TR
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文
SON DAKİKA
Hava Durumu
TR
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文

Rusya’nın domates açıklaması sevindirdi

Medyada Türkiye-Rusya arasındaki tarımsal dış ticaretle ilgili haberler sık sık gündeme geliyor.

Haber Giriş Tarihi: 22.10.2017 15:23
Haber Güncellenme Tarihi: 22.10.2017 15:23
Kaynak: Haber Merkezi
ilkhaber-gazetesi.com
Rusya’nın domates  açıklaması sevindirdi

Rusya’nın domates

açıklaması sevindirdi

 

RÖPORTAJ

 

 

Serhat ŞANLI

ADANA (İLKHABER) - Medyada Türkiye-Rusya arasındaki tarımsal dış ticaretle ilgili haberler sık sık gündeme geliyor.

Bu haberlerin çoğunda da domates yer alıyor. Özellikle son günlerde Rusya’nın 1 Aralık’tan itibaren Türkiye’den domates ithalatı yapacağını açıklaması üretici için sevindirici bir haber olarak karşımıza çıktı.

Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Özden Güngör ile Rusya pazarının önemi hakkında konuştuk.

Rusya’nın dış ticaretimiz içindeki payı nedir?

 

Rusya, komşu ve pazar olmanın dışında, doğalgaz ihtiyacımızın yaklaşık yüzde 60’nın karşılandığı bir ülke olarak, ticaretimiz açısından büyük önem taşıyor. İhracatımızda, en yüksek seviyeye ulaştığı 2014 yılı sonrası genel bir düşüş görülmektedir. Rusya`ya yapılan ihracatımız, 2014 yılı sonunda yaşanan uçak krizi sonrası, bu genel düşüşten ayrı olarak, Rusya’nın getirdiği yasaklamalar nedeni ile de ayrıca azalma oldu.

Rusya`nın toplam ihracat içinde yüzde 4 civarında olan payı, 2016 yılında yüzde 1,22’ye düşmüştür. Tarımsal ihracat içinde yüzde 7’lerde olan payı ise yüzde 3,11’e düşmüştür.  Tarımsal ihracatımız incelendiğinde, en fazla ihracat yapılan tarımsal ürünlerinin Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri grubunun olduğu, tarımsal ürün ihracatındaki payının yüzde 35-40 civarında bulunduğu görülmektedir. Diğer önemli grup ürünler ise, yaklaşık yüzde 15’lik payı ile yaş sebze ve meyve grubudur. Yaş sebze ve meyve ihracatının yüzde 30-40`lık kısmı Rusya’ya yapılmaktadır. Yaş sebze ve meyve ihracatının Rusya’ya yapılan tarımsal ihracattaki payı ise yüzde 75 civarındadır.

Ülkemizden yapılan yaş meyve ve sebze ihracatı miktarında, değer olarak bir miktar düşüş olmakla birlikte, son dört yılda miktar açısından önemli bir değişiklik bulunmamaktadır. Bu değerlere bakılarak, Rusya’nın getirdiği yasaklama ve kısıtlamaların etkisini belirlemek mümkün değildir. Bu etkinin anlaşılabilmesi için, Rusya’ya yapılan yaş sebze ve meyve ihracat bilgilerinin incelenmesi gerekmektedir.

Rusya’nın tarımsal ihracatımız içindeki payını nasıl değerlendirirsiniz?

 

Rusya’ya yapılan tarımsal ihracatın en önemli bölümünü yaş meyve ve sebze ihracatı oluşturmaktadır. Rusya’nın 2015 yılında yaş meyve ihracatında yüzde 40 olan payı, 2016 yılında yüzde 7`ye, yaş sebzede yüzde 56 olan payı yüzde 4`e, yaş meyve ve sebze grubu toplamındaki payı ise yüzde 42`den, yüzde 17`ye düşmüştür.  Tarımsal ihracata ilişkin daha detaylı bir değerlendirme için, yaş meyve ve sebze grubunda yer alan ürünlerin ihracat verilerine bakılması gerekmektedir.

Türkiye’nin yaş meyve ve sebze ihracatı 2 milyar dolar civarındadır. Rusya’ya yapılan yaş meyve ve sebze ihracatı 2014 yılında 1 milyar dolara yaklaşmış olmasına karşın, 2016 yılında 330 milyar seviyelerine inmiştir. Bu olumsuzluk bazı ürünlerde, bu ürünlere yönelik yasaklamalar nedeniyle oldukça etkili olmuştur. Bu etki yaş meyve ve sebze grubu içinde yer alan başlıca ürünler üzerinden ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Narenciyenin durumu nedir?

 

Yaş sebze ve meyve ihracatımız içinde narenciye ürünlerinin payı yüzde 40 civarındadır. Bu grupta mandalina, limon, portakal ve greyfurt yer almaktadır. Bu ürünlerden mandalina yaklaşık yüzde 40`lık, limon ve portakal yüzde 25`lik, greyfurt yüzde 10’luk paylara sahiptir. Rusya’nın narenciye grubu içinde yer alan ürünlere yönelik bir kısıtlaması olmamıştır.

Mandalina üretimimizin yaklaşık yarısı ihraç edilmektedir. 2016 yılındaki ihracatımız 650 bin tonu geçmiştir. En büyük pazar Rusya’dır ve ihracatın yüzde 40’tan fazlası bu ülkeye yapılmaktadır. Irak ve Ukrayna en fazla mandalina ihracatı yapılan ülkeler olup, bu iki ülkeye yapılan toplam ihracat, Rusya’ya yapılan ihracat düzeyindedir.

Limon üretimimizin de yaklaşık yarısı ihraç edilmektedir. 2016 yılındaki ihracatımız 450 bin ton civarında gerçekleşmiştir.  En büyük pazar Rusya olup, ihracatın yaklaşık dörtte biri bu ülkeye yapılmaktadır.  Irak ve Suudi Arabistan en fazla mandalina ihracatı yapılan diğer ülkeler olup, bu iki ülkeye yapılan toplan ihracat, Rusya’ya yapılan ihracat düzeyindedir. 2016 yılında Rusya, Türkiye’den yapılan tarafından limon ihracatına ilişkin bir kısıtlama uygulamamıştır. İhracat miktarı bir önceki yıla göre çok küçük bir düşüş göstermiştir.

Portakal üretimimizin de yaklaşık yüzde 20’si ihraç edilmektedir. 2016 yılındaki ihracatımız 400 bin ton civarında gerçekleşmiştir. En büyük pazar Irak olup, ihracatın yaklaşık yarısı bu ülkeye yapılmaktadır. Rusya`ya yapılan ihracat miktarı 2015 yılında toplam ihracatın yüzde 31’i düzeyine çıkmış olmakla birlikte, 2016 yılında bu oran yüzde 18 olmuştur. Ukrayna en fazla portakal ihracatı yapılan üçüncü ülkedir.

Yaş meyve ve sebzede durum nedir?

 

Yaş sebze ve meyve ihracatımız içinde yaş meyve ürünlerinin payı yüzde 30 civarındadır. Bu grupta yer alan üzüm, nar, şeftali, kayısı, kiraz, çilek ve elma toplam yaş meyve ihracatı içinde yüzde 80’lik paya sahiptir.

Yaş sebze ve meyve ihracatımız içinde yaş sebze ürünlerinin payı yüzde 30 civarındadır. Bu grupta yer alan domates, salatalık, biber, kabak ve soğan toplam yaş sebze ihracatı içinde yüzde 80’lik paya sahiptir.

Domates gündemde daha fazla yer alıyor. Domateste durum nedir?

 

Türkiye’de 1,8 milyon dekar alanda domates üretimi yapılmaktadır. Üretim 2016 yılında 12 milyon tonu geçmiştir. Domates ihracatı yapılan en önemli tarımsal ürünlerdendir. Türkiye yaklaşık 500 bin ton domates ihracatı gerçekleştirmektedir.

Domates ihracatının yüzde 60’ı Rusya’ya yapılmaktadır. 2016 yılında Rusya Türkiye’den domates alımına yasaklama getirmiştir. Ancak domates ihracatındaki azalış, bu yasaklamaya karşın çok fazla olmamıştır.

Irak ve Suudi Arabistan`a yapılan domates ihracatında önemli artışlar olmuşsa da, Belarus, Ukrayna ve Gürcistan`a yapılan domates ihracatındaki artışlar, bu ülkelerin Rusya`ya komşu olması nedeniyle dikkat çekicidir. Türkiye’den doğrudan yapılamayan domates ihracatının, bu ülkeler üzerinden yapıldığı tahmin edilmektedir.

Peki, Rusya’dan tarımsal ürün ithalatımız hakkında bilgi verir misiniz?

 

Rusya ile tarımsal ürün ticaretinde yaşanan sorunların giderilmesine yönelik görüşmelerde, Türkiye`nin Rusya’dan ithal ettiği buğday ve ayçiçeğine yönelik kısıtlamalar uyguladığına yönelik şikâyetlerde gündeme gelmiştir. Ülkemiz buğday ve ayçiçeği ithalatının önemli bir kısmını Rusya’dan gerçekleştirilmektedir. Bu konudaki değerlendirmelerin daha iyi anlaşılabilmesi için iki ürüne ait üretim ve ithalat bilgilerinin göz önüne alınması yararlı olacaktır.

2016 yılında Rusya`dan 2,5 milyon ton buğday ithalatı gerçekleştirilmiş olup, bu miktar toplam ithalatın yüzde 60’ı düzeyindedir. Ayrıca Ayçiçeği ithalatımızın da önemli bir kısmı Rusya’dan gerçekleştirilmektedir. 2016 yılında ithal edilen ayçiçeğinin yüzde 52’si Rusya’dan gerçekleştirilmiştir.

Belirttiğiniz değerlere bakacak olursak sonuç olarak neler söylersiniz?

 

Rusya dış ticaretimiz açısından önemli olduğu gibi, Türkiye’ye en fazla turistin geldiği ülkeler arasındadır. Rusya ile yaşanan kriz ve ülkemizin de içinde yer aldığı coğrafyamızdaki kaotik durum, ülkemize gelen turist sayısında önemli azalışlara yol açmıştır diyebiliriz.

2017 yılının ilk beş ayında gelen turist sayısının, öncesindeki beş yıldaki turist sayısı ile karşılaştırılması yapıldığında, ülkemize gelen toplam turist sayısının kriz öncesi dönem seviyesine ulaştığı görülmektedir. Ancak ülkeler bazında gelen turist sayısına bakıldığında, daha fazla harcama yapan turistlerin geldiği batı ülkelerinden gelen turist sayısının azalmaya devam etmesi kaygı vericidir. Bu azalışın devam etmesinde ülkemizde meydana gelen terör olayları, Ortadoğu`daki çatışma bölgelerine yakın olmamız ve batı ülkeleri ile siyasi olarak yaşanan sorunların önemli etkisi bulunmaktadır.

Ticaret dostlukları geliştiren ve gerektiren bir faaliyettir. Uluslararası ilişkiler hamasetle veya duygularla değil karşılıklı çıkarlar üzerinden gelişmektedir. Rusya dış ticaretimizde önemli bir yeri olan bir ülkedir. Uçak krizi ile başlayan sorunun, yapılan görüşmeler sonrası önemli ölçüde giderilmiş olması sevindiricidir. İçinde bulunduğumuz coğrafya, her gün yeni sürprizlere ve sorunlara açık bir bölgedir. Ortaya çıkan sorunların giderilmesinde öncelikle sağduyunun ve diplomasinin öne çıkması başta ülkemiz ve komşularımız açısından en doğru sonucu verecek bir yaklaşım olacaktır.

 

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.