Balıkesir Sındırgı’daki deprem fırtınası ne anlama geliyor?

Sındırgı'da 10 Ağustos'tan bu yana 16 binden fazla deprem oldu. Uzmanlar bu nadir durumu "deprem fırtınası" olarak tanımlıyor. Peki, sarsıntıların nedeni 'magma sokulumu' mu, yoksa 'ölü faylar' mı diriliyor?

Balıkesir’in Sındırgı ilçesi, son aylarda yaşadığı olağanüstü sismik hareketlilikle gündemde. 10 Ağustos'ta 6,1 büyüklüğünde bir depremle sarsılan ve bir kişinin hayatını kaybettiği ilçe, 27 Ekim'de aynı büyüklükte bir deprem daha yaşamış ve afet bölgesi ilan edilmişti. 13 Kasım sabahı yaşanan 4,7 büyüklüğündeki sarsıntıyla birlikte, 10 Ağustos'tan bu yana bölgede kaydedilen deprem sayısı 16 bini aştı. Uzmanlar, bu durumu "deprem fırtınası" olarak adlandırıyor.

DEPREM FIRTINASI NEDİR?

Jeoloji Yüksek Mühendisi Prof. Okan Tüysüz, "deprem fırtınası"nı, olağan deprem süreçlerinden ayıran farkla açıkladı. Tüysüz, olağan bir depremde bir ana şok ve onu izleyen, zamanla sönümlenen artçılar olduğunu belirtti. Deprem fırtınasının ise, büyük bir deprem ve onu izleyen artçılardan oluşmadığını; bunun yerine, küçük bir bölge içerisinde, çok farklı boyutlardaki depremlerin bir arada meydana gelmesi durumu olduğunu ifade etti. Gazi Üniversitesi'nden Doç. Dr. Bülent Özmen ise 6,1'lik sarsıntıları "ikiz deprem", diğerlerini "artçı sarsıntı" olarak tanımladı.

NEDENİ MAGMA MI, 'ÖLÜ FAY' MI?

Uzmanlar, Türkiye'nin karasal alanda yaşadığı bu nadir olayın nedenleri üzerine iki ana teori üzerinde duruyor. İlk ve en güçlü teori "magma sokulumu". MTA'nın raporlarına da yansıyan bu teoriye göre, yerin 15-20 km derinliğindeki erimiş magmanın, ince Batı Anadolu kabuğunu zorlayarak sismik aktiviteye neden olduğu (Santorini'deki gibi) düşünülüyor.

İkinci teori ise Dokuz Eylül Üniversitesi'nden (DEÜ) Prof. Dr. Hasan Sözbilir tarafından tespit edilen yeni fay hatları. Bu teoriye göre, "ölü fay" olarak bilinen bu yapıların, aşırı stres yüklenmesi sonucu "yeniden dirilmiş" olabileceği değerlendiriliyor. Doç. Dr. Bülent Özmen ise her iki nedenin (tektonik gerilme ve magmatik sokulum) bir arada etkili olduğunu düşünüyor. Prof. Tüysüz, yeraltı jeolojisine dair yeterli veri olmadığını, bu nedenle Sındırgı'daki depremlerin nedeninin henüz net olarak bilinmediğini belirtti.

BAŞKA DEPREMLERİ TETİKLER Mİ?

Yaşanan 16 bin depremin bölgedeki diğer fayları tetikleme riski de tartışılıyor. Gazi Üniversitesi'nden Prof. Dr. Süleyman Pampal, stres transferinin Sındırgı'nın batısındaki "Gelenbe fayı"na ulaştığına dikkat çekti. Pampal, bu fayın doğrultu atımlı farklı bir mekanizmaya sahip olduğunu ve kırılması halinde 6 ila 6,5 büyüklüğünde bir deprem üretebileceği uyarısında bulundu. Prof. Tüysüz ise etkinliğin Sındırgı ile sınırlı kalacağını ve yeni bir depremin 6'nın çok üzerine çıkmayacağını öngördü.