BM: "Gazze'den Ukrayna’ya, Sudan'dan Haiti’ye krizler büyüyor"
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Pakistan’ın ev sahipliğinde BM Güvenlik Konseyi’nde düzenlenen "Uluslararası Barış ve Güvenliğin Korunması: Diplomasi, Diyalog ve Uzlaşmanın Teşviki" başlıklı açık oturumda yaptığı konuşmada, barışın korunması için uluslararası hukuk, çok taraflılık ve diplomasi ilkelerine dönülmesi gerektiğini vurguladı. Guterres, “Barış bir tercihtir. Dünya, Güvenlik Konseyi’nden bu tercihi yapmasına yardımcı olmasını bekliyor” ifadelerini kullandı.
BM Şartı’nın 2. bölüm 3. maddesi ve 6. bölümünün barışçıl çözüm yöntemlerini açıkça vurguladığını hatırlatan Guterres, “Müzakere, arabuluculuk ve tahkim gibi araçlarla çatışmaların çözümü mümkün. Bu ilkelere yeniden bağlılık göstermeliyiz” dedi.
“Uluslararası hukuk ihlal edilmiyor, artık görmezden geliniyor”
Genel Sekreter, konuşmasında uluslararası hukukun sadece ihlal edilmediğini, aynı zamanda giderek daha fazla göz ardı edildiğini belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Hukukun hiçe sayılması, artan jeopolitik bölünmelerle birleştiğinde, bedelini insanlık ödüyor. Gazze’de yaşananlar bunun en acı örneğidir. Açlık her kapıyı çalıyor, yetersiz beslenme hızla artıyor. İnsani yardım sistemi son nefesini veriyor.”
“Güvenlik Konseyi bugünün dünyasını yansıtmalı”
Guterres, BM Güvenlik Konseyi’nin işleyişine yönelik eleştirilerde bulunarak, Konsey’in artık günümüz dünyasını yansıtması gerektiğini söyledi. Konsey’in daimi üyeleri arasındaki derin bölünmelere dikkat çeken Guterres, Soğuk Savaş döneminde dahi ortak çözümler üretildiğini hatırlattı ve “Bugün de bunu başarmalıyız” dedi.
Kriz haritası: Gazze, Ukrayna, Sudan, Haiti…
Genel Sekreter, dünya genelindeki kriz bölgelerine de dikkat çekti. Gazze, Ukrayna, Sahel, Sudan, Haiti ve Myanmar’da artan şiddet, yerinden edilme ve açlıkla birlikte terörizm ve sınır ötesi suçların küresel güvenliği tehdit ettiğini belirtti.
Umut veren adımlar: Karadeniz Tahıl Girişimi ve Gelecek Paktı
Olumsuz tablonun yanında umut verici örneklerin de bulunduğunu ifade eden Guterres, Karadeniz Tahıl Girişimi, Sevilla Finans Konferansı, Biyolojik Çeşitlilik Anlaşması ve Gelecek Paktı gibi girişimlerin çok taraflılığın hâlâ işe yaradığını gösterdiğini vurguladı.
“Şimdi diplomasiye yeniden sahip çıkma zamanı”
Guterres, konuşmasını şu sözlerle tamamladı:
“Diplomasi her zaman çatışmayı önleyememiş olabilir. Ancak hâlâ onu durdurma gücüne sahiptir. Devletler, BM Şartı, insan hakları ve uluslararası insancıl hukuka uygun hareket etmeli. Şimdi bu güce yeniden sahip çıkma zamanıdır.”
Konuşma, diplomasinin önemine yapılan vurgunun ve BM iç reform çağrılarının damga vurduğu bir dönemde, uluslararası toplumdan geniş yankı buldu.
