir. Yeterli sayıda beton yerleştirme ekibi bulunmalıdır.

Bitirme işlemi yüzeyde terleyen su kalmayınca hemen yapılmalıdır.

Düşük su çimento oranına sahip betonlarda yüzeydeki kuruma su geçirgenliğinin az olmasından dolayı daha hızlı olur.

Taze beton kalıbına yerleştirildikten sonra rüzgar hızına ve güneşe bağlı olarak beton yüzeyine 2. veya 3.mastar mutlaka çekilmelidir.

Sıcak Havada Şantiyede Beton Dökümünden Sonra Alınması Gereken Önlemler;

Beton dökümü sonrasında betonun bakımı ve kürü çok iyi yapılmalıdır. Beton yüzeyinde sertleşmeye başlar başlamaz su ile kür edilmelidir. Kür süresi en az 7 gün olmalıdır. Beton yüzeyi devamlı nemli kalacak şekilde farklı metotlar ile kür yapılabilir. Beton günde en az 3 defa kurumasına fırsat verilmeden sulanmalı veya üstüne konulacak kum, telis çuval bezi, hasır gibi örtüler suyla sürekli doygun hale getirilmelidir. Su kürü uygulandığında suyun sıcaklığı beton sıcaklığından çok düşük olmamalıdır.’’