Şarm eş-Şeyh’te Gazze barışı için zirve başladı
Mısır’ın Şarm eş-Şeyh kentinde, ABD Başkanı Donald Trump ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi eşbaşkanlığında, Gazze’deki ateşkesin korunması ve barışın sağlanması amacıyla düzenlenen "Barış Zirvesi" başladı. Zirveye aralarında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un da yer aldığı yaklaşık 30 lider katıldı. Ancak Gazze’deki ateşkesin tarafları olan Hamas ve İsrail zirvede yer almadı.
Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad Al Thani, Ürdün Kralı II. Abdullah, Bahreyn Kralı Hamad bin İsa el-Halife, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas da zirvenin ev sahibi Sisi tarafından karşılanan liderler arasında yer aldı. Zirveye katılan liderler arasında Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto, Almanya Başbakanı Friedrich Merz ve Pakistan Başbakanı Muhammed Şahbaz Şerif de yer aldı.
İngiliz basını, İsrail meclisinde onuruna düzenlenen oturumda meclis üyelerine hitabının ardından Mısır’a hareket eden ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun da zirveye katılımı için son dakikada girişimde bulunduğunu yazdı. Haberlerde, Netanyahu'ya yapılan davetin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından engellendiği iddia edildi. Haberlerde, Trump’ın Gazze’de İsrail ordusu tarafından işlenen savaş suçları, insanlığa karşı işlenen suçlar nedeniyle aleyhinde uluslararası tutuklama emri bulunan Netanyahu’yu Mısır’daki zirveye davet etme girişimi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın "Bu davetin geçerli olması halinde uçağını Şarm eş-Şeyhe indirmeyeceğini" söylemesinin ardından iptal edilmek zorunda kalındığı öne sürüldü.
İsrail Başbakanlık Ofisi tarafından yapılan açıklamada, "Başbakan Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump tarafından bugün Mısır’da düzenlenen bir konferansa davet edilmiştir. Başbakan daveti için Başkan Trump’a teşekkür etmiş, ancak programın (dini) tatil başlangıcına çok yakın bir tarihte yapılması nedeniyle katılamayacağını bildirmiştir" denildi.
İmza töreni gerçekleştirilecek
Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği ve Arap Ligi temsilcilerinin de katıldığı Şarm eş-Şeyh zirvesinin Gazze’de savaşın sona erdirilmesine ilişkin anlaşmanın resmi imza törenine ev sahipliği yapması bekleniyor. Mısır Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada, zirvenin amacının Gazze’de barış ve ABD Başkanı Donald Trump’ın vizyonuyla uyumlu bir şekilde "barış ve bölgesel istikrarın yeni bir sayfasını açmak" olduğu belirtildi.
BM Genel Sekreteri Guterres’ten "ivmeden yararlanma" çağrısı
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, zirve öncesinde sosyal medyada yaptığı açıklamada, "Gazze’de tutulan İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasını büyük bir memnuniyetle karşılıyorum. Yaşadıkları büyük acıların ardından özgürlüklerine kavuşmalarından ve yakında sevdikleriyle bir araya gelecek olmalarından derin bir rahatlama duyuyorum" dedi.
Guterres, "Tüm taraflara, bu ivmeden yararlanmaları ve Gazze’de kabusu sona erdirmek için ateşkes kapsamındaki taahhütlerine sadık kalmaları çağrısında bulunuyorum. BM, Gazze’deki çatışmayı sona erdirmek ve sivillerin acılarını hafifletmek için tüm çabalara destek vermeyi sürdürüyor" ifadelerini kullandı.
"Barışa giden yol hala uzun"
AB Konseyi Başkanı Antonio Costa ise, "Şimdi, tüm tarafların planın uygulanmasına yapıcı bir şekilde katkıda bulunmalarını sağlamalıyız. Avrupa Birliği, planın ilkelerini tamamen desteklemekte ve geçiş yönetimi, güvenlik ve Gazze’nin yeniden inşası konularında bir sonraki adımlara katkı sağlamaya hazırdır. Koşullar elverdiği anda insani yardımlarımızı genişleteceğiz. Barışa giden yol hala uzun. Ancak bugün uluslararası toplum, bunu gerçekleştirme taahhüdünde birleşmiş durumda" dedi.
İngiltere, 20 milyon pound ilave insani yardım taahhüdünde bulunacak
İngiltere’nin Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada ise, zirvede Başbakan Starmer’ın Gazze için su, sanitasyon hijyen programlarına odaklanacak şekilde 20 milyon sterlinlik ilave insani yardım taahhüdünde bulunacağı kaydedildi.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Şarm eş-Şeyh’e geldikten sonra gazetecilere yaptığı açıklamada, ABD arabuluculuğunda yürütülen barış planının her aşamasına katılacaklarını ve Türkiye, Mısır, Katar ve diğer ortaklarla yakın işbirliği içinde çalışarak ateşkesin sürdürülmesi ve Gazze’nin yeniden inşasına destek vereceklerini söyledi.
"Filistin devleti konusunda detay içermiyor"
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise, Rusya’nın temsil edilmediği zirve öncesindeki açıklamasında ABD Başkanı Trump’ın planının sadece Gazze’ye odaklandığı ve Filistin devleti konusunda somut detaylar içermediği eleştirisinde bulundu. Lavrov, "Trump’ın barış planının sadece Gazze Şeridi’ne odaklandığını not ettik. Filistin devletinin kurulması konusuna değiniyor ama bu sadece çok genel ifadelerle yapılmış. Bu yaklaşımların somutlaştırılması şarttır. Özellikle de Batı Şeria’da neler olacağına dair net bir tanımlama yapılmalıdır" ifadelerini kullandı.
Mısır devlet televizyonu, zirvenin 88 uluslararası medya kuruluşu ve 230’dan fazla muhabir tarafından takip edileceğini açıkladı.
Mısır'ın Şarm Eş-Şeyh kentinde bir araya gelen dünya liderleri, Gazze için düzenlenen Barış Zirvesi'nde "Niyet Belgesi" imzaladı.
