Nihat Köse: ‘ŞAP’ insanlara bulaşmaz
Serhat ŞANLI / ÖZEL HABER
ADANA (İLKHABER) – Bu yıl ilk kez ülkemizde çıkan ortaya çıkan ve insanları kırmızı et tüketimi konusunda tedirgin bırakan Şap (SAT2) hastalığı hakkında konuşan Adana Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Nihat Köse, “Şap hastalığı(SAT2) ilk kez bu yıl ülkemizde çıktı ve insanlara bulaşan bir hastalık değildir. Yani zoonoz bir hastalık olarak değerlendirilemez. Korkmadan kırmızı et tüketebilirsiniz. Ülkemizde bununla ilgili kendimiz aşıyı üretiyoruz. Üreticilerimiz 28 Nisana kadar süren aşı döneminde mutlaka hayvanlarını aşılatsınlar” dedi.
Son günlerde Türkiye'de daha önce görülmemiş bir şap hastalığı türünün hayvan varlığını tehdit eder hale geldiği ve acil önlem alınmaması halinde et ve süt üretiminin azalacağı yönündeki haberler dikkat çekiyor.
Şap hastalığı yani diğer adıyla SAT- 2 SEROTİPİ, çift tırnaklı hayvanların akut seyirli, çok bulaşıcı ve zoonotik karaktere sahip viral bir enfeksiyon olarak bilinen ve hastalığın bulaşma oranı yüksek olup, hassas hayvan topluluklarında yayılma hızının daha fazla olduğu belirtiliyor.
Mevcut aşılara direnç gösteren şap hastalığının bu türü, güney sınırımızdan yurda girip deprem sonrası ülkenin geniş bir kesimine yayıldığı belirtilirken, ilgili bakanlık tarafından bu hastalık için gerekli aşıların üretildiğini belirterek, Nisan sonu itibarıyla da hastalığın tamamıyla sönümlenmiş olacağını açıkladı.
Konu hakkında gazetemize konuşan Adana Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Nihat Köse, hastalığın insanlara bulaşma riskinin olmadığını belirterek, “Yıllardır ülkemizde de olan şap hastalığının 7 çeşidi var. Ülkemizde bu hastalığın daha önce A, O ve Asya tipi vardı. Bu yıl ilk kez SAT2 çıktı. Bu bizi biraz korkuttu. Ancak aşılarımız var ve aşılamaları yaparsak korkacak bir şey olmaz.” Dedi.
Ülkemizde hastalık ili ilgili aşının hemen üretildiğine değinen Nihat Köse, “Daha önce olan ülkemizde daha önce A, O ve Asya tipine karşı hayvanlarımız aşıladık. Ancak SAT2 olmadığı için yapılmadı. Kuzey Irak’ta SAT2 virüsü çıktı. Ülkemizde şap enstitüsü var ve bence Dünyada şap konusunda en iyi kurumlarından birisidir.
Bu kurumumuz gidip Irak’tan gerekli numuneleri aldılar ve hastalık ülkemize gelmeden önce aşıyı ürettiler. Tabi sonuçta aşı üretiminin bir süresi var. Kurumumuz çok hızlı bir şekilde bir ay içerisinde aşıyı ürettiler. O arada da maalesef hastalık ülkemize de bulaştı, kurumumuz da aşılamaya devam etti” diye konuştu.
HER AŞI BAŞKA BİR HASTALIĞI İYİLEŞTİRMEZ
Üreticileri 28 Nisana kadar mutlaka şap hastalığına karşı hayvanlarını aşılatmaları konusunda uyaran Adana Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Nihat Köse, şu ifadelere yer verdi;
”Unutmamak gerekir ki her aşı, diğer bir hastalığa karşı korumuyor. O nedenle üreticilerimiz daha önce normal aşıları yaptırmış olsalar dahi, devlet veya özelden gelen veteriner hekimlerimiz Şap için aşı yapacağız derlerse mutlaka yaptırsınlar.
Tarım Bakanlığı’nın bir sloganı var, ‘Aşını yaptır, aşını(Yemeğini) artır’ diye.. Yani hayvan sağlığını korumak için bu aşıyı yaptırmak zorundayız.
HASTALIK BİTMEDEN KARANTİNA KALDIRILMAZ
Şuanda Türkiye’de SAT2’ye bağlı bir enfeksiyon var. Çok hızlı bulaştığından tüm ülke karantina bölgesi ilan edildi. Buna bağlı olarak Tarım Bakanlığı hayvan hareketliliğini durdurdu. Eğer işletmede hastalık çıkarsa, kamu veteriner hekimi gelip orayı karantinaya alıyor, hayvan hareketliliğini durduruyor ve hemen gerekli aşılamayı yaparak son hastanın iyileşmesinin üzerinden 21 gün geçinceye kadar da karantinayı kaldırmıyor.
KIRMIZI ETİ RAHATLIKLA TÜKETEBİLİRSİNİZ
İnsanlarımız şap ve şarbonun adları birbirine yakın olduğundan kırmızı et yememeye başladı. Çünkü şap ile şarbonu karıştırıyorlar. Etten insana bulaşıyormuş gibi dedikodular var. Bu doğru değil. Kırmızı etten insanlara bulaşan, kara çıban yapan, hatta zaman zaman ölümlere neden olan hastalık şarbondur, ŞAP hastalığı değil. İsim benzerliğinden dolayı insanlarımız karıştırıyordur. Vatandaşlarımız korkmasın, çünkü şap hastalığı insanlara bulaşmaz.
Burada rahatlıkla söyleyebiliriz; korkmayın ülkemizde şu anda şarbon hastalığı yoktur. Kırmızı eti rahatlıkla tüketebilirsiniz. Ancak hayvancılığımız için şap çok tehlikeli bir hastalıktır, ciddi verim kayıplarına neden olur. Büyük hayvanlarda olmasa da, buzağılarda ölümlere neden olabiliyor.
HAYVANLAR MUTLAKA AŞILANMALI
O nedenle hayvancılıkla uğraşan vatandaşlarımız mutlaka aşıları yaptırsınlar. Dışarıdan yabancı yerden hayvanları işletmelerine sokmasınlar. Hatta ayrı ayrı iki ahırı olan varsa, bir ahırda çalışan, hayvanların bakımını yapan, diğer ahıra girmemelidir. Ayrı ahırların yemleri ve suları da ayrı olmalı, hastalık bitmeden kesinlikle bir araya getirilmemeli. Yetiştirici, ciddi bir karantina işine uyacak ki hastalık yayılmasın. Hayvan hareketliliğinin önüne geçebilirsek hastalığın yayılmasının da önüne geçebiliriz.
Aşılama devam ediyor ve 28 Nisana kadar sürecek. O nedenle mutlaka o tarihe kadar hayvanlarımızı aşılayalım. Unutmayın ki, eğer hayvan besliyorsanız mutlaka bir veteriner hekimiz olacak. Yani veteriner hekime danışmanın her zaman yararınıza olacağını unutmamak gerekir. Bu hem kendini korumak, hem de gelirinizi artırmak için çok önemlidir.”
Son yıllarda hayvancılıkta yaşan sorunlarla beraber et sorunu olduğuna da dikkat çeken Nihat Köse, üreticilere verilecek desteklerle bunun önüne geçilebileceğine vurgu yaparak şöyle konuştu;
“Son yıllarda süt sorunu ile karşı karşıyayız. Şöyle baktığımızda bir söz vardır; ‘Anası olmayanın, danası olmaz’.. Şimdi biz sütü veya buzağıyı desteklersek, doğal olarak hayvan sayısı artar. Uzun zamandır ülkemizde sütçüler zarar etti.
Şöyle baktığımızda doğrudur; süt pahalı, peynir pahalı, tereyağı pahalı bu tüketici için sorun ama süt üreten için de sorun.. Sütçülerimiz bir litre sütü hep maliyetinin altında sattı. Hatta sokakta süt satan satıcılar insanlar alsın diye daha aşağı fiyata süt sattı.
Sonuçta insanlar bu işten para kazanmak zorundadır. İnsanlar ucuza tüketmelidir doğrudur ama burada desteklemelerin devreye girmesi lazım. Şimdi 1 TL destek var ama yetmiyor. Desteğin 4-5 TL olması lazım.
ET İHTİYACIMIZ VAR
Sütümüz olursa hayvanımız, hayvanımız olursa buzağısı olur, hayvanımız çok olur vs. derken hayvancılığımız gelişir. Şu anda ülkemizde et ihtiyacımız var ve kırmızı et ihtiyacımız var. Et fiyatları çok yükseldi ve et ithalatını açtık. Ancak bu sorunu çözmüyor.
Eti getiriyoruz derken satıyoruz bitiyoruz. Ülkemiz büyük bir ülke, bugün 80 milyon nüfusumuz var. Sonuçta kendimiz üretmediğimiz sürece sıkıntılarımız bitmek. Pandemi ve Ukrayna-Rusya savaşında buğday kriz yaşandı. Satın alırız diyorduk alamadığımız durum ile karşı karşıya kaldık.
KENDİMİZE YETERLİ HALE GELMELİYİZ
Gıdanın stratejik bir ürün olduğunu unutmadan her şeyi yetiştirecek durumda olmalıyız. Bunun bir parçası da et ve sütün kaynağı olan hayvancılık.. İthalatın bunu çözmediğini anlamalı ve kendimize yeterli duruma gelmeliyiz.
Bugün gelişmiş ülkelerde et tüketimi ortada.. Az gelişmiş ülkelerden çok fazla et tüketimi olduğunu görmekteyiz. Sağlıklı, gelişmiş bir toplum için yeterli kadar ve hesaplı olacak şekilde bunu sağlamalıyız.
Üreticinin para kazanmasını sağlayacak şekilde desteklemek zorundayız. Uzun vadeli projeler yapılmalı en az 20 yıllık, 30-50 yıllık projeler geliştirmeliyiz. Bu hükümetlerin değişmesi durumunda dahi projeler devam etmelidir.”
