Amik Gölü Haberleri - Son Dakika Amik Gölü Haber Güncel Gelişmeler

Hatay’ın doğal hazinesi Amik Gölü’nden geriye çorak arazi kaldı

Hatay’da doğal yaşamın ve su kaynaklarının en önemli simgelerinden biri olan Amik Gölü, sadece bölgedeki ekosistem için değil, aynı zamanda göçmen kuşların Türkiye üzerindeki en önemli rotalarından biri üzerinde yer alması nedeniyle de büyük öneme sahipti. Göl, 1950-1975 yılları arasında sıtma hastalığını önlemek ve tarımsal alan yaratmak amacıyla aşamalı olarak kurutuldu. Gölün suyu, açılan dört drenaj kanalı ile Asi Nehri’ne boşaltıldı ve alanda tarım yapılmaya başlandı. Ancak milyonlarca yılda oluşmuş önemli bir sulak alan olan Amik Gölü'nün kurutulması, bölgenin ekonomisine beklenen katkıyı sağlamadığı gibi aynı zamanda Amik Ovası'nda adeta bir doğa felaketine yol açtı. Gölün kurutulması yağışlar nedeniyle zaman zaman sellere de neden oldu. Yer altı suları derine inerken, toprakta tuzluluk oranı arttı, çoraklaştı. Göçmen kuşların önemli rotalarından biri üzerinde yer alan gölün kuruması sonucu, Yılan boyun kuşu ve Saz horozu gibi türler de yok oldu. Göl, yıllardır süren çevre mücadelesine rağmen geri kazanılamadı. Hatay Tabiatı Koruma Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Öğünç, 400 bin dönümlük alana sahip olan Amik Gölü’nün kurutulan havzasında Kumlu ilçesi ve 9 köy kurulduğunu, buralarda yüzlerce bina bulunduğunu ve havalimanı yapıldığını dile getirdi. Dernek olarak uzun yıllardır gölün sembolik de olsa geri kazanımı konusunda verdikleri mücadelenin sonuçsuz kaldığını anlatan Öğünç, “Yıllarca umutla mücadele ettim. Sonra çoğaldık, birlikte mücadele etmeye başladık. Dernek kurduk, daha organize olduk. Yazdık, çizdik, televizyon programlarına çıktık, basına konuştuk. TBMM’ye ziyaretlerde bulunduk. ‘Su, kuraklık ve Hatay Amik Gölü’nü geri istiyoruz’ dedik. Küçük çaplı başarılarımız elbette oldu ama Amik Gölü’nü bir türlü geri getiremedik. Eski Amik Gölü oluşturulamaz. Ancak, eski hali olmasa bile sembolik bir Amik Gölü istiyoruz. Sembolik olarak 20 bin dönümlük bir alan oluşturulsa en azından ekolojik kırımın önüne geçmiş olacağız. Böylece yeraltı su seviyeleri tekrar yüzeye doğru yaklaşacak ve aynı zamanda Hatay’ın iklimi yumuşayacak.” Öğünç, Hatay Tabiatı Koruma Derneği olarak, Amik Gölü’nün yeniden hayat bulması, bölgedeki su kaynaklarının korunması ve kuraklıkla mücadele için çalışmalarını kararlılıkla sürdüreceklerini kaydetti.

Reyhanlı Barajı, Amik Gölü’nün mirasını yaşatıyor

Hatay Tabiatı Koruma Derneği Başkanı Abdullah Öğünç, Amik Gölü’nün doğaya ve insan yaşamına kattığı değerleri hatırlatarak, göl ile ilgili anlatımları aktardı. Bir zamanlar binlerce kuş türüne, sazlıklarla kaplı geniş alanlara ve eşsiz bir ekosisteme ev sahipliği yapan Amik Gölü’nün 1950 ve 1975 yılları arasında kurutulduğunu belirten Öğünç, “Göl çevresinde yaşayan insanların anlattıkları, Amik Gölü’nün nasıl bir doğa harikası olduğunu gözler önüne seriyor. Anlatılanlara göre göl sazlıklarının arasında ilerlemek mümkün değildi, kuşlar gökyüzünde bulut gibi kümelenirdi. Sonbaharda binlerce kaz, on binlerce turna göç ederdi. Kuş sesleri insanı bambaşka diyarlara götürürdü. Fakat şimdi artık kuşlar buraya sadece uğrayıp geçiyor, çünkü burada konaklayacak ve beslenecek alanları kalmadı” dedi. Öğünç, Hatay Tabiatı Koruma Derneği’nin de kuruluş amacının tam olarak bu noktada şekillendiğini ifade ederek, “Amik Gölü’nü geri istiyoruz diyerek yola çıktık. Yıllarca süren toplantılar, çalıştaylar, televizyon ve radyo programları sonucunda, gölün başka bir alanda yeniden oluşturulabileceği söylendi. Teknik olarak Amik Gölü’nün eski yerine yeniden kazandırılması mümkün olmasına rağmen, bölgede bir ilçe, köyler ve havalimanı olduğu için sosyal tepkiler nedeniyle bu plan hayata geçirilemedi. Bunun yerine bize Reyhanlı Barajı önerildi” diye konuştu. Reyhanlı Barajı’nın yaklaşık 10 yıllık bir takip sürecinin ardından tamamlandığını belirten Öğünç, “Bugün, yapılan kuş gözlem çalışmalarında tespit edilen kuş türü sayısı 228’e ulaştı. Baraj sadece su kuşları ve su canlıları için değil, sürüngenlerden karasal memelilere kadar pek çok canlıya da ev sahipliği yapıyor. Artık bu barajı korumak, geliştirmek ve yaşatmak her Hataylının sorumluluğudur” diyerek, çağrıda bulundu.

Antakya Çevre Koruma Derneği’nden doğa tutkunlarına kuş gözlem çağrısı

Antakya Çevre Koruma Derneği Başkanı Nilgün Karasu, eski Amik Gölü yatağının 13 kilometre doğusunda yapılan Reyhanlı (Amik) Barajı’nda su tutulmaya başlandığı 2020 yılından bu yana, Türkiye'nin en zengin 30 kuş alanından biri haline geldiğini söyledi. Subaşı Kuş ve Kelebek Gözlem Derneği üyeleri yanı sıra, ülkemizin dört bir yanından gelen kuş gözlemcilerinin yaptığı gözlemlerde 228 kuş türünün burada tespit edildiğini ifade eden Karasu, “Toplam tür sayısı bakımından Türkiye’nin en zengin alanlarından birisi olması bir yana saptanan türlerin nadirliği ve eşsizliği bakımından söz konusu alanın değeri ön sıralarda” dedi. Yılanboyun kuşunun Türkiye’de sadece Amik Gölü’nde yaşamakta iken gölün kurutulması sonucu Türkiye’de nesli tükendiğini söyleyen Karasu, “Amik gölünün yerini alacak olan Hatay'daki Reyhanlı Baraj Gölüne bu türün tekrar kazandırılması mümkün. Sadece Yılanboyun değil, Filistin nektar kuşu gibi pek çok kuş türünün Türkiye’de görüldüğü yegâne il Hatay’dır. Hatay ayrıca Türkiye’nin en büyük göç rotası üzerinde yer alıyor ve Reyhanlı Baraj gölü bu ana göç yoluyla Türkiye’ye ulaşması muhtemel yeni türlerin de ilk uğrak yeri olacaktır” diye konuştu. Karasu, “Bu özelliğiyle Reyhanlı Barajı bir avlak değil nadir kuşların gözleneceği, ülkemizde ilk kayıtlarının alınacağı ve bir ekoturizm merkezi olarak tüm yöreye büyük bir kazanç sağlayabilecek bir merkez olmalıdır. Türkiye’de başka Hatay yok, Hatay’da Amik Gölü’nün yerini alabilecek başka bir sulak alan da yok. Türkiye’de başka bir yerde kışlamayan ve normalde Afrika’da bulunması gereken kuşlardan, Sarı Başlı Kuyruksallayan (Motacilla citreola), Akkanatlı Sumru (Chlidonias leucopterus), Küçük Halkalı Cılıbıt (Charadrius dubius), Orman Düdükçünü (Tringa glareola) gibi kuş türlerini her kış alanda gözlemek mümkün. Doğa tutkunlarını 228 kuş türü saptanan Reyhanlı Barajı’nda kuş gözlemine davet ediyoruz” ifadelerini kullandı.

Reyhanlı Barajı kayıp kuş türlerini ağırlıyor

Hatay'daki Amik Ovası, Doğu Afrika’dan başlayarak kuzeye doğru uzanan Büyük Rift Vadisi’nin en kuzey noktalarından birini oluşturuyor. Jeolojik olarak büyük öneme sahip olan bölge, Afrika, Arap ve Anadolu plakalarının kesişim noktasında bulunuyor. Bu durum, bölgenin biyoçeşitlilik açısından ne kadar zengin olduğunu gözler önüne seriyor. Dünya’nın en büyük göç rotalarından biri de bu bölgeden geçiyor. Her yıl kış aylarını Afrika’da geçiren ve sayıları bir milyonu aşan süzülen göçmen kuşlar, bu rota üzerinden Türkiye’ye giriş yaparak Amik Oluğu’nu kullanıyor. Tarihî Amik Gölü ve biyoçeşitliliğe etkisi Doğu Afrika’dan başlayarak Anadolu’ya kadar uzanan bu göç rotası üzerinde yer alan ve 1950-1975 yılları arasında insan eliyle kurutulan Amik Gölü, Türkiye’nin en önemli kuş alanlarından biri olarak kabul ediliyordu. Ünlü biyolog Kumerloeve, Amik Gölü’nde 232 farklı kuş türünün varlığını belgeleyerek gölün önemini vurgulamıştı. Ancak Amik Gölü’nün kurutulması, bazı kuş türlerinin Türkiye’deki varlığını sona erdirdi. Örneğin, Sahraaltı Afrika’da yayılım gösteren ve Türkiye’de yalnızca Amik Gölü’nde üreyen Yılanboyun (Anhinga rufa) kuşu, gölün kurutulmasının ardından ülkede tamamen yok oldu. Reyhanlı (Amik) Barajı, Amik Gölü’nün mirasını devralıyor Amik Gölü’nün kurutulmasından yıllar sonra, eski göl yatağına yalnızca 13 kilometre mesafede inşa edilen Reyhanlı (Amik) Barajı, bölgedeki biyoçeşitliliğin yeniden canlanmasını sağladı. 2020 yılında su tutulmaya başlanmasıyla birlikte, bölge hızla Amik Gölü’ne benzer bir habitat geliştirdi. Baraj gölü, zaman içinde sazlıklarla kaplanırken, güneydoğu kıyılarında geniş çamur düzlükleri oluştu. Kısa sürede Türkiye’deki kuş gözlemcileri ve araştırmacılar için büyük bir ilgi odağı hâline gelen bölge, her göç döneminde binlerce göçmen kuşun dinlenme ve beslenme alanı hâline geldi. Dört yılda 228 kuş türü belgelenerek rekor kırıldı Subaşı Kuş ve Kelebek Gözlem Derneği üyeleri ve Türkiye’nin farklı bölgelerinden gelen kuş gözlemcileri tarafından yapılan araştırmalar neticesinde, Reyhanlı Barajı’nda 228 farklı kuş türü tespit edildi. Bunlardan en dikkat çekeni, Türkiye’de daha önce hiç kaydı bulunmayan Kızıldeniz Havzası kuşlarından Kıyı Balıkçılı (Egretta gularis) oldu. Bu tür, Türkiye’de ilk kez burada gözlemlenerek kayıt altına alındı. Ayrıca, Amik Gölü’nün kurutulmasıyla Hatay’da nesli tükenen Gri Başlı Sazhorozu (Porphyrio poliocephalus), barajın üçüncü yılında yeniden gözlemlendi. Kuzey Avrupa’da üreyen ve Türkiye’de nadiren görülen Küçük Kuğu (Cygnus columbianus), 9 birey ile gölde kışlamak için konakladı. Sonbahar döneminde on binlerce Arı Şahini (Pernis apivorus), göl üzerinden geçerek Afrika’ya doğru yol aldı. Türkiye’de başka bir alanda kışlamayan ve genellikle Afrika’da görülen Sarı Başlı Kuyruksallayan (Motacilla citreola), Akkanatlı Sumru (Chlidonias leucopterus), Küçük Halkalı Cılıbıt (Charadrius dubius) ve Orman Düdükçünü (Tringa glareola) gibi türler her yıl kış döneminde Reyhanlı (Amik) Barajı’nda gözlemlenmeye devam ediyor. "Bu doğal hazineyi korumak hepimizin sorumluluğu" Subaşı Kuş ve Kelebek Gözlem Derneği Başkanı Uzm. Dr. Ali Atahan, bölgenin yalnızca dört yıl gibi kısa bir sürede Türkiye’nin en önemli kuş gözlem alanlarından biri hâline geldiğini vurgulayarak şunları söyledi: "Reyhanlı (Amik) Barajı, Amik Gölü’nün mirasını devralarak kuşlar için yeniden güvenli bir yaşam alanı oluşturdu. Göç yolları üzerinde kritik bir konuma sahip olan bu alanı korumak, hepimizin ortak sorumluluğudur. 7’den 70’e herkesin doğaya duyarlı olması ve bu ekosistemin devamlılığını sağlaması büyük önem taşıyor." Doğa severler ve bilim insanları, Reyhanlı (Amik) Barajı’nın ilerleyen yıllarda daha fazla kuş türüne ev sahipliği yapacağını öngörüyor. Bölgenin korunması için farkındalık çalışmalarının artırılması gerektiğine dikkat çekilirken, Hatay’daki bu doğal hazinenin sürdürülebilir bir şekilde korunması için yetkililerin ve vatandaşların iş birliği içinde hareket etmesi gerektiği vurgulanıyor.

Bu güzelliği Hatay’da yeniden görmenin formülü

Hatay’ın sulak alanları, doğanın sunduğu en değerli ekosistemlerden biri olarak kuş ve diğer canlı türleri açısından hayati önem taşıyor. Hatay Tabiatı Koruma Derneği Başkanı Abdullah Öğünç, Hatay’daki sulak alanların kuş türlerinin yaşam alanları açısından ne denli kritik bir rol oynadığını vurguluyor. Öğünç, geçmişte efsane göllerden biri olan kuruyan Amik Gölü'nün ve Kırıkhan Gölbaşı Gölü’nün ekosistemleri üzerine yaptığı açıklada, bölgedeki sulak alanların yeniden canlandırılmasının, nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan kuş türlerinin geri dönüşünü sağlayabileceğini belirtiyor. Öğünç, Amik Gölü'nün geçmişte barındırdığı çok sayıda kuş türünden birinin, Yılanboyun 'Anhinga rufa' yakın akrabası olan 'Anhinga melanogaster' kuşu olduğuna dikkati çekti. Amik Gölü’nün kuruması ile türün bölgedeki varlığının tehlikeye girdiğini ifade eden Öğünç, bu güzelliği Hatay’da yeniden görmenin formülünü şöyle açıkladı: "Bir zamanların efsane gölü olan Kurutulan Hatay Amik Gölü'nün efsane kuşlarından Yılanboyun (Anhinga rufa) yakın akrabası olan (Anhinga melanogaster), Kırıkhan Gölbaşı gölünde yapılacak düşük maliyetli bir seddeleme çalışması ve göl sularının drene edildiği Muratpaşa kanalına bir kontrol savağı yapıldığı takdirde muhteşem güzelliğe sahip bu kuşların Ata topraklarına yeniden gelmesini sağlayabiliriz. Bir diğer alternatif alan ise Amik Afrin Baraj Gölü'dür. Ekosistemin yeniden dengeye kavuşması için acil adımlar atılması gerekir. Sulak alanların korunması ve yeniden restorasyonu sadece kuşlar için değil, tüm ekosistem için önemli. Hatay’ın bu doğa mirasını korumak, gelecek nesillerin bu güzelliklerden faydalanabilmesi adına büyük bir sorumluluk taşıyor."

#Amik Gölü

Hatay’ın doğal hazinesi Amik Gölü’nden geriye çorak arazi kaldı

Reyhanlı Barajı, Amik Gölü’nün mirasını yaşatıyor

Antakya Çevre Koruma Derneği’nden doğa tutkunlarına kuş gözlem çağrısı

Reyhanlı Barajı kayıp kuş türlerini ağırlıyor

Bu güzelliği Hatay’da yeniden görmenin formülü