Ahencan Tayakısı: Tarım sektörü girdi maliyetleri ve iklim kriziyle boğuşuyor
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Adana Şubesi’nin “Çiftçi Batarken Son Hasat” konulu basın toplantısı düzenledi. Toplantıya CHP Adana Milletvekili Ayhan Barut, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Adana Şube Başkanı Ahencan Tayakısı, oda başkanları ve çok sayıda gazeteci katıldı. Katılanlar adına açıklamayı TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Adana Şubesi Ahencan Tayakısı gerçekleştirdi. Ahencan Tayakısı, tarım sektörünün iklim değişikliği, artan girdi maliyetleri ve yetersiz planlama nedeniyle her geçen gün daha da derinleşen bir krizle karşı karşıya olduğunu belirtti.
“TÜRKİYE TARIMI ÇOK BOYUTLU BİR KRİZLE KARŞI KARŞIYA"
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Adana Şubesi Ahencan Tayakısı, Türkiye tarımının son yıllarda çok boyutlu bir kriz yaşadığını belirterek, iklim değişikliği, artan girdi maliyetleri, yetersiz planlama ve üretici gelirlerindeki erimenin üretimi hem nicelik hem nitelik açısından zayıflattığına dikkat çekerek şunları söyledi: “Türkiye tarımı son yıllarda çok boyutlu bir krizle karşı karşıyadır. İklim değişikliğinin etkileri, artan girdi maliyetleri, yetersiz planlama ve üretici gelirlerindeki erime, tarımsal üretimi hem nicelik hem de nitelik açısından ciddi biçimde zayıflatmaktadır. TÜİK verilerine göre, 2025 yılında bir önceki yıla kıyasla bitkisel üretimde ciddi düşüşler beklenmektedir. T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının açıkladığı 2025 yılı ikinci çeyrekte sanayi sektörü yüzde 6,1 oranında ve hizmetler (inşaat dâhil) sektörü yüzde 5,2 oranında büyüme kaydederken, tarım sektörü yüzde 3,5 oranında daralma kaydetmiştir.”
“ÜRETİMDEKİ GERİLEME SON YILLARIN EN KRİTİK NOKTASINDA"
Ahencan Tayakısı, “Tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde (yem bitkileri hariç) üretimin %10,4 azalacağı, tahıl üretiminde ise bu gerilemenin %12,4'e ulaşacağı öngörülmektedir. Buğday üretiminde %13,9, arpada %25,9'luk azalış tahmini, temel gıda güvencemiz açısından son derece kaygı vericidir. Sebze üretiminin görece sınırlı (%0,8) bir düşüş göstermesi, tarımın genel görünümündeki bozulmayı telafi etmekten uzaktır. En çarpıcı gerileme ise meyve grubunda yaşanmaktadır. Meyve, içecek ve baharat bitkilerinde %30'u aşan üretim kaybı, ihracat potansiyeli yüksek ürünler açısından büyük bir risk anlamına gelmektedir. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın Bütçe Görüşmelerinde yapmış olduğu eksi yönde %12,7 büyüdük sözü de bu beklentilerin doğru olduğunu teyit etmiştir” şeklinde konuştu.
"ÜRETİMDEKİ ÇÖKÜŞÜN ALTINDA YÜKSEK GİRDİ MALİYETLERİ VE YAPISAL SORUNLAR VAR"
Başkan Tayakısı üretimde yüksek girdi maliyetleri ve yapısal sorunların çiftçiyi zor durumda bıraktığını belirterek şunları söyledi: “Üretimdeki bu gerilemenin arkasında yalnızca iklim koşulları değil, ayni zamanda yıllardır çözülemeyen yapısal sorunlar bulunmaktadır. Gübre, mazot, yem ve bitki koruma ürünleri basta olmak üzere tarımsal girdilerde yaşanan yüksek fiyat artışlar, küçük ve orta ölçekli üreticiyi üretimden çekilmeye zorlamaktadır. 2019 yılından günümüze 1 ton buğday ile alınabilecek gübre miktarı yarı yarıya azalmıştır. Girdi piyasasında yaşanan bu sorunlara karşılık, tarımsal desteklemeler ise giderek büyüyen bir sorun yumağına dönüşmüştür. Yıllar içinde tarımsal destekler cari bazda artıyor gibi görünse de reel bazda azalmaktadır. Toplam tarımsal destekler 2010 yılından günümüze reel bazda yaklaşık %25 azalmıştır.”
"İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE UYUMLU ÜRETİM MODELLERİ YAYGINLAŞTIRILMALI"
Ahencan Tayakısı yetkililere çağrıda bulunarak, “Özellikle Çukurova gibi üretim havzalarında kuraklık, aşırı sıcaklıklar ve düzensiz yağış rejimi, verim kayıplarını daha da derinleştirmiştir. Ziraat Mühendisleri Odası’nın daha önce defalarca vurguladığı üzere, Türkiye tarımı kısa vadeli desteklerle değil, bilimsel temelli, bölgesel farklılıklarını dikkate alan ve üretimi merkeze koyan bir planlamaya ihtiyaç duymaktadır. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Adana Şubesi olarak çağrımız nettir: Tarım stratejik bir sektördür ve piyasa koşullarına terk edilemez. Üretim planlaması güçlendirilerek hangi ürünün nerede ve ne kadar üretileceği bilimsel verilere dayalı olarak belirlenmelidir. Çiftçiye verilen destekler girdi maliyetlerini dengeleyecek düzeyde artırılmalı, özellikle mazot, gübre ve sulama desteği üretim sezonuna uygun zamanlarda ve yeterli miktarda sağlanmalıdır. İklim değişikliğine uyumlu üretim modelleri yaygınlaştırılmalı, tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetleri güçlendirilmelidir” ifadelerini kullandı.
CHP Adana Milletvekili Ayhan Barut, hem üreticilerin hem de tüketicilerin önümüzdeki yıllarda daha ağır şartlarla karşı karşıya kalabileceğini belirterek, “Tarım desteklenmeye muhtaç bir sektör. Üretim olmadığında gıda güvenliğimizi kaybederiz. Bu nedenle tarımın korunması ve güçlü şekilde desteklenmesi zorunluluktur” ifadelerini kullandı.
Basın açıklaması soru-cevap bölümüyle devam etti.
