Kaynak kodlar açılmalı

Bayram BULUT

ADANA (İLKHABER) - Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Adana Şubesi tarafından 24 Haziran seçimleri öncesi, ‘Seçim Güvenliği Paneli’ düzenlendi.

Seyhan Yaşar Kemal Kültür Merkezi’nde düzenlenen panele davet edilmelerine rağmen siyasi kanattan salonda sadece birkaç kişinin yer alması dikkatlerden kaçmadı. Tüm siyasi partilere ve milletvekili adaylarına panele çağrı yapıldığı öğrenildi. Burada panelin açılış konuşmasını  yapan Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Adana Şube Başkanı Mehmet Mak, böyle bir panel düzenlemek istedikleri anlattı. Adana Barosu ve Elektrik Mühendisleri Odası’nın konunun biri hukuk diğerinin de teknik konularını ele alacakları dile getiren Mak, seçim güvenliğinin çok önemli olduğunu söyledi. Böyle bir önemli konuda tüm siyasi partilerin yönetimini ve milletvekili adayları tek tek davet ettiğini savunan Mak, katılımın olmadığını belirtti.

SARIFAKIOĞLU: SEÇSİS HAKKINDA BİLGİLER VERİLDİ

Bilgisayar Mühendisleri Odası (BMO) Seçim Bilişim Sistemi (SEÇSİS) Çalışma Grubu Üyesi Birkan Sarıfakıoğlu, ilk panelist olarak konuşmasına başladı. SEÇSİS hakkında bilgiler veren Sarıfakıoğlu, Ülke nüfusunun yüzde 70’nin seçmen olduğunu kaydetti. Sarıfakıoğlu, seçimle ilgili her türlü veri, bilgi ve belgenin, toplandığı, üretildiği, saklandığı, raporlandığı, paydaşlarca paylaşıldığı bir bilişim sistemine  SEÇSİS denildiğini belirtti. Anayasa’nın 79. YSK’nın 298 sayılı yasa ise SEÇSİS’in yasal dayanağını oluşturduğunu işaret eden Sarıfakıoğlu, “Sahibi TC Yüksek Seçim Kurulu’dur. Havelsan A.Ş. tarafından geliştirilmiştir. Seçimin girdilerinin çıktılarının olduğu bir sistem.” dedi.

TAMAMEN İNSAN FAKTÖRÜ İLE YAPILIYOR

SEÇSİS’in tam olarak bir elektronik seçim sistemin olmadığını anlatan Sarıfakıoğlu, “SEÇSİS’te oy sayımı tamamen insan faktörüyle yapılıyor. Oy kullanma tamamen insan faktörüyle elle yapılıyor. Dolayısıyla sistemde sesli oy kullanma ve dokunmatik oy kullanma, hızlıca sandık başında oy sayma mümkün değil. Tam olarak elektronik bir seçim sistemi değil bu anlamda. Güvenliği oluşturan ilkeler vardır bizim için. Nedir bunlar, kullanılabilir olmalı, gizlilik olmalı ve bütünlük olmalı. Tabi ki bu kullanılabilirlik ve güvenlik alandan alana farklıdır. Bir sistemin güvenli olabilmesi için kesintisiz çalışabilmesi lazım. Sistem kesintiye uğrayabilir, saldırı olabilir. Tüm sistem çalışamaz hale gelebilir. Bu ihtimal dahilinde ama önemli olan geri çalışır hale gelme süresidir. Böyle bir bilgiye sahip olmamız lazım.” şeklinde konuştu.

KULLANICILAR ERİŞEBİLMELİ

Kullanıcıların SEÇSİS sistemindeki verilere kendi kişisel bilgileri doğrultusunda erişebilmesi gerektiğini vurgulayan Sarıfakıoğlu, “Gizlilik konusu var. SEÇSİS sistemindeki verileri kullanıcılar kendi bilgileri dahilinde erişmelidir. Diğer bir şeyde bütünlük. Toplanan veriler değiştirilmeden bütünlük sağlanmalıdır. SEÇSİS 2006 yılında ilk defa MERSİS’ten beslenir hale geldi. İl Nüfus Müdürlüklerine gitmişsinizdir mutlaka orada nüfus cüzdanı çıkartırken nüfus bilgilerinizin tutulduğu yer MERSİS. Seçmen sandık listelerinin belirlenmesini yarayan adres kayıt sisteminden besleniyor.” diye konuştu.

KAYNAK KODLARI PAYLAŞILSIN

Herkesin sonuçları evlerinde televizyonlardan ya da internetten öğrendiğini anımsatan Sarıfakıoğlu, “Oylar ve sonuçları partiler ve ajanslarla paylaşılıyor. Vatandaşlara 3 gün sonra açıklanıyor. Eğer internet yavaşlarsa internet çökerse insanların kafasında soru işaretleri oluşuyor. Herkes ajanslardan, internetten sonuçları takip ediyor. SEÇSİS’in kaynak kodlarının paylaşılması gerekiyor. Şöyle bir algı var kaynak kodlarını açarsak bir zafiyet olur. Hayır tam tersi. Şuanda telefonlarınızda yazılım sistemi mevcut. Bu yazılım sistemi tüm insanların katkılarıyla oluşur. Herkese açıktır kodu. Herkes oraya katkıda bulunur. Herkes katkıda bulunduğumuz içinde daha çok gelişir. Bilinen ağların tam tersidir. Bir sistemin kodları açıksa, varsa zafiyetler tespit edilip hızlı bir şekilde giderilir. Kaynak kodu kapalıysa ne yaptığını bilemezsin. Ancak çıktıların üzerinden bir denetleme yapabilirsiniz. Bizler tutanaklarımıza sahip çıkarsak SEÇSİS’te sorun olsa dahi itiraz edebiliriz. Seçim günü internet ve elektrik alt yapısını eksiksiz çalışması gerekli.” ifadelerini kullandı.

FELAKET KURTARMA MERKEZİ TASARLANMALI

YSK’nın da Seçim Bilişim Sistemi’nin elektronik altyapısının kesintisiz çalışabilmesi için 'felaket kurtarma merkezi' alt yapısı tasarlamasının önemine değinen Sarıfakıoğlu, sözlerini sürdürdü; “Her seçmen seçimlerde sandığa giderek oyunu kullanmalıdır. Seçimlerin sağlıklı yapılması amacıyla duyarlı yurttaşlarca kurulan oluşumlarda görev alınmalı, sorumluluk üstlenilmelidir. Yurttaşlar askı listesini kontrol etmelidir. Her seçim döneminde vatandaşların kafasında oluşan kaygıları oluşuyor. Bu sistemin riskleri tabiî ki var. Bu riskler, ‘Seçime hazırlık. Sanal seçmen kayıtlarının oluşturulması. Seçmen listesinde olamayacakların listede olması. Bu kayıtların boş meskenlerle yada gerçek olmayan meskenlerle eşleştirilmesi. Oy kullanma ve Sayma, Sandıkla sonuç tutanaklarının değiştirilmesi’ gibi.”

KÜÇÜK: HER OKULA AVUKAT

Daha sonra söz olan Adana Barosu Başkanı Veli Küçük ise, seçimlerde her okulda bir avukat görevlendireceklerini anlattı. Seçim sisteminin her seçim döneminde kamuoyunda endişelere ve şüphelere sebep olduğunu belirten Küçük,  seçimlere yönelik bilgiler verdi. Küçük, “Düzenlemeye göre, oy pusulalarında mühür uygulaması devam edecek, ancak mühürsüz zarf ve oy pusulaları eğer YSK filigranlı kâğıtlar ise geçerli sayılacak. İlçe seçim kurulunun mührü yoksa geçerli sayılmayacak. Geçmiş seçimlerde Doğu ve Güneydoğu’da yaşanan olumsuz unsurların bu seçimlerde de olabileceği endişesi hakim ancak, elektrik kesintisi de olsa bu seçimin kazananı umut olacaktır.” diye konuştu.

BARAJA KARŞIYIZ

Yüzde 10 seçim barajına karşı olduğunu ifade eden Av. Küçük, “Meclis’te her görüş ve düşünceden temsil sağlanması gerektiğini anlattı. Küçük, çağdaş demokratik dünya değerleri açısından seçimlerde oy vermenin çok önemli bir yurttaşlık hakkı ve görevi olduğunu vurguladı.

 Konuşmaların ardından panele katılanların sorularını yanıtlayan panelistler daha sonra salondan ayrıldı..