AYT’deki “makber, tecessüs, suizan ve cimâ” kelimeleri sosyal medyada gündem oldu

Sınavda sorulan anlam bilgisi soruları kapsamında geçen “makber, tecessüs, suizan ve cimâ” kelimeleri, sınavın hemen ardından sosyal medya platformlarında en çok konuşulan konular arasına girdi. Binlerce öğrenci bu kelimelerin anlamlarını araştırırken, öğretmenler ve eğitim uzmanları da kavramların sözlük karşılıkları ve edebi bağlamlarına dikkat çekti.

En çok merak edilen 4 kelime ve anlamları

Tecessüs ne demek?

Arapça kökenli olan “tecessüs” kelimesi, başkasının ayıplarını araştırmak, gizli olanı kurcalamak anlamına geliyor. Günümüzde bu kelime daha çok özel hayatın ihlali veya mahremiyete müdahale durumlarını ifade etmekte kullanılıyor. Kur’an-ı Kerim’in Nisa Suresi'nde de “tecessüs etmeyin” şeklinde bu eylem olumsuz olarak değerlendirilir.

Suizan nedir?

“Sû-i zan” şeklinde de bilinen suizan, bir kişi hakkında olumsuz düşünceler beslemek, kötü niyetli varsayımlarda bulunmak anlamına gelir. TDK'ya göre anlamı “kötü zan” olan bu ifade, İslam ahlakında hoş karşılanmayan bir davranış biçimi olarak tanımlanır. Gündelik yaşamda da bireyler arası güveni zedeleyen bir tutumdur.

Makber ne anlama geliyor?

Makber, Arapçadan dilimize geçmiş ve “mezar, kabir” anlamında kullanılan edebi bir kelimedir. Bu kelime, Türk edebiyatında özellikle Servet-i Fünun dönemi şairlerinden Abdülhak Hâmid Tarhan’ın “Makber” adlı şiiriyle özdeşleşmiştir. Şair bu eseri, eşinin ölümünden sonra kaleme almış ve ölüm temalı edebiyatın önemli örneklerinden biri haline getirmiştir.

Cimâ nedir?

“Cimâ” kelimesi, Arapça “cem’” kökünden türeyen ve genel anlamıyla “birleşmek, toplamak” anlamına gelen bir sözcüktür. Ancak İslami literatürde “cimâ”, evli çiftler arasındaki cinsel birlikteliği ifade eder. Bu kavram, yalnızca fizyolojik bir eylem değil; İslam ahlakında mahremiyet, sorumluluk ve helallik çerçevesinde değerlendirilir.

Öğrenciler sosyal medyada paylaştı

AYT oturumunun tamamlanmasının hemen ardından X (eski adıyla Twitter), Instagram ve TikTok gibi sosyal medya platformlarında bu kelimelerle ilgili mizah içerikleri, bilgi kartları ve soru analizleri paylaşıldı. Özellikle “cimâ” ve “tecessüs” kelimeleri, esprili paylaşımlarla binlerce kez etkileşim aldı.

AYT 2025 Türkçe soruları ne zaman yayımlanacak?

ÖSYM tarafından AYT sorularının ve cevap anahtarlarının %10’luk kısmı önümüzdeki günlerde resmi web sitesi üzerinden erişime açılacak. Sınav sonuçları ise 28 Temmuz 2025 Pazartesi günü açıklanacak.