İncefikir: Ayçiçeğinden üreticiler oldukça umutlu

Serhat ŞANLI 

ADANA (İLKHABER) – Bu yıl mevsim şartlarının olumlu geçmesi ile birlikte üreticilerin ayçiçeğinde yüksek rekolte beklediğini belirten Adana Tarım Platformu Sözcüsü Cahit İncefikir, "Bugün Adana’da ayçiçeğinde 800 bin dekara yaklaşan bir ekim alanı var ve ekim alanları her yıl giderek artıyor. Ayrıca bu yıl dönüm başına ise 400 kiloya kadar verim elde edilebilir. Yani üreticiler oldukça umutlu.” dedi.

Özellikle yemek yağı ve çerezliğin yanında endüstriyel birçok alanda kullanılan, ekonomik değeri yüksek bitki olmasından dolayı dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi Türkiye'de de tarımsal üretimde önemli yer tutan ayçiçeği önemli tarım bitkisi olarak göze öne çıkıyor.

Üretimdeki yetersizlik, küresel iklim krizi, Ukrayna-Rusya savaşı derken özellikle geçtiğimiz yıl küresel piyasalarda Ayçiçek yağında kriz yaşandı. Ülkemizde de çerez olarak tüketilmesinin yanında, en çok yemek yağı yapımı için kullanılan ayçiçeği büyük önem taşıyor.

Türkiye’de üretilen yaklaşık 2 milyon ton ayçiçeğinin 200 bin tona yakını yani yüzde 10’u Adana’da yetiştirilirken, bu yıl üretici iklim koşullarının uygun gitmesiyle birlikte rekoltede artış bekleniyor. Sevindiren haber ise bu yıl 800 bin dekara yaklaşan bir ekim alanı olan ayçiçeğinde Adana’da ekim alanlarının giderek artış göstermesi..

Gazetemize ayçiçeği hakkında konuşan Adana Tarım Platformu Sözcüsü Cahit İncefikir, ithalatın önüne geçmek için ayçiçeği akim alanlarının artırılması gerektiğine dikkat çekerek, “Ayçiçeği yağı ithalatının önüne geçmek için ekim alanları mutlaka artırılmalı. Çiftçilere destek primlerinin artırılarak, üretim alanlarının genişletilmesi gerekmekte.. O zaman kendi kendimize yeterliliğe ulaşabiliriz” dedi.

Olumlu hava koşulları ile birlikte üreticilerin rekoltede iyi bir beklenti içerisinde olduklarını belirten İncefikir, “Bu yıl Adana’mızda üreticilerimizin umutlu bir bekleyişi var. Neden derseniz; iklim koşullarının iyi gitmesi ile birlikte beklentimiz gayet iyi bir rekolte..  İlimizde bu yıl ayçiçeği ekim alanlarının giderek arttığı görüyor. Zaten bu yıl 800 bin dekara yaklaşan bir ekim alanı var. Yani ülke geneli olarak yüzde 10’u ilimizde karşılanıyor ve ayçiçeği ekim alanlarında artışın olması sevindirici" diye konuştu.

Dünyada ayçiçeğinin ekonomik değeri yüksek bitki olmasından dolayı birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de tarımsal üretimde önemli yer tuttuğuna değinen Adana Tarım Platformu Sözcüsü Cahit İncefikir, üretimde artışın önemli olduğunu ve bu bakımdan desteklemelerin yeterli ölçüde verilmesi gerektiğine değinerek şu açıklamalarda bulundu;

“Ülkemizin bitkisel ham yağ ve yem sanayisinin önemli bir ihtiyacını karşılayan ayçiçeği öneli bir ürün olarak karşımıza çıkıyor. Çukurovalı çiftçilerimiz verim, maliyet, mevsim şartları gibi etkenlerden dolayı ayçiçeğini çokça tercih ediyor.

Adana ilimizin birçok bölgesinde ayçiçeği tarlalarına rastlamak mümkün ve ekim alanları da giderek artıyor. Bu yıl 800 bin dekara yaklaşan bir ekim alanı var ve dekar başına 400 kiloya kadar verim elde edilebilir.

Üreticiler oldukça umutlu. Şöyle baktığımızda Adana toplamda yaklaşık 250 bin ton rekolteye sahip. Yani Türkiye’nin ayçiçeği ihtiyacının yüzde 10’u Adana’dan karşılanmış oluyor. Üretici ayçiçeği ekiminde isterse gübre ve ilaç kullanmayabiliyor. Bu da cazip geliyor.

Ayçiçeği aynı zamanda münavebe dediğimiz ekim nöbetinde tercih edilen bir ürün. Buğday ve mısırla nöbetleşe ekiliyor. Ayrıca dönüm başına bakanlık tarafından 109 liralık gübre ve mazot desteği veriliyor. Eğer bölgeniz kıraçsa, sulama olanağınız yoksa bunun için de dönüm başına 50 liralık ek destek var.

Ülkemizde günebakan olarak da anılan ve çerez olarak tüketilmesinin yanında en çok yemek yağı yapımı için kullanılan ayçiçeği, özellikle mutfaklarda başköşede yer alan ve yemeklerin vazgeçilmezi olan ayçiçek yağı, içerisinde Omega 6 ve Omega 9 yağ asitlerine ek olarak A, D, E ve K vitaminleri bol miktarda bulunduran önemli yağlar arasında yerini almaktadır..

Bu da çok önemli bir ürün olduğunu gösteriyor. Ancak ithalata bağlı olmamız dışarı döviz kaybımız iyi bir şey değil. O bakımdan üretimi artırmamız çok önemli.. Ülke olarak ayçiçeği tüketimimiz yılda 4 milyon tonun üzerinde ve bunun 2 milyon tonunu ürettiğimize göre ürettiğimiz kadarını da dışarıdan almaktayız. Yani yağlı tohumlarda dışa bağımlı bir ülkeyiz. Oysaki Adana gibi toprakları bereketli olan her yerde yetişen bu ürünün üretiminin arttırılması gerekir.

Bugün Çukurova’da son yıllarda ayçiçeği üretiminin arttığını görüyoruz.  Nisan başı, Mayıs ortasında ekilen ayçiçeği, Ağustos sonu ve Eylül ayında hasat edilecek. Çukurova'da ise ayçiçeği hasadı Temmuz ayı sonunda başlıyor ve Ağustos ortalarına kadar devam ediyor. Turfanda olarak en erken ilimizde hasadı yapılıyor. Yani bu konuda şanslı bir iliz.

Ülkemizde, Trakya ve Konya çevrelerinde yoğun olarak ayçiçeği üretilse de aslında tüm yurt genelinde ekime uygun bir ürün.. Bu da yurt genelinde ekim alanlarının genişletilmesinni rahat olabileceğini gösteriyor.

Ayrıca Dünyada ayçiçeği üretiminin yüzde 2,6’sının çerezlik olarak tüketildiğini görüyoruz.  Ayçiçeği, sadece yağlık ve çerezlik değil aynı zamanda hayvancılık alanında da önemli yer teşkil eder. Ayçiçeğinden yüzde 40-45 oranında elde edilen küspe yüzde 30-40 oranında da protein içermekte olup, değerli bir yem olarak hayvan beslenmesinde de kullanılmaktadır. Ayçiçeği yağı sabun ve boya sanayiinde de değerlendirilmekte ve sapları da yakacak olarak kullanılabiliyor.

Unutmamak gerekir ki, tarımımızın kurtuluşu sürdürülebilir tarıma bağlı. Biz üreticilerin bunu sağlaması için para kazanması gerekir. Ürün planlaması ve yağlı tohum üretimine yönelik etkin bir politikanın oluşturulmaması nedeniyle ülkemiz yağlı tohum üretimi yeterli değildir. Bu nedenle ithalata bağımlı bitkisel yağ sektörü, dünya pazarında ki dalgalanmalardan da etkilenmekte..

Tarımda üretim, tüketim, ithalat ve ihracat verileri üzerine oturan bir üretim planlaması yapılması çok önem arz ediyor. Bununla beraber üreticiye verilen destekler artırılmalı, üretimi artıracak, dışa bağımlılığı azaltacak politikalar uygulanmalıdır.

Üretimimizin artırılabilmesi için potansiyel ekim alanlarımız dikkate alınarak değerlendirilmeleri sağlanmalı, sulanabilen alanlarında ayçiçeği tarımı yaygınlaştırılmalı, sulu tarım arazilerinde ayçiçeği tarımının artırılması için de teşvikler artırılmalıdır.”