Yaklaşık yıllık 700 bin tonluk talebin olduğu ülkemizde, yılda 500 bin ton civarında muz üretimi gerçekleştiriliyor.
Serhat ŞANLI / ÖZEL HABER
ADANA (İLKHABER) – Türkiye’de yıllık 500 bin ton civarında muz üretildiğine dikkat çeken TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Özden Güngör, “Türkiye muz ticaretinde ithalatçı bir ülkedir. 2019 yılında 122 bin ton muz ithalatı yapılmış ve karşılığında 48 milyon dolar ödenmiştir. Yerli muz üretiminin yoğun olduğu aylarda muz ithalatı kısıtlanmalı, yüksek oranlı vergiden kaçınmak için düşük kıymet beyan edilmesinin önlenmesi için ton başına ek mali yükümlülük getirilmelidir." Dedi.
TÜRKİYE’DE 2019’DA 500 BİN TONDAN FAZLA MUZ ÜRETİLDİ
Ülkemizde yetiştirilme koşulları açısından dar bir alana sahip olan muz üretimi, son yıllarda özellikle seralarda hızla artarak devam ediyor. Yaklaşık yıllık 700 bin tonluk talebin olduğu ülkemizde, yılda 500 bin ton civarında muz üretimi gerçekleştiriliyor. En çok Mersin ilinin Anamur ve Bozyazı ile Antalya’nın Alanya ve Gazipaşa ilçelerinde üretilmekte ancak son yıllarda Adana, Hatay ve Muğla’nın bazı ilçelerinde de örtü altında yetiştiriciliğe başlandı.
Türkiye’deki muz yetiştiriciliği hakkında bilgi veren TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Özden Güngör, Türkiye’de 1961 yılında 5 bin ton olan muz üretilirken, günümüze kadar yüz kattan fazla artış gösterdiğini söylüyor.
Türkiye’nin muz ticaretinde ithalatçı bir ülke olduğunu belirten Güngör, “Geçtiğimiz 2019 yılında 122 bin ton muz ithalatı karşılığında 48 milyon dolar ödenmiştir. Az miktarda ise ihracat yapılmaktadır. Muz ihracatımız, 2019 yılında yaklaşık 10 ton olmuştur. Bu ihracattan 27 bin dolar ihracat geliri elde edilmiştir” dedi.
EKVATOR EN ÇOK MUZ İHRAÇ EDEN ÜLKE
Dünyada Ekvator’un yüzde 28’lik pay ile en çok ihracat yapan ülke olduğunu ifade eden Güngör, “Muz üretimi olmayan Hollanda’nın, dünya muz ihracatında yüzde 3’lük bir paya sahip olması dikkat çekicidir. Dünyada muz ihracatı 2017 yılında 23 milyon tonu geçmiştir. Dünyada en fazla muz ihracatı yapan ülke, toplam muz ihracatının yüzde 28’ini gerçekleştiren Ekvator’dur. ABD en fazla muz ithalatı yapan ülkedir” diye konuştu.
Türkiye’de muz üretiminin arttığına dikkat çeken TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Özden Güngör, yerli muz üretiminin yoğun olduğu aylarda muz ithalatının kısıtlanması gerektiğine değinerek şu bilgilere yer verdi;
ÜRETİMİN YÜZDE 61’İ MERSİN’DE GERÇEKLEŞTİ
“Muz dikim alanı ve verimdeki artışa bağlı olarak üretiminde önemli miktarda artış meydana gelmiştir. Yıllık üretimimiz 2019 yılında beş yüz bin tonu geçmiştir. Muz üretiminin en fazla yapıldığı ilimiz Mersin’dir. Mersin’de 2019 yılında 340 bin ton muz üretim ile toplam muz üretiminin yüzde 61’i gerçekleşmiştir.
TÜRKİYE’DE 85 BİN DEKAR ALANDA ÜRETİM YAPILIYOR
Muz üretiminin tamamına yakın denebilecek kısmı Mersin ve Antalya illerimizden gerçekleştirilmektedir. Türkiye’de yaklaşık 85 bin dekar alanda muz üretimi yapılmaktadır.
Dünya muz üretimi 2018 yılında 116 milyon ton olmuştur. Üretimin yüzde 27’si Hindistan tarafından gerçekleştirilmektedir. Hindistan’da 2018 yılında yaklaşık 31 milyon ton muz üretilmiştir. Türkiye dünya muz üretiminde otuzuncu sıralarda yer almaktadır. Dünyada muz üretimi gerçekleştirilen alan büyüklüğü beş milyon hektara aşmıştır. Muz üretim alanların yüzde 15’i Hindistan’da bulunmaktadır.
Türkiye muz ticaretinde ithalatçı bir ülkedir. Az miktarda ise ihracat yapılmaktadır. Muz ihracatımız, 2019 yılında yaklaşık 10 ton olmuştur. Bu ihracattan 27 bin dolar ihracat geliri elde edilmiştir.
En fazla muz ithalatı yapılan ülke Ekvator’dur. Muz ithalatımız kimi yıllar iki yüz bin tonu geçmektedir. Son iki yılda muz üretimindeki artışın etkisi ile muz ithalatımız azalmıştır. 2019 yılında 122 bin ton muz ithalatı karşılığında 48 milyon dolar ödenmiştir.
DÜNYA MUZ PAZARI 11 MİLYAR DOLAR BÜYÜKLÜĞE SAHİP
Dünyada muz ihracatı 2017 yılında 23 milyon tonu geçmiştir. Dünyada en fazla muz ihracatı yapan ülke, toplam muz ihracatının yüzde 28’ini gerçekleştiren Ekvator’dur. Dünya muz ihracatı 11 milyar dolarlık bir büyüklüğe sahiptir.
HOLLANDA MUZ ÜRETMİYOR ANCAK İHRACATTA YÜZDE 3 PAYA SAHİP
Muz üretimi olmayan Hollanda’nın, dünya muz ihracatında yüzde 3’lük bir paya sahip olması dikkat çekicidir. 2017 yılında 908 bin ton muz ithal eden Hollanda, bunun 684 bin tonunu ihraç etmiştir. ABD en fazla muz ithalatı yapan ülkedir. 2017 yılında yaklaşık 5 milyon ton muz ithalatı için 2.5 milyar dolar ödemiştir. Dünya muz ithalatı 15 milyar dolarlık bir büyüklüğe sahiptir.
ARAŞTIRMA VE EĞİTİM ÇALIŞMALARI YAPILMALI
Muz üreticilerine yönelik yeterli araştırma ve eğitim faaliyeti yapılmamaktadır. Uygun üretim modelleri, sera teknolojileri, üretim teknikleri, işleme ve sarartma teknikleri konusunda üreticiler bilgilendirilmelidir. Sebze seralarından daha yüksek olan ve farklı bir teknoloji gerektiren muz seraları ve sera içi donanımlarla ilgili teknolojik çalışmalar yapmalıdır.
YENİ ÇEŞİTLER GELİŞTİRİLMELİ
Yeni çeşitler geliştirilmeli, çeşitlerin özellikleri ve uyumu ile ilgili çalışmalar yapılarak elde edilen sonuçların üreticiye aktarılması sağlanmalıdır. Muz yetiştiriciliğinde gübre kullanımı konusunda bilimsel bir çalışması yapılmasına ihtiyaç bulunmaktadır.
Hastalıkların ortaya çıkmasının ve yayılmasının önlenmesi için sertifikalı muz fidanı kullanımı teşvik edilmelidir. Üretimin tüm yıla yayılabilmesini mümkün kılacak yatırımlar desteklenmelidir. Muz üretim alanlarının büyük kısmında yer altı suyu kullanılmaktadır. Sulama suyu ihtiyacının karşılanması için göletler yapılmalı, seralarının su ihtiyacı yıl boyu karşılanabilmeli, basınçlı sulama sistemi kurulumu desteklenmelidir.
TAŞIMADA İKLİMLENDİRİLMİŞ ARAÇLAR KULLANIMALI
Muzun pazarlanmasında iklimlendirilmiş taşıma araçları kullanımı teşvik edilmeli, yerli muzun raf ömrünün kısa olmasından kaynaklanan olumsuzluğu ortadan kaldıracak çalışmalara destek verilmelidir.
Yerli muz üretiminin yoğun olduğu aylarda muz ithalatı kısıtlanmalı, yüksek oranlı vergiden kaçınmak için düşük kıymet beyan edilmesinin önlenmesi için ton başına ek mali yükümlülük getirilmelidir.
Muz üreticilerinin çeşit seçimi, gübreleme, sera tasarımı, sulama, zirai mücadele, toprak ve su kirliliği, hasat sonrası işlemler gibi başlıca sorunlarının çözümü için kooperatif şeklinde örgütlenmeleri teşvik edilmelidir.
Muzda en çok görülen zararlıların başında, Kök-Ur nematodları ve Kırmızı örümcek gelmektedir. Muzda görülen hastalıklar ise, Kök Boğazında görülen bazı mantar hastalıklarıdır.”