25 Kasım tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan genelge ile kadına yönelik şiddetle mücadelede kurumlara yeni sorumluluklar getirildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla 25 Kasım’da Resmî Gazete’de yayımlanan “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele” konulu 2023/16 sayılı genelge, kamu kurum ve kuruluşlarına kapsamlı yükümlülükler getirdi. Genelge, şiddetin önlenmesi, mağdurların korunması ve politikaların etkin uygulanması için çok yönlü tedbirleri içeren ulusal eylem planlarının güçlendirilmesini amaçlıyor.
Cumhurbaşkanlığı tarafından yayımlanan yeni genelgede kadına yönelik şiddetle mücadelenin, toplumun tüm kesimlerinin ortak kararlılığını gerektiren çok boyutlu bir alan olduğu vurgulandı. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının koordinasyonunda 2021–2025 dönemini kapsayan Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele IV. Ulusal Eylem Planı'nın yürürlükte olduğuna dikkat çekilirken, tüm kurumlara yeni uygulama ve denetim sorumlulukları tanımlandı.
MEVZUATIN ETKİN UYGULANMASI VURGUSU
Genelgede, 6284 sayılı kanun başta olmak üzere mevcut mevzuatın etkin uygulanması ve mağdurların adalete erişiminin kolaylaştırılması için gerekli hukuki ve idari tedbirlerin sürdürüleceği belirtildi. Şiddet mağdurlarının gizlilik ve güvenliğinin sağlanmasına yönelik uygulamaların tüm kamu kurumlarının sorumluluğunda olduğu ifade edildi.
KURUMLARA YENİ YÜKÜMLÜLÜKLER
Genelgede yer alan tedbirler arasında şu başlıklar öne çıktı:
Kamu personelinin şiddetle mücadele konusundaki bilgi ve farkındalığının artırılması, Şiddetle mücadelede toplumsal farkındalık çalışmaları ve eğitimlerin genişletilmesi, Dijital şiddetle mücadele için dijital okuryazarlık eğitimlerinin yaygınlaştırılması, Erken yaşta ve zorla evliliklerle mücadele kapsamında kurumlar arası iş birliğinin güçlendirilmesi, ŞÖNİM ve kadın konukevlerinin kapasitesinin artırılması, Şiddet mağduruna kriz anı dışında risk analizi temelli erken müdahale yapılması, Kadınların iş gücüne katılımını artırmaya yönelik çalışmaların sürdürülmesi.
VERİ TOPLAMA VE İZLEME MEKANİZMALARI GÜÇLENECEK
Kadına yönelik şiddet alanında uluslararası standartlarda veri üretimi için nüfus temelli saha araştırmalarının yapılacağı belirtildi. Kamu kurumlarının bilgi yönetim sistemlerinde veri entegrasyonunu sağlayacak düzenlemelerin yapılması istenirken, izleme ve değerlendirme süreçlerinin sistematik hale getirileceği kaydedildi.
YENİ KOORDİNASYON KURULU OLUŞTURULDU
2006/17 sayılı Başbakanlık Genelgesi yürürlükten kaldırıldı. Bu kapsamda “Kadına Yönelik Şiddet İzleme Komitesi”nin adı değiştirilerek “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Koordinasyon Kurulu” kuruldu.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı başkanlığında oluşturulacak kurulda; TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Başkanı, ilgili bakanlar, kurum temsilcileri, YÖK, TÜİK, RTÜK, BTK, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri yer alacak. Kurul yılda en az bir kez toplanacak ve gerekli hâllerde alt komiteler oluşturulabilecek.
GENELGEDE ÖNE ÇIKAN 5 KRİTİK NOKTA
1. Yeni bir üst kurul oluşturuluyor
Genelge, önceki “Kadına Yönelik Şiddet İzleme Komitesi”nin yerine Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Koordinasyon Kurulunun kurulduğunu ilan ediyor.
Bu kurul; bakanlar, bakan yardımcıları, TBMM komisyonu, Diyanet, RTÜK, TÜİK, BTK, YÖK, üniversiteler ve STK’lardan oluşan çok geniş kapsamlı bir yapı olacak.
2. Kurul yılda en az bir kez toplanacak
Kurul, şiddetle mücadelede tüm politikaların ve uygulamaların izlenmesi, sorunların tespiti ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi görevini üstlenecek.
3. Tüm kurumlara “şiddete sıfır tolerans” talimatı
Genelgede tüm kamu kurumlarına;
6284 sayılı kanunun etkin uygulanması, mağdurların gizliliğinin sağlanması, koruyucu ve önleyici tedbirlerin kesintisiz uygulanması zorunluluğu tekrar vurgulanıyor.
4. ŞÖNİM ve kadın konukevlerinin kapasitesi artırılacak
Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri ile konukevlerinde personel, fiziki imkân ve hizmet kapasitesinin güçlendirileceği belirtiliyor.
5. Dijital şiddet, risk analizi, veri entegrasyonu ve erken müdahale vurgusu
Genelge, önceki yıllardan farklı olarak şu alanlara özel başlık açıyor:
Dijital şiddetle mücadele ve dijital okur-yazarlık eğitimleri Risk analizine dayalı erken müdahale sistemi Tüm kurumların veri entegrasyonunun sağlanması Nüfus temelli saha araştırmalarıyla kanıta dayalı politika üretimi