Kültür harcamaları 2024 rekor kırdı: TÜİK kültür ekonomisi verileri açıklandı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin Kültür Ekonomisi İstatistiklerini açıkladı. Verilere göre Türkiye’nin kültür harcamaları 2024 yılında bir önceki yıla göre %83,3 artarak 408 milyar 339 milyon 432 bin TL seviyesine yükseldi. Kültür harcamalarının Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) içindeki payı ise %0,9 olarak gerçekleşti.
Genel devlet harcamalarının payı %49,1 oldu
Toplam kültür harcamaları içinde genel devletin payı 2024 yılında %49,1 olarak kaydedildi. Devletin kültür harcamaları bir önceki yıla göre %76,1 artarak 200 milyar 369 milyon 171 bin TL’ye çıktı. Bu harcamaların %67,8’i merkezi yönetim bütçesinden, en yüksek payı ise %17,7 ile kültürel miras koruma faaliyetleri oluşturdu.
Hanehalkı kültür harcaması %91,5 arttı
Hanehalklarının kültür harcamaları 2024’te bir önceki yıla göre %91,5 artarak 203 milyar 807 milyon 948 bin TL oldu.
Harcama kalemlerinde:
Bilgi işleme ekipmanları %25,0,
Kültürel hizmetler %24,3,
Kitaplar %18,1 pay aldı.
Kültürel sektörlerin katma değeri %73,9 arttı
Kültür ekonomisinin üretim tarafı da büyüdü. Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin faktör maliyetiyle katma değeri 2024’te %73,9 artarak 188 milyar 547 milyon 288 bin TL’ye yükseldi.
Katma değerin dağılımı:
%20,7’si kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması,
%13,1’i sinema filmi, video, televizyon yapımı, ses kaydı ve müzik yayımlama,
%11,6’sı mimarlık faaliyetleri tarafından üretildi.
Kültürel mal ticaretinde ithalat rekor artış gösterdi
2024 yılında kültürel mal ihracatı %8,1 artarak 9 milyar 876 milyon 466 bin dolar oldu. Kültürel mal ithalatı ise %166 artarak 7 milyar 336 milyon 440 bin dolar seviyesine çıktı.
Paylar:
Kültürel mal ihracatının toplam ihracattaki oranı %4,2,
Kültürel mal ithalatının toplam ithalattaki oranı %2,3 oldu.
İthalat ve ihracatın en yüksek olduğu alan el sanatları olarak kaydedildi.
Kültürel istihdam %6,5 artarak 957 bine çıktı
2024 yılında kültürel istihdam %6,5 artışla 957 bin kişi oldu. Toplam istihdam içindeki payı ise %2,9 olarak hesaplandı.
Kültürel istihdamda bulunanların dağılımı:
%52,2 erkek,
%47,8 kadın,
%45,4 yükseköğretim mezunu,
%30,5 lise altı eğitimli,
%24,1 lise ve dengi meslek okulu mezunu.
El sanatları çalışanlarının oranı %32,6 oldu
Kültürel istihdamın %79,9’u kültürel meslek alanlarında, %20,1’i kültürel olmayan mesleklerde gerçekleşti.
Meslek alanlarına göre dağılım:
%32,6 el sanatları çalışanları,
%19,2 mimarlar, tasarımcılar, planlamacılar,
%8,2 yazarlar, gazeteciler, dilbilimciler.
Kadın istihdamı:
En düşük oran %28,2 ile sanat, kültür ve mutfak yardımcı meslekleri,
En yüksek oran %77,7 ile diğer dil öğretmenleri oldu.
