İstanbul’un tarihi simgesi Galata Kulesi: Bin yıllık gözetleme kulesinden kültürel miras yolculuğuna

İSTANBUL’UN SİLUETİNE DAMGA VURAN TARİHİ YAPI

Dünyanın en eski kulelerinden biri kabul edilen ve İstanbul’un ikonik yapıları arasında gösterilen Galata Kulesi, 2013 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dahil edildi.

Yüzyıllar boyunca İstanbul’un siluetini oluşturan bu görkemli yapı, uzun süre yangın gözetleme kulesi olarak kullanıldığı için bir dönem Galata Yangın Kulesi olarak da anıldı.

HEZARFEN AHMET ÇELEBİ’NİN UÇUŞUYLA ARTAN İLGİ

Galata Kulesi’ne olan ilginin geçmişi yalnızca mimarisiyle sınırlı değil. 17. yüzyılda Hezarfen Ahmet Çelebi, tahta kanatları sırtına bağlayarak kuleden yaptığı uçuş denemesiyle tarihe geçti. Uçuşunu Üsküdar’da tamamlayan Çelebi’nin bu macerası, kuleyi efsanelerle dolu bir çekim merkezi hâline getirdi.

GALATA KULESİ’Nİ KİM YAPTIRDI?

İlk olarak Bizans İmparatoru Justinianus tarafından MS 507-508 yıllarında inşa ettirilen Galata Kulesi, günümüzdeki halini ise 1348-1349 yıllarında Cenevizlilerin yeniden inşasıyla kazandı.

1445-1446 yıllarında yükseltilen yapı, 1500’lü yıllarda bir deprem sonucu zarar görünce, Mimar Murad bin Hayreddin tarafından onarıldı. III. Selim döneminde üst katına bir cumba eklenen kule, 1831’deki büyük yangının ardından II. Mahmut tarafından iki kat daha yükseltilerek meşhur külah biçimli çatısıyla bugünkü siluetine kavuştu. 1967 ve 2020 yıllarında da kapsamlı restorasyonlardan geçen kule, günümüzde de ihtişamını koruyor.

MİMARİ ÖZELLİKLERİ VE YAPISAL DETAYLARI

Galata Kulesi, yığma moloz taş örgü sistemle inşa edilmiş olup dış cephesi taş örgüden oluşuyor. Giriş kapısı üzerinde II. Mahmut adına yazıldığı düşünülen 16 mısralık bir methiye bulunuyor. Yüksek giriş katından sonra toplam dokuz kattan oluşan kule, silindirik gövdesi ve tuğla örgülü yuvarlak kemerli pencereleriyle dikkat çekiyor. Külah çatının hemen altında yer alan seyir balkonu ise metal süslemeli şebekesiyle ziyaretçilere eşsiz bir İstanbul manzarası sunuyor. Alt katlarında ise derin nişli payelere oturan yuvarlak kemerler ve tuğla örgülü pencereler bulunuyor. Yapının üçüncü katına kadar olan bölümü Ceneviz, üst katları ise Osmanlı karakteri taşıyor.

GÜNÜMÜZDE NASIL KULLANILIYOR?

Bugün Galata Kulesi, İstanbul’u ziyaret eden yerli ve yabancı turistlerin mutlaka uğradığı bir kültürel durak olmasının yanı sıra çeşitli sosyal ve kültürel etkinliklere de ev sahipliği yapıyor. Tarihi dokusu ve eşsiz manzarasıyla Galata Kulesi, İstanbul’un ruhunu hissetmek isteyen herkes için unutulmaz bir deneyim sunuyor.