Muhammed Colani kimdir? HTŞ lideri Colani'nin hayatı ve Suriye'deki rolü

Suriye'deki iç savaşın en dikkat çeken isimlerinden biri olan Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) lideri Muhammed Colani, son zamanlarda dünya gündeminin en çok tartışılan isimlerinden biri oldu. Suriye'deki Baas rejiminin düşüşünde önemli bir rol üstlenen ve özellikle Esad’a karşı muhalif cepheyi yöneten Colani, geçmişi ve günümüzdeki duruşu ile büyük bir merak konusu haline geldi.  Peki, Colani'nin liderliğindeki HTŞ neyi amaçlıyor ve Colani'nin geçmişi hakkında neler biliniyor? İşte detaylar...

Muhammed Colani Kimdir?

Muhammed Colani, 1982’de Suudi Arabistan’ın Riyad şehrinde doğdu. Ailesi, 1967'de İsrail-Suriye savaşında Golan Tepeleri'ni terk etmek zorunda kalmıştı ve Colani, bu nedenle takma adını kullanıyordu. Ailesi 1989 yılında Suriye’ye döndü, ancak Colani’nin hayatı, Suriye'deki iç savaşla birlikte Irak’a yöneldi. 2003’te ABD’nin Irak’a müdahalesine karşı direnişe katılmak için El Kaide'ye katılan Colani, bu süreçte birkaç yıl Amerikan hapishanesinde tutuklu kaldı.

2011 yılında Suriye'deki iç savaşın patlak vermesiyle Nusra Cephesi’ni kurarak Suriye'deki muhalifler arasında etkili bir güç haline geldi. Nusra Cephesi, zamanla Heyet Tahrir eş-Şam'a dönüştü. Colani, HTŞ'nin kurulmasıyla birlikte, örgütünü daha organize hale getirip, Suriye’nin geleceği için daha düzenli bir yönetim hedefi güttü.

Colani'nin Suriye'deki Rolü ve HTŞ'nin Kuruluşu

HTŞ, özellikle Halep ve İdlib gibi stratejik şehirlerdeki silahlı muhalif grupları birleştirerek önemli bir askeri güç oluşturdu. 2016 yılında HTŞ’nin kurulmasından önce, Nusra Cephesi olarak bilinen grup, El Kaide ile olan bağlantısını kesmiş ve daha bağımsız bir duruş sergilemeye başlamıştı. HTŞ'nin amacı, Esad'ın otokratik hükümetini devirmek ve Suriye'de kendi yorumlarına göre İslami bir yönetim kurmaktı. Colani, aynı zamanda ülkenin farklı dini ve etnik azınlıklarını koruma vaadinde bulunarak, daha kapsayıcı bir yaklaşım sergilemeye çalıştı.

Colani'nin Esad’a Karşı Duruşu

Esad rejiminin çöküşüne yaklaşılırken, Colani'nin liderliğindeki HTŞ, Suriye'nin stratejik bölgelerinde büyük zaferler kazandı. Colani, Suriye'nin başkent Şam’a yaptığı tarihi bir konuşmada, “Bugün Suriye temizleniyor, 20 yıldan fazla bir süredir kalbim bu an için atıyor” ifadeleriyle büyük bir zafer ilan etti. Esad’a karşı sürdürdüğü bu mücadele, onu sadece bir militan lider olarak değil, aynı zamanda Suriye’deki muhalefetin en güçlü figürlerinden biri yaptı.

DEAŞ'e Karşı Duruşu

Colani, 2013 yılında El-Bağdadi'nin DEAŞ’ı kurarak El Kaide ile bağlarını koparmasına karşı çıktı. Kendisi, El Kaide’ye bağlılıklarını sürdürdü ve DEAŞ'ın küresel hilafet kurma vizyonunu reddetti. Colani, İslami hukuk anlayışına göre yönetim biçimini savundu, ancak zamanla bu görüşlerinden bazılarını değiştirdi ve Suriye içindeki sınırlarla sınırlı bir devlet inşası hedefledi. 2014’te yaptığı bir röportajda, “İslami hukuk” çerçevesinde yönetim sağlayacaklarını belirtti, ancak bu durum azınlık hakları konusunda eleştirildi.

"Colani" Ne Demek?

Colani, Muhammed El Colani’nin kullandığı takma addır. Asıl adı Ahmed Hüseyin el-Şara olan Colani, bu ismi özellikle El Kaide’ye katıldığı dönemden itibaren kullanmaya başlamıştır. "Colani" ismi, aslında Golan Tepeleri'ndeki köklerinden kaynaklanan bir anlam taşır. Ailesi bu bölgeyi terk etmek zorunda kaldığı için, Colani bu takma adı hem kültürel hem de tarihi bir bağ olarak benimsemiştir. Ayrıca, bu isim aynı zamanda savaşçı kimliği ve liderlik pozisyonuyla özdeşleşmiştir.

Batı’nın ve Türkiye’nin Perspektifi

Colani'nin liderliğindeki HTŞ, Suriye'deki Esad karşıtı muhalefetin en güçlü silahlı gruplarından biri haline geldi. Ancak, Batı ülkeleri ve Türkiye, onun geçmişteki radikal söylemlerinden dolayı HTŞ’yi terörist bir grup olarak kabul etmekte ısrarcı. Türkiye'nin dışişleri bakanı Hakan Fidan, Colani’nin grubunu “kapsayıcı” olmaya çağırdı ve intikam gütmemelerini istedi. Bu, HTŞ'nin yönetimde Arap ve Türkmenlerin yanı sıra Kürtler ve Aleviler gibi diğer azınlıkları da kabul etmesi yönünde bir mesajdı.

Colani ve Erdoğan: Yeni Bir İttifak mı?

Esad’ın devrilmesinin ardından Colani, Suriye'deki zaferini ve Batılı ülkelerle yapacağı ilişkileri düşünerek pragmatik bir duruş sergileyebilir. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, HTŞ'nin Suriye'deki güçlenmesinden memnun olsa da, Colani'ye duyduğu güvensizlik sebebiyle dikkatli bir yaklaşım sergiliyor. Colani'nin uluslararası toplumla ilişkileri, Türkiye ve diğer bölgesel aktörler için de önem taşıyor.

Colani, İlk Röportajını CNN’e Verdi: “Bu Rejim Öldü, Halk Konseyine Dayalı Bir Hükümet Kuracağız”

Suriye’deki savaşın en etkili cihatçı gruplarından Heyet Tahrir el Şam’ın (HTŞ) lideri Ebu Muhammed Colani, ilk kez CNN’e verdiği röportajda önemli açıklamalarda bulundu. Gerçek adı Ahmed al-Sharaa olan Colani, Suriye’deki Esad rejiminin sona erdiğini ve halk temelli bir hükümet kuracaklarını belirterek, "Bu rejim öldü" ifadelerini kullandı. Colani, 2017’de El Kaide’nin Suriye kolu olan Nusra Cephesi’nden ayrılarak HTŞ’yi kurduğundan bu yana dünya basınının gündeminde olan bir figür. Halep ve Hama'nın alınmasının ardından CNN ile yapılan röportajda, sadece askeri değil, siyasi dönüşümüne de dikkat çekti.

“Esad Rejimi Öldü, Suriye’yi Kurumsal Bir Yönetim Hak Ediyor”

Colani, Esad rejiminin yıkılmasının ardından Suriye’deki yönetim sisteminin de değişmesi gerektiğini vurguladı. "Bu rejim öldü," diyerek, Suriye’nin artık tek bir yöneticinin keyfi kararlar aldığı bir yönetim yerine, kurumsal bir yönetim sistemini hak ettiğini söyledi. Suriye halkının yıllardır süren zulüm ve baskılardan sonra hak ettiği bir düzenin kurulacağına inandığını belirten Colani, “Suriye, tek bir yöneticinin keyfi kararlar aldığı bir yönetim sistemini değil, kurumsal bir yönetim sistemini hak ediyor” dedi.

Colani ayrıca, Esad rejiminin düşmesinin ardından yabancı güçlerin Suriye'den çıkması gerektiğini ifade etti. Suriye'de şu anda ABD, Türkiye, Rusya ve İran’ın yanı sıra İran’a bağlı birçok güç bulunduğuna dikkat çeken HTŞ lideri, "Bu rejim düştüğünde, Suriye’de yabancı güçlerin kalmasına gerek kalmayacak" dedi.

“Hiç Kimsenin Başka Bir Grubu Silme Hakkı Yok”

Suriye iç savaşının en kanlı yıllarını geride bırakan Colani, halkın ve azınlıkların güvenliği konusunda önemli açıklamalar yaptı. Hıristiyanlar ve diğer dini azınlıklara, kendileri altındaki yönetimde güven içinde yaşayacaklarını söyleyen Colani, “Hiç kimsenin başka bir grubu silme hakkı yoktur. Bu mezhepler yüzlerce yıldır bu bölgede bir arada yaşıyor ve kimsenin onları ortadan kaldırmaya hakkı yok” ifadelerini kullandı.

İslami Yönetim Tartışmaları: "Yanlış Anlaşılıyor"

Colani, Suriye halkının İslami yönetimden korkmasının temel sebeplerini de açıkladı. İslami yönetim konusunda insanlar arasında korku olduğunu belirten Colani, bunun ya yanlış uygulamalardan ya da İslami yönetimin tam olarak anlaşılmamasından kaynaklandığını söyledi. Bu söylemleriyle, HTŞ’nin kuracağı yönetimin, radikal İslamcılıkla suçlanan diğer cihatçı gruplardan farklı olduğunu ima etti.

Esad’ın Rejimi: “İran ve Ruslar Canlandırmaya Çalıştı, Ama Değişim Kaçınılmaz”

Colani, Esad rejiminin düşüşünün kaçınılmaz olduğunun altını çizdi. "Rejimin yenilgisinin tohumları her zaman içindeydi. İranlılar rejimi canlandırmaya çalışarak ona zaman kazandırdı ve daha sonra Ruslar da onu desteklemeye çalıştı. Ama gerçek değişmedi: bu rejim öldü," dedi. Esad yönetiminin uzun yıllardır süren baskılarını ve halkına uyguladığı zulmü eleştiren Colani, Suriye’nin geleceğinde Esad’a yer olmadığını belirtti.