Kayseri’de 7,7 milyon yıllık fosillerin eksik uzuvları 3D teknolojisiyle tamamlanıyor

Kayseri’deki fosil kazılarında ortaya çıkan 7,7 milyon yıllık kılıç dişli kaplan, zürafa, fil, mamut, gergedan, 3 toynaklı atlar ve “bovit” denilen boş boynuzlu koyun, keçi ile antilop fosillerinin eksik uzuvları, 3D yazıcılarla tamamlanıyor. 2017 yılında Yamula Barajı civarında bir çobanın bulduğu fosiller üzerine başlatılan kazılar, bu sezon sona erdi. Kayseri Büyükşehir Belediyesi Bilim Merkezi’nde fosillerin temizlik, bakım ve ayaklandırma çalışmaları yapılırken, inşaatı süren Kayseri Paleontoloji Müzesi’nde sergilenmek üzere hazırlanan fosiller, ziyaretçileri 7,7 milyon yıl öncesine götürecek. Uzman antropolog Ömer Dağ, AA muhabirine, Büyükşehir Belediye Başkanı Memduh Büyükkılıç'ın destekleriyle fosillerde ayaklandırma çalışmalarını sürdürdüklerini söyledi.

Fosillerin bütün halinde bulunamadığına dikkati çeken Dağ, "Çoğunlukla kafayı, ayağı, kolu ayrı ayrı buluyoruz. Daha sonra hangi türe ait olduğunu belirliyoruz. Tür ve özellikleri belirlenince tarama yöntemine geçiyoruz. Bu yöntemle daha iyi sonuçlar alıyoruz." dedi.

Dağ, yakın zamana kadar fosillerin eksik parçalarını kalıp alma yöntemiyle tamamladıklarını anlatarak, belediye tarafından alınan 3D yazıcılar sayesinde kimyasala maruz kalmadan bu işlemi gerçekleştirebildiklerini ve daha sağlıklı sonuçlar aldıklarını dile getirdi.

Kazılarda zürafa, fil, mamut, gergedan, 3 toynaklı atlar, "bovit" denilen boş boynuzlu koyun, keçi, antilop, kaplumbağa ve domuz fosili çıkardıklarını belirten Dağ, fosillerin 7,7 milyon yıl öncesine tarihlendirildiğini kaydetti.

"Olmayan parçaları yazıcıdan çıkan kısımlarla tamamlıyoruz"

Megafauna (dev hayvan) özelliği taşıyan fosillerin ayaklandırılmasının önemine dikkati çeken Dağ, şunları kaydetti: "Bizler uzmanı olduğumuz için bulduğumuz parçanın hayvanın neresi olduğunu anlayabiliyoruz ama gelen ziyaretçilerin anlayabilmesi için ayaklandırma çalışmaları önemli. Olmayan parçaları çizimlerin ardından yazıcıdan çıkan kısımlarla tamamlıyoruz. Bu tarz ayaklandırmalar için genelde Çin'e başvuruluyor. Biz bu işlemi Büyükşehir Belediyesinin desteğiyle çok uygun bir fiyata burada gerçekleştiriyoruz. Bir zürafa ayaklandırması 2-3 milyondu, biz bunu 14-15 bin liraya yaptık. 3D tarama yöntemiyle faunayı oluşturan birçok canlıyı ayaklandırmayı planlıyoruz. Zürafa, gergedan ve fili ayaklandırdık. Atımız, üç toynaklı, boş boynuzlu grubundan iki örneğimiz var. Biri günümüz antilobuna denk, biri de günümüz ceylanına denk bir örnek. Kılıç dişli kaplanın ayaklandırması bitmek üzere. Faunada hangi örnek çıkıyorsa Paleontoloji Müzesi'ne gelecek misafirlerimiz uygun fiyata ayaklandırılmış halde o hayvanı görebilecek."

Uzman antropolog Berk Durmuş ise 3D yazıcılarda işlenen malzemenin plastik türüne yakın bir madde olduğunu, insan sağlığı açısından olumsuz tarafı bulunmadığını vurguladı.

Fosillerin alanda bulunduktan sonra tür ve cinsinin belirlendiğini anlatan Durmuş, "Bu aşamadan sonra türün cinsine bakarak makalelerden ölçülerini derliyoruz. Bu ölçüler sayesinde onarma aşaması başlıyor. Çizimlerimizi elde ettiğimiz matematik veriler doğrultusunda yürütüyoruz. Veri analizleri sonucunda 3D yazıcı programlarında dilimleyerek yazıcılara aktarıyoruz." diye konuştu.