Şimdi pekmez zamanı

Serhat ŞANLI

ADANA (İLKHBAER) – Adıyaman’da bağ bozumunun ardından pekmez yapılmaya başlandı. Tamamen doğal ve ateşte yapılan pekmez, tam bir şifa kaynağı olarak karşımıza çıkıyor. Ayrıca bu yıl üzümdeki verimin az olmasından dolayı pekmez de az olacak gibi görünüyor.

SABAH ERKEN BAŞLAYAN MESAİ

Adıyaman’da pekmez sezonuyla birlikte üzüm bağlarında sabahın erken saatleriyle birlikte yoğun bir hareketlilik başlıyor. Üzüm toplamaya giden vatandaşlar, ürünlerini hassas bir şekilde kesip kasalara dolduruyor.

Ardından özenerek topladığı üzümleri koca kazanlarda kaynatarak, pekmeze dönüştürüyor. Tarladan getirilen üzümler önce yıkanıp, ardından konuldukları havuzda ezilip suyu çıkarılıyor. Daha sonra kazanlara alınan üzüm suyu, pekmeze dönüşene kadar kaynatılıyor.

KIŞLIK ERZAK

Hazır olan pekmez soğutularak, soğuk kış aylarında tüketilmek için saklanıyor. Üzümden sadece pekmez yapılmıyor. Üzümlerin bazısı bağda bazısı ise evlerin damlarında kuru üzüm için kurumaya bırakılıyor.

Kurutmaya ayrılanların dışındaki üzümlerden pekmez, pestil, kesme ve sucuk gibi yerli kışın tüketilen tam vitamin deposu ürünler yapılıyor.

ÜZÜMDEN ÇEŞİTLİ ÜRÜNLER ELDE EDİLİYOR

Kalitesi ve lezzeti bakımından üzüm ürünlerinden cevizli, bademli sucuk ve pestil gibi yöresel ürünler yapılıyor. Bağları büyük olan bazı vatandaşlar, kendi ihtiyacından fazla kalan ürünlerini isteyenlere satarak ev ekonomisine bir nevi katkı sağlıyor.

POSASI BİLE BOŞA GİTMİYOR

Ayrıca üzümün iyice ezilip suyunun çıkarılmasının ardından geriye kalan posası da boşa gitmiyor. Arta kalan posalar geniş alanlara açılan örtülerin üzerine yayılarak birkaç gün güneş altında bırakılıp kurutuluyor. Soğuk kış aylarında meraların kuru olmasından dolayı, arta kalan üzüm posaları büyükbaş ve küçükbaş hayvanların yemine katkı olarak kullanılıyor.

TAMAMEN DOĞAL

Büyük emeklerle üzümlerden elde eilen ürünler tamamen doğal olarak sofralarda yerini buluyor. Adıyaman’ın Gerger İlçesi’nde yaşayan Hacı Işık, bir gelenek haline gelen kendi pekmez ve ürünlerinin yüzyıllardır yörede yapıldığını ve bir ata geleneği olduğunu söylüyor.

KIŞ İHTİYAÇLARI ÖNCEDEN HAZIRLANIR

Kışlıkların evde hazırlandıklarını belirten Işık, ‘’Pekmez yapma işi bize atalarımızdan kalan bir gelenektir. Eskiden şimdiki gibi her istediğini bulmak kolay değildi. Hatta kış aylarında kar yağdıktan sonra merkez ile bağımız nerdeyse kış boyu olmuyordu. Onun için kışlıklarımızı hep kendimiz hazırlardık. Kuru sebzeden tutunda, peynirine kadar yapmamız gerekiyor’’ dedi.

Son dönemlerde kendilerine diğer illerde ikamet eden akrabalarının çevresinin de pekmez ve türevlerinde istediğini belirten Hacı Işık, sözlerine şöyle devam etti;

‘’Şimdi köylerde kimse kalmadı. Özellikle gençler yetişkinliğe erince iş için büyük kentlere göç ediyor. Sadece yaşlı kesim buralarda. Köylerdeki hane sayısı bir elin parmakları kadar anca oluyor. Benimde bütün çocuklarım İstanbul’da yaşıyor. Benim kendime ait küçük bir bağım var. Ancak aileme yetiyor. Peynir, pekmez, yoğurt, sebze kurusu gibi ürünlerimizi hazırlıyoruz. Koca kışı bunlarla geçirmek zorundayız. Hem daha doğal, hem de bütçemize katkı sağlamış oluyoruz.

Hasat ettiğim üzümlerden pekmez, pestil ve sucuk gibi ürünler hazırlıyorum. Evim için olanı ayırıyor. Geri kalanı da çocuklarıma gönderiyorum. Burada birkaç komşum bazen pekmezi fala yapıyor ve artanı da benim İstanbul, Adana, Mersin gibi yerlerde yaşayan akrabalarım ve çevresindeki insanlara gönderiyor. Pekmez yapmak çok emek isteyen bir iştir.

VERİM AZ

Ayrıca bu yıl bağlarımızdaki verim çok az. Bazılarında neredeyse tüketecek kadar bile olmadı diyebiliriz. Geçtiğimiz kış ayları kurak geçti. Yaşanan zirai don bazı ağaçlarımızı kuruttu. Ayrıca bu yıl yaz mevsiminin aşırı sıcak geçmesi bağlarımızı yaktı. Üzümler daha dalında iken külleme yaptı.

Verim az olunca da bu yıl pekmez ve diğer ürünler de az oldu. Dışarıdan çok talep geldi ama hiçbirine karşılık veremedik. Bazı komşu köylerde pekmez satanlar kilosuna 20 liradan alıcı buldular. Umarız bu yıl havalar iyi olur da önümüzdeki yıl bağlarımızdaki verim de iyi olur’’