Gürer: Üretici desteklenmeli, ithalata bağımlılık sona erdirilmeli
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Türkiye’de tahıl, hububat ve bakliyat üretiminde rekolte düşüşlerinin ciddi boyutlara ulaştığını belirtti. Gürer, “Tahılda, hububatta, bakliyatta bu yıl rekoltede büyük düşme var. Kuraklık ve don etkisi söz konusu ancak bazı ürünlerde planlama eksikliği, öngörü yetersizliği ve üreticinin para kazanamaması da önemli rol oynadı. Hububat ve bakliyatta arz açığı oluştu. Yeşil mercimek için gümrük vergisinin düşürülmesi de bu durumun bir sonucudur” dedi.
“Yeşil mercimekte ithalatın önü açıldı, yerli üretici desteklenmeli”
Türkiye’nin mercimeğin anavatanı olduğunu hatırlatan CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Ülkemizde kırmızı mercimek 2002 yılında 500 bin ton yetişiyordu. 2025 yılında 230 bin tona düştü. Anadolu mercimeğin anavatanıyken Kanada’ya tohumunu biz verdik. Kanada’dan, Rusya’dan, Moldova’dan, Ukrayna’dan hatta Suriye’den kırmızı mercimek ithal ediyoruz. 2002 yılında yeşil mercimek 65 bin ton yetişirken 2025 yılında 29,7 bin tona . 2024 yılında 71 bin ton olan üretimin 2025’te 29,7 bin tona geriledi. Yeşil mercimeğin gümrük vergisi yüzde 19,3’ten yüzde 10’a düşürülerek ithalatın önü sonuna kadar açılması yerine yerli üretici keşke desteklenip kendi kendine yeter üretim yapılsa idi” şeklinde konuştu.
Ömer Fethi Gürer, “TMO bir alıma giriyor, bir girmiyor. Üreticinin bir yanında oluyor, bir olmuyor. Piyasa tüccara kalıyor. Öyle olunca mercimekten daha iyi gelir sağlayamadığını gören çiftçi başka ürünlere yöneliyor. Bunun yansıması raftaki ürünün fiyatını artırıyor. İthal gelen mercimekte yerli üründen daha yüksek fiyatla rafa giriyor ve birileri bu yolla vurgun vururken vatandaş daha pahalı ürüne mecbur ediliyor. Şu anda mercimek geçen yılki fiyatın neredeyse bir katını aşmış durumda. Fakir fukara, garip gureba bir çorba yapacağı mercimeğe dahi böyle giderse erişmekte zorluk çekecek” diye ifade etti.
Ömer Fethi Gürer,“2025’in ilk 9 ayında 21.001 ton yeşil mercimek ithalatı yapılmış. Bu ithalat karşılığında 19 milyon 22 bin 285 dolarımız yurt dışına gitmiş. Aynı dönemde kırmızı mercimek ithalatımız 343.998 ton. Bunun karşılığı 205 milyon 509 bin 298 dolar. Gümrük vergisi düşmesi ile daha çok ithalat gerçekleşecek ve daha çok döviz yurtdışına gidip yabancı ülke çiftçisi desteklenmiş olacak. Bu paralar yurt dışına gitmesin, ülkemiz çiftçisine verilsin” dedi.
Gürer, özellikle İç Anadolu ve Güneydoğu’nun mercimek üretimi için en uygun bölgeler olduğunu belirterek şunları söyledi: “En iyi mercimek burada yetişir, en kalitelisi burada yetişir. Ama biz ithal mercimeğe muhtaç hale düşürüldük. İktidara çağrımızdır: Doğru planlama yapın. Alım fiyatlarını girdi maliyetleri ve makul kâr üzerinden belirleyin. Çiftçiye ‘ürettiğin ürünü alım garantisi veriyorum’ deyin. Mercimekte olsun, yurt dışına bağımlılığımızı bitirin. Anavatanı Anadolu olan mercimek te dahi arz açığı yaratıldı. Hububat ve bakliyatta ülkemizde farklı ürünler bu yıl rekoltesi 2002 yılı gerisine düştü.”
Gürer, hem üreticinin hem tüketicinin korunması için tarımsal üretimde sürdürülebilir, öngörülebilir ve istikrarlı politikaların hayata geçirilmesinin zorunlu olduğunu vurgulayarak sözlerini tamamladı.
