Hindistan ve Pakistan neden savaşıyor? İki nükleer komşu yeniden savaşın eşiğinde!
Hindistan ve Pakistan arasında 78 yıldır süren Keşmir ihtilafı yeniden savaş tehlikesini gündeme getirdi. Hindistan’ın “Sindoor Operasyonu” adı altında Pakistan’a yönelik başlattığı füze saldırısına İslamabad yönetimi “Karşılık verilecek” yanıtını verdi. Nükleer güç sahibi iki komşu ülkenin gerilimi, uluslararası kamuoyunu da endişelendirdi. Tüm dünyanın gözleri, yeniden alevlenen Keşmir krizine çevrildi.
TARİHİ GERİLİMİN MERKEZİNDE: KEŞMİR
İngiliz Sömürgeciliğinden Kalma Bir Miras
Keşmir sorunu, 1947 yılında İngiltere’nin Hindistan’dan çekilmesiyle ortaya çıktı. Hindistan ve Pakistan bağımsızlıklarını ilan ettikten sonra, prensliklerle yönetilen bölgelerden hangisine katılacaklarına karar verilmesi gerekiyordu. Müslümanların çoğunlukta olduğu Keşmir’in hükümdarı Maharaja Hari Singh, halkının Pakistan’a katılmak istemesine rağmen Hindistan’a katılma kararı aldı.
İlk Savaş ve BM Müdahalesi
Bu karar üzerine 1947 yılında Hindistan ve Pakistan arasında ilk Keşmir savaşı patlak verdi. Birleşmiş Milletler (BM) araya girerek 1949 yılında ateşkes sağladı. Ateşkes sonucu bölge ikiye bölündü: Hindistan’ın kontrolünde “Cammu Keşmir” ve Pakistan’ın kontrolünde “Azad Keşmir”.
ÜÇ SAVAŞ, ONLARCA ÇATIŞMA
Keşmir Uğruna Kanlı Yıllar
1947, 1965 ve 1999 yıllarında Keşmir yüzünden üç kez savaşan iki ülke, defalarca sınır çatışmalarına ve diplomatik krizlere sahne oldu. 1971 yılında yaşanan savaşın ardından Doğu Pakistan (bugünkü Bangladeş), bağımsızlığını ilan etti.
Şimla Anlaşması ile Gelen Sözde Statüko
1972’de imzalanan Şimla Anlaşması ile “Kontrol Hattı” (LoC) oluşturularak bölge Hindistan ve Pakistan arasında fiilen bölündü. Ancak bu statüko, Keşmir üzerindeki hak iddialarını ortadan kaldırmadı.
CAMMU KEŞMİR’İN STATÜSÜ DEĞİŞTİ, TANSİYON YÜKSELDİ
Hindistan’ın 2019 Hamlesi Krizi Derinleştirdi
5 Ağustos 2019’da Hindistan, Cammu Keşmir’e özel statü tanıyan anayasanın 370. maddesini yürürlükten kaldırdı. Bu hamle, Pakistan tarafından uluslararası hukuka aykırı olarak nitelendirildi. Karar sonrası bölge ikiye bölünerek “Cammu Keşmir” ve “Ladakh” adıyla merkeze bağlı birlik topraklarına dönüştürüldü.
2024 Seçimleri ve Geri Adım Tartışmaları
2024 yılında yapılan seçimlerde Cammu Keşmir halkı, özel statünün geri getirilmesini savunan partilere çoğunluk verdi. Yeni yönetim, bölgenin eski statüsünü yeniden kazandırmayı hedefliyor. Ancak Hindistan Başbakanı Narendra Modi liderliğindeki BJP hükümeti buna kesinlikle karşı çıkıyor.
ASKERİ SALDIRILAR VE NÜKLEER ENDİŞELER
“Sindoor Operasyonu” ile Gelen Tetikleyici Saldırı
Hindistan ordusu, geçtiğimiz gün Pakistan’ın 9 ayrı bölgesine füze saldırısı düzenlediğini ve bunun “Sindoor Operasyonu” kapsamında yapıldığını duyurdu. Açıklamada, Pakistan’ın Kontrol Hattı’ndan açtığı rastgele ateş sonucu Hindistan tarafında 3 sivilin yaşamını yitirdiği belirtildi.
Pakistan: “Karşılık Vereceğiz”
Saldırının ardından Pakistan yönetimi sert açıklamalarda bulunarak Hindistan’a “karşılık verilecek” mesajı verdi. İki tarafın da askeri hareketliliği artırması, bölgeyi adeta ateş çemberine çevirdi.
Nükleer Silahlar Gölgesinde Gerilim
Her iki ülkenin de nükleer silahlara sahip olması, yaşanan gerilimi yalnızca bölgesel bir sorun olmaktan çıkarıp küresel bir güvenlik krizine dönüştürüyor. Uzmanlar, olası bir savaşın Güney Asya’da yıkıcı insani ve çevresel sonuçlar doğurabileceğini vurguluyor.
KEŞMİR HALKI ORTADA KALDI
Sivillerin Çilesi Bitmiyor
Keşmir halkı, yıllardır süren çekişmelerin en büyük mağduru olmaya devam ediyor. Sınır çatışmaları, güvenlik operasyonları, protestolar ve baskılar bölgedeki sivillerin günlük yaşamını felç ediyor. İnsan hakları örgütleri hem Hindistan’ı hem Pakistan’ı sivil hak ihlalleri nedeniyle sert şekilde eleştiriyor.
Keşmir Dayanışma Günü
Pakistan, 1989 yılından beri 5 Şubat’ı “Keşmir Dayanışma Günü” olarak anıyor. Bu gün, Keşmir halkının kendi kaderini tayin hakkı için verdiği mücadelenin desteklenmesini ve çatışmalarda hayatını kaybedenlerin anılmasını amaçlıyor.
