Adana’da Türkiye-Azerbaycan ekonomik iş birliği masaya yatırıldı
Adana Sanayi Odası (ADASO) ve Türkiye Azerbaycan Dostluk İş Birliği ve Dayanışma Vakfı (TADİV) iş birliğinde düzenlenen "Azerbaycan Ülke Günü: İş ve Yatırım Fırsatları Toplantısı", iki ülke arasındaki ekonomik iş birliğini güçlendirmek amacıyla Adana’da gerçekleştirildi. Toplantıda konuşan Azerbaycan Ankara Büyükelçisi Reşad Mammadov, Karabağ bölgesinin işgalden kurtarılmasının ardından devlet eliyle başlatılan kapsamlı altyapı ve konut çalışmalarını anlattı. Mammadov, bölgede özel sektör yatırımlarına ve istihdama ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.
Mammadov, “Karabağ’da her şey sıfırdan yeniden inşa ediliyor”
Azerbaycan'ın Karabağ bölgesinin işgal altında olduğu dönem 1 milyon insanın göçmen statüsünde yaşadığını anımsatan Mammadov, işgalden kurtulduktan sonra Karabağ bölgesinde "taş üstünde taş kalmadığını" belirterek, "Bu şehirlerin, köylerin inşası, altyapı, santraller, tüneller, demir yolları, okullar, evler, kreşler her şey sıfırdan yapılıyor. Devlet bu illerde inşa ediyor, insanlara bedava dağıtıyor. İnsanlar 30 sene başka yerde yaşadıkları bölgelerden yeniden buraya geliyor. Biz yatırımcı devlet olarak başka devletlere çok yatırım yapıyoruz. Türkiye de en çok yatırım yaptıklarımızdan. Bunlar büyük projelerdir. Devlet yatırımları olduğu için devlet şirketlerinin ithal ettiği projelerdir. Karabağ'da ihtiyacımız olan, insanların çalışacağı daha küçük, özel yatırımların oluşması için devlet birçok avantaj, teşvik vermektedir. Bu bölgede elektrik, doğal gaz ödemelerinde kolaylıklar, arsa temini, vergi muafiyetleri, düşük işçilik maliyeti gibi avantajlardan istifade edip orda bir fabrika açılması, iş yerlerinin yaratılması, devletin kredi ve para desteğiyle mümkün olan şeylerdir” şeklinde konuştu.
Türkiye ve Azerbaycan milletlerinin öz millet olduğunu ifade eden Mammadov, "Orada herkes 'Türkiye bizim devletimizdir' der. Azerbaycan da Türkiye'de yaşayan insanların devletidir. Azerbaycan'da sizin için yerimiz var. Yatırımcı gibi olmasa da bir misafir gibi her zaman karşılamaya hazırız" diye konuştu.
TADİV Başkanı Aygün Attar da TADİV'in 28 yıl önce eski Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ve merhum akademisyen Prof. Dr. İhsan Doğramacı tarafından kurulduğunu anımsattı.
Türkiye ile Azerbaycan arasında daha önce kurulan petrol boru hattının, iki ülke arasında kardeşlik ilişkisinin müttefiklik ilişkisine dönüşmesinde temel köprü olan ekonomik iş birliğinin en baskın örneği olduğunu ifade eden Attar, şunları kaydetti: "Biz bu toplantının ilkini Bakü'de yaptık. Türkiye'deki ilkini ise Adana'da yapıyoruz. Neden Adana? Söylediğim o hattın etkisi var, verimli Çukurova'nın burada etkisi var. Ama en önemlisi 30 sene boyunca Azerbaycan'ın kederli gününde ağlayan, Azerbaycan'ın gününde sevincini herkesten en fazla güzel şekilde ortaya koyan Adanalıların etkisi var."
Kıvanç, “Türkiye-Azerbaycan ticaret hacmi potansiyelin altında”
Adana Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Kıvanç, Türkiye ve Azerbaycan arasındaki ticaret hacminin artırılması gerektiğine dikkat çekerek, Mevcut Tercihli Ticaret Anlaşması kıymetli ancak yetersiz. Daha kapsamlı ekonomik entegrasyonları konuşmamız gerekiyor. Bizler iş dünyası temsilcileri olarak bürokrasiyi azaltmalı, ticareti hızlandırmalıyız. İki ülke arasındaki ticaret hacmi, her yıl bir öncekinin üzerine koyarak ilerliyor. 15 milyar dolarlık ticaret hedefimize doğru kararlılıkla yürüyoruz. Rakamlara baktığımızda; 2025 yılının ilk dokuz ayında ihracatımız 2.2 milyar Dolar, ithalatımız 1.1 milyar Dolar seviyesinde. Bu rakamlar umut verici olsa da, potansiyelimizin oldukça altındadır. Adana’mız ile Azerbaycan ikili ticaretine baktığımızda ise 2025 yılının ilk dokuz ayında ise 28.4 milyon Dolar ithalatımız ise 9.4 Milyon Dolar olarak gerçekleşti. Adana gibi tarımda, tekstilde, makinede, petrokimyada ve sanayi üretiminde güçlü bir altyapıya sahip bir şehrin, Azerbaycan ile ticareti bu rakamların çok daha ötesinde olmalıdır.”
“Tek millet, iki devlet, tek ekonomi”
Azerbaycan’ın aktif iş birliği kuran, arabuluculuk rolü üstlenen hem Kafkasya'da, hem Avrasya'da, hem de Doğu Akdeniz'de enerji denkleminde rol alan aynı anda Suriye petrolleri, Akdeniz doğalgazı ve Avrupa Enerji projeleriyle ilgilenen, İtalya'da rafineri satın alacak kadar küresel düşünen yeni bir yapıda hareket ettiğini söyleyen DEİK Türkiye Azerbaycan İş Konseyi Başkanı Selçuk Akat, “Bu gerçekliği bilerek hareket etmek, Türkiye-Azerbaycan iş birliğini çok daha güçlü bir motivasyonla ileri taşımayı gerektiriyor. İki ülke arasındaki stratejik bağ, TANAP, Bakü-Tiflis-Kars demiryolu, BTC boru hattı, SOCAR Star filan gibi projelerle kurumsal bir yapıya kavuştu. Yakında açılmasını beklediğimiz Zengezur Zengezur Koridoru ile Türkiye ve Azerbaycan Karadan da doğrudan bağlanacak. Bu yalnızca ulaşım değil, ticaret, lojistik ve yatırım kültürü açısından da tarihi bir dönüşüm demektir. Bizler iki devletin iş insanları olarak tek millet, iki devlet anlayışını tek ekonomi vizyonuyla tamamlamak için çalışıyoruz.” dedi.
Sönmez, “Küçük ve orta büyüklükteki işletmeleri iş birliğine teşvik etmek lazım”
Türk İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Sönmez de "Tek millet iki devlet" anlayışla yürüttükleri güçlü ilişkilerin, ekonomik ortaklıklar ve yatırımlarla karşılıklı somut faydalara dönüştüğünü gördüklerini söyledi. Büyükelçi Mammadov'un küçük ölçekli yatırımcılara yönelik davetini anımsatan Sönmez, "Küçük ve orta büyüklükteki işletmeleri mutlak suretle iş birliğine teşvik etmek lazım. Bu konuda da bizler mutlaka gayret göstereceğiz" dedi.
Toplantıda, Azerbaycan Ticaret Temsilcisi Tamerlan Taghiyev ile TADİV Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Av. Yakup Bulut’un konuşmalarının ardından, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Türkiye’deki Ticaret Temsilciliği Ofisi Başdanışmanı Cavid Abdullayev tarafından ülkenin ekonomik görünümü, yatırım ortamı, teşvik mekanizmaları ve Türk firmalarına açık sektörlere ilişkin bir sunum yapıldı. Program, soru-cevap oturumunun ardından sona erdi.
