İncefikir: Limon ağaçları bir bir kesiliyor

Serhat ŞANLI
ADANA (İLKHABER) –  Dünya narenciye üretiminin yüzde 90’ı, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu Akdeniz Bölgesi’nde yetiştiriliyor. Türkiye, yıllık ortalama 5 milyon ton üretimiyle önemli bir ülke konumuna sahip olurken, Adana, ülkemizde narenciye üretiminde 1.5 milyon tonluk rekoltesiyle dikkat çekiyor. Adana’da mandalina ve portakalın yüzde 25’i, limonun yüzde 20’si, greyfurtun ise yüzde 75’i üretiliyor. 

Yüksek ve kaliteli ürün yetiştiren, ülkeye katma değer olarak önemli bir katkı sunan Adanalı üreticiler, bir yandan girdi maliyetlerinin yüksek olmasından sıkıntı yaşarken, öte yandan yetiştirdikleri ürünlerden para kazanamayınca şimdi meyve ağaçlarını kesmekle karşı karşıya kaldı.
Özellikle limonun bahçede kilogramı 50 kuruşa kadar düşünce bazı çiftçiler, limon ağaçlarını dalında meyve varken kepçeyle sökmeye başladı. Bu yıl Eylül ayında hasadına başlanan ve 600 bin tona yakın rekolte beklenen limona talep az olunca ürünlerini satamayan çiftçiler, bir yandan oluşacak maliyetlerden kurtulmak, öte yandan ise alternatif ürün için ağaçlarını sökmeye başladı. 
Adana’da üreticileri yerinde ziyaret ederek çalışmaları yerinde takip eden Adana Tarım Platformu Sözcüsü Cahit İncefikir, “Adana, limon üretiminde ülkemizde önemli bir potansiyele sahip. Zaten narenciye yetiştiriciliği bölgemizde son yıllarda ciddi şekilde artmakta ve ekonomik olarak ciddi bir kazanım sağlamaktadır. Ancak maalesef Bu yıl limon üreticilerimiz için adeta kâbus oldu diyebiliriz. 
Çünkü Eylül ayında ilk hasatta tarlada kilosu 5-6 olan özellikle tercih edilen Mayer cinsi limon, şu anda nerdeyse hiç talep olmamasıyla birlikte 50 kuruşa kadar geriledi. Bu durum çiftçilerimiz için büyük bir zarar olmak la beraber, bazı limon bahçelerinin sökülmesiyle sonuçlanmaya başladı” dedi.
Limon ile birlikte bazı portakal ve mandalina ağaçlarının da söküldüğünü belirten İncefikir, “Adana genelinde yaklaşık 150-160 bin dekar alanda limon yetiştirilmektedir.. Maalesef ovada şimdi limon oldukça kötü bir durumda.. 
Sadece limon değil, portakal ağaçlarının Washington portakalın da ağaçlarının kesildiğini görüyoruz. Çünkü çiftçi umutsuz.. Tüccar bahçelere uğramaz oldu, maliyetler inanılmaz derecede yüksek.. Üreticilerimiz süregelen zirai ilaç, gübre, işçilik vs. maliyetlerden kurtulmak için kepçelerle arazilerine girip ağaçlarını kesmeye başlıyor. Şöyle baktığımızda üreticilerimiz ürününün satışını yapamayacağını gördüğü için bakımı da bırakmış. Baktığımızda ağaçlarda hastalıkların başladığını bariz bir şekilde görebiliyoruz. Üretici artık umudunu kesmiş ve ağacını kesmeye karar verdiğinden dolayı, bakımını da bırakmış. 
Şuan bulunduğumuz bahçede Enterdonat ve Mayer cinsi limon ağaçlarının kesildiğini görüyoruz. Hemen yanı başında da Washington portakalın da ağaçlarının kesildiğini görmekteyiz. Bunun yanı sıra farklı mandalina ağaçlarının da kesildiğini görüyoruz.
Önlem alınmazsa, üretici zarar etmeye devam ederse Çukurova’da bu kesimin ciddi bir şekilde kesilmeye devam edeceği bir gerçek.. Çukurova’da ne kadarlık bir alanın kesildiğini bilmiyoruz. Tarım İl müdürlükleri ve diğer tarımsal paydaşlar acilen bir araya gelip değerlendirme yaparak çözüm üretmeli..” diye konuştu.
Acil önlem alınmazsa ileride sıkıntı oluşacağına değinen Adana Tarım Platformu Sözcüsü Cahit İncefikir şu açıklamalarda bulundu;
“Bu kesimler böyle devam ederse yarın bazı ürünlerde talep oluşacak ama ürün olmayacak ve fiyatlar yüksek olacak. Üreticilerimizin bazıları kesmeyip, bekleyip önümüzdeki yılları görelim derse bu da bir risktir. Şimdi arz-talep dengesinin oluşturacağı rakamlar bir şekilde olayı gerçekleştirecek.
Bu zaman, ciddi bir plansızlık, programsızlık la gelindi. Şua anda yapılan kesimler arz-talep dengesi gözetilmeden ekilmiş ürünlerdir. Örneğin iki yıl öncesine kadar Mayer cinsi limon ekilmekteydi. Fakat bugün Mayer limonlarının ağaçları kesiliyor. İki yıl önce çok ciddi bir ekim olduğunu ve bu duruma düşüleceği söylemiştik. 
Sonuçta para etmeyen bir ürün kesilir. Bu bir gerçek, çünkü üretici kazanamadığı zaman üründen vazgeçer ve başka ürüne yönelir. Ancak vahim olan daha 2-3 yaşında olan ağaçların kesildiğini görüyoruz. Bu sadece limonda değil, portakal, mandalinada da aynı.. Demek ki bu saate kadar gelen bu ekimler, ön gördüğümüz arz-talep dengesinin çok dışında ve gerekli olan ürünün ekilmediği, gereksizlerin ekildi ya da hangisinin ekilip, ekilmediğiyle ilgilidir.”

ÇİFTÇİ NE EKECEĞİ KONUSUNDA KARAMSAR
Adana’nın Yüreğir İlçesi’nde yer alan 120 dekarlık limon ve portakal bahçesini tamamen kesen üretici Ahmet Aydın, şimdi ne ekeceği konusunda karar kara düşündüğünü söyledi. Ahmet Aydın, “120 dekarlık bahçemi tamamen söküyorum. Bahçemde çoğu limon olmakla beraber limon ve mandalina da var. Yıllarca bebek gibi baktığımız, gül gibi baktığımız ve bu yaşa kadar getirdiğimiz el emeği, göz nuru bahçemizi şimdi kepçeyi alıp tamamen sökmemiz tabi ki bizi çok üzüyor. 

BEDAVAYA VERSEK DAHİ TÜCCAR GELMEZ
Ayrıca meyvelerini dahi toplamadık. Çünkü tüccar ürüne bakmaya dahi gelmedi. Gelen de ürünü alıp kime satacağını, yapacağı işçiliği dahi kurtaramayacağı söyledi. Yani bedava dahi versek işçiliğini, kurtarmaz. Toplaması ayrı bir masraf, nakliyesi ayrı.. Kimse bu riski girmek istemiyor. Yani bizimle beraber tüccarlar da tedirgin..
Şimdi o kadar emek, o kadar çaba hepsi bir anda heba oldu. Onu yetiştirmek için çok masrafımız oldu. Yıllarca atılan gübre, ilaç, işçilik, damlama sistemi, mazot ve daha saymadığımız maliyetlerin tam da karşılığını alalım derken, ne yazık ki şimdi bir günde hepsi yok oldu. İşin garip yanı şimdi ne ekeceğiz!”