Artemis V Blue Origin ile Ay'a Gidiyor
AYDIN GÖKÇEOĞLU
ADANA (İLKHABER)- NASA, Artemis programı için ikinci bir Ay iniş aracı sağlayıcısını açıkladı ve 2029 gibi erken bir tarihte astronotları Ay'ın güney kutbuna ulaştırmak için Blue Origin'in Ulusal Ekibini seçti. Blue Origin'in iniş aracı Artemis V görevinin bir parçası olacak. Blue Origin, Artemis III ve IV için astronotları Ay yüzeyine götürmesi planlanan Starship ile SpaceX'e katılıyor.
NASA'nın Marshall Uzay Uçuş Merkezi'nde İnsan İniş Sistemi Program Müdürü Lisa Watson-Morgan, "NASA'nın görev ihtiyaçlarını nasıl karşılayacaklarına dair farklı yaklaşımlara sahip iki farklı Ay iniş aracı tasarımına sahip olmak, daha fazla sağlamlık sağlar ve Ay inişlerinin düzenli bir temposunu garanti eder" dedi.
Blue Origin, 'Mavi Ay' olarak adlandırılan yeni iniş aracı üzerinde tek başına çalışmıyor. Lockheed Martin, Draper, Boeing, Astrobotic ve Honeybee Robotics'in katkılarını içeriyor.
Sözleşme için rakipleri Dynetics'i geride bıraktılar. Dynetics, 1960'lı ve 70'li yıllarda Apollo görevleri için Ay'a iniş aracını inşa eden Northrop Grumman ile ortaktı.
NASA yetkilisi James Free, Dynetics'in teklifinin esneklik ve "kargonun yerleştirilmesi (veya yüklenmesi) için güvenlik ve operasyonel faydalar sunan" 'alçak sarkık mimari' gibi bazı avantajlar sunmasına rağmen, NASA'nın belirli kargo ve ekstraveziküler aktivite kıyafetlerini barındırma konusundaki bazı gereksinimlerini karşılayamadığını açıkladı. Free ayrıca kritik teknolojinin önemli testlerinin mürettebatlı bir gösterimden sadece dokuz ay önce gerçekleşecek olmasının gecikme olasılığını artırmasından endişe duyuyordu.
Blue Origin'in önerisi, 2024 ve 2025 yıllarında kilit teknolojileri kontrol etmek için 'yol gösterici' olarak adlandırılan görevler de dahil olmak üzere çok daha erken testler içeriyordu. Blue Origin'in teklifiyle ilgili bazı endişeler vardı: zayıf yönler arasında önerdikleri iletişim sistemi ve şirketin program yönetimiyle ilgili sorunlar yer alıyordu. Ancak bu sorunlar, iniş aracının bazı alanlarda NASA'nın gereksinimlerini aşan genel yetenekleri ile daha ağır basmıştır. Buna gelecekte kutupsuz bir Ay görevi olasılığı da dahildir.
Blue Origin, Mayıs 2019'da Blue Moon'un ilk iterasyonunu ortaya çıkardığından beri iniş aracına önemli bir makyaj yaptı. Blue Moon artık on altı metre boyunda ve Blue Origin'in yaklaşmakta olan New Glenn roketinin kaportasına sığacak şekilde tasarlandı. Yakıt doldurulmadığında 16 metrik ton, tamamen yüklendiğinde ise 45 metrik ton ağırlığında. Mürettebat kapsülü aracın alt kısmında, yukarıdaki iki büyük yakıt tankının altında yer alıyor ve Ay yüzeyine daha kolay erişim sağlıyor. Ayrı, mürettebatsız bir araç uzayda iniş aracına yakıt ikmali yapacak.
Blue Origin, iniş aracının sıvı oksijen-sıvı hidrojen yakıt sisteminin "yüksek enerjili derin uzay görevleri için dramatik bir avantaj" sunduğunu, ancak bu yakıtların kriyojenik olarak depolanması gerektiğini, bunun da çalışmayı zorlaştırdığını söylüyor. Blue Origin'in iniş aracı için teknoloji geliştirmesinin bir parçası da sıvı hidrojeni daha uzun süre depolanabilir tutmak için daha iyi yöntemler tasarlamayı içerecektir.
Artemis V görevinde dört astronot NASA'nın SLS roketi tarafından Ay yörüngesinde planlanan Lunar Gateway istasyonuna taşınacak. Bu astronotlardan ikisi daha sonra Blue Origin'in iniş aracına aktarılacak ve yüzeye inecek. Ay'ın güney kutbunda bir hafta geçirerek deneyler ve keşif faaliyetleri yürütecekler.
Artemis V'ten sonra SpaceX ve Blue Origin, uzay şirketlerinin şu anda Uluslararası Uzay İstasyonu'na kargo teslimatı görevleri için rekabet etmelerine benzer şekilde, yeni görev sözleşmeleri için rekabet edebilecekler.
