Bakan Yumaklı: Türkiye, geçen yıl 32,6 milyar dolar tarım ihracatı yaptı
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, temas ve incelemelerde bulunmak üzere Bitlis’e geldi. Cuma namazının ardından Bitlis Belediyesini ziyaret eden Bakan, daha sonra AK Parti İl Başkanlığı ve İl Tarım ve Orman Müdürlüğünde kentte yürütülen tarım ve hayvancılık projelerini inceledi. Yumaklı, Bitlis Valiliği ziyaretinin ardından Ahlat ilçesinde kuru fasulye hasadına katılarak Canevi Tarım işletmesinde traktöre binip tarlada üreticilerle birlikte çalıştı. Hasat sonrası tarlada basın açıklamasında bulunan Yumaklı, "Burada çiftçilerimizle, üreticilerimizle bir aradayız. Vatandaşlarımızın gıda ihtiyacını karşılamak için ülkemizin dört bir tarafında hasatlar yapıldı. Kimisinde tamamlandı, kimisinde tamamlanmak üzere. Bazı ürünlerde de henüz yeni başlayan bölgelerimiz de var. Güzel ülkemizin 206 çeşit ürün başlığında yüzlerce bitkisel ürün üretimi ülkemizin gıda ihtiyacını karşılıyor. Hatta bunun da ötesinde ihracata çok önemli miktarda da gıda ürünü veriyoruz. Bugün gururla söylüyoruz ki; ülkemiz tarımsal hasılada Avrupa'da birinci, dünyada yedinci sırada. Geçen yıl 32,6 milyar dolar tarım ihracatı gerçekleştirdik. Bu başarının mimarı aziz çiftçilerimize teşekkür diyorum. Bu ülkenin bereketli topraklarında bu ülkenin havasını, suyunu ve emeğini kullanarak ürettiğimiz her ürün hem kendi ihtiyacımız için son derece önemli hem de ülkemize döviz kazandırıcı önemli kalemlerden de bir tanesi. Ben geçtiğimiz yıl 32.6 milyar dolar gıda ürünü ihraç eden bütün üreticilerimizi, bütün paydaşlarımızı tebrik ediyorum. Onların emekleri hem ülkemiz için ülkemizin gıda arz güvenliği için hem de ülkemizin döviz ihtiyacı için son derece önemli" dedi.
"Kuru fasulyede geçen yıl dekar başına 732 lira ödenirken bunu yüzde 27 artışta bu yıl 930 liraya çıkarmış durumdayız"
Bugün kuru fasulye hasadını gerçekleştirdiklerini belirten Bakan Yumaklı, "Memleketimizin dört bir tarafında bu ürünün ekimi ve hasatı devam ediyor ama Bitlis'in bu anlamda önemi şöyle yaklaşık Türkiye'de üretilen kuru fasulyenin yüzde 14'ü Bitlis'te üretiliyor. Ve bu alanda da ülkemizde 4. sırada kuru fasulye üretimi açısından ama diğer bir önemi de kuru fasulye tohumu üreticisi olarak da Bitlis 1. sırada. Ülkemizin son 10 yıllık kuru fasulye üretimi 246 bin ton. Geçtiğimiz yıl 279 bin tondu. Allah nasip ederse bu yıl bizim tahminlerimiz 283 bin ton civarında bir kuru fasulye üretiminin olacağı yönünde. Biz geçtiğimiz yıl üretim planlaması kapsamında desteklerimizi özellikle üretimi artırmak anlamında farklılaştırmıştık. Bununla ilgili temel destek, üretim planlaması desteği, ürün geliştirme desteği bu üç başlıkta vermeye başlamıştık üretim desteklerimizi. Bu manada da kuru fasulyede geçen yıl dekar başına 732 lira ödenirken bunu yüzde 27 artışta bu yıl 930 liraya çıkarmış durumdayız. Yeni desteklerimizle birlikte hem hasat sezonunun hem de üretilen ürünlerin ülkemize katkısının hayırlı uğurlu olmasını diliyorum. Çiftçilerimizi de hem bu yıl için hem de önümüzdeki yıl için bereketli bir sezon diliyorum. Buradan ülkemiz genelindeki bütün kuru fasulye üreticisi çiftçilerimize de bir mesajımız var. Tabii fiyat hareketleri takip ediyoruz. Özellikle üreticilerimizin emeğini zayi edecek ya da tüketicilerimizin uygun fiyata ürün almasını engelleyecek bütün hareketlere karşı Toprak Mahsulleri Ofisi regülasyon görevini yerine getirecek. Bunu söylemek istiyorum. Özellikle takip ediyoruz. Belli yerlerde hem stok ihtiyacını karşılamak hem de piyasa regülasyonu için Toprak mahsulleri ofisinin bu manada alıma başlayacağını da söylemek istiyorum" diye konuştu.
"ÇKS kayıtları 31 Aralık 2025 itibariyle sona erecek"
Çiftçilere ÇKS kayıtları için hatırlatmada bulunan Bakan Yumaklı sözlerini şöyle sürdürdü: "Bir hatırlatmamız da çiftçi kayış sistemi ile alakalı. Malumunuz önümüzdeki yılın çiftçi kayıt sistemine ilişkin başvuruları, beyanları artık başladı. 31 Aralık 2025 itibariyle sona erecek. Ben buradan bütün üreticilerimize bu süreyi geçirmeden çiftçi kayıt sistemine beyanlarını hangi alanda ne üreteceklerinin beyanını yapmalarını özellikle istirham ediyorum. Önceki dönemler gibi değil biliyorsunuz. Artık ne ekeceğimin düşüncesi yok. Biz önümüzdeki 3 yıl için çiftçilerimize hangi ürün için ne destek vereceğimizi açıklamış durumdayız. Hem bunlar hem çiftçi kredileri hem buna ilişkin hibe destekler ve buna bağlı teşvikler de yine aynı şekilde birlikte hareket ediyor. Dolayısıyla çiftçi kayıt sistemine başvuruları mutlaka bu tarihe kadar üreticilerimizin, çiftçilerimizin yapmasını istiyoruz."
"Son 55 yılın en sıcak temmuz ayını yaşadık"
"Bu yılın yani 2025'in Temmuz ayı son 55 yılın En sıcak Temmuz ayı oldu. Sadece sıcaklıklar değil birbiri peşine takip eden kurak dönemler özellikle iklim değişikliğinin bize yıkıcı etkisini göstermeye başladı" diyen Bakan Yumaklı, "Kurak bir iklim yapısına sahip olmaya doğru gidiyoruz. Yeni normal dediğimiz artık bundan sonra bizi farklı sınamalarla karşı karşıya bırakacak birçok da meteorolojik olayı yaşıyoruz. Yaşamaya da devam edeceğiz. Bu manada özellikle bakanlık olarak bizim kuraklığa dayanıklı tohumlardan başlayarak su ve sulama projelerimize kadar bir dizi tedbirlerimiz de var. Bütün üreticilerimizi risklere karşı onları koruma adına bakanlığımızın yaptığı çalışmaları çok yakından takip etmeleri için davet ediyorum. Özellikle su verimliliğini buradan tekrar hatırlatmak istiyorum. Bir damlanın bile çok büyük öneminin olduğunu tekraren altını çizerek belirtmek istiyorum. Üretim planlaması neden önemli? Çünkü suyu merkeze koyduk. Yeni destekleme modelimizi, teşvik modelimizi, tarımsal kredileri bunlara yönlendirdik. Bugün Bitlis'te de hayata geçirmiş olduğumuz bu uygulamaları sonuçlarında, yansımalarında gördük. Bitlis'e son 23 yılda yapmış olduğumuz yatırımlar ve destekler yaklaşık 16 milyar lira bugünün tutarlarıyla. Su ve sulama alanında 66 tesis hizmete alındı. Bu tesislerle 40 bin dönümlük alan sulamaya açıldı. Yine Kırsal Kalkınma ve Orköy projelerinde 6 bin 100 projeyi destekledik. Önümüzdeki yılın projelerini de desteklemek üzere çalışmalarımıza devam ediyoruz" ifadelerini kullandı.
IPART TKDK hibe destekleri ve teşvikleriyle ilgili 10. çağrı ilanının yayınladığını belirten Bakan Yumaklı, "Bu çağrı ilanının bütçesi 50 milyon euro. Yani yaklaşık 2.5 milyar lira. Çağrı kapsamında et, süt, yumurta, meyve ve sebze ile su ürünlerinin işlenmesine, süt toplama merkezlerine, soğuk hava depolarına yönelik yatırımlara destek vereceğiz. Biliyorsunuz TKDK destekleri bundan önceki dönemde 42 il içindi ama Artık 81 ilde yaygınlaştırdık, uygulamaya devam ediyoruz. İlk kez faydalanmaya başlayan illerimizden birisi de Bitlis'ti. Dolayısıyla Bitlis'te yeni başlayan iller gibi artı 10 puanla projelerini değerlendirerek başlamış olacak. Bu da hayırlı olsun inşallah. Ben bu çağrıya çok yoğun bir ilgi olmasını bekliyorum açıkçası. Çünkü buradaki potansiyeli harekete geçirmemiz gerekir. Şimdiden hayırlı olsun" dedi.
Bitlis'e yapılan yatırımlar
Bakanlık olarak Bitlis'e yapılan yatırım ve çalışmalar hakkında da bilgiler paylaşan Bakan Yumaklı, şunları kaydetti: "Özellikle 218 milyon lira tutarında 8 adet su ve sulama projesi DSİ programına almış durumdayız. 60 milyon lira maliyetli Merkez ilçesine hizmet verecek Duap Yaylası yeraltı depolaması işini de önümüzdeki ay ihale etmiş olacağız inşallah. 104 milyon lira maliyetli Kümüs Çayı 4. kısım ve Güroymak ilçesi Gölbaşı beldesi taşkın koruma projelerinde ihaleleri yapıldı. Onların da yapımına en kısa zamanda başlayacağız. Yine Bitlis'in çok farklı yerlerine hizmet verecek olan ki çok akarsuların olduğu bir yer burası. 8 Taşkın Koruma Projesi doğal olarak bizim yapmamız gereken 335 milyon lira maliyetli inşallah bunların da önümüzdeki ay ihalesini gerçekleştirmiş olacağız. İnanıyorum ki ben yaptığımız çalışmalarla Bitlis'imizin tarım, orman ve su sektörleri anlamında gelişmesine katkıda bulunacağız. Sadece bunlar değil elbette. Başka diğer büyük projelerimiz de var. Çalıştığımız özellikle Sapur Barajı ile alakalı çalışmaların devam ettiğini buradan söylemek istiyorum. Bir de ayrıca Nemrut Kaldera'sı ile alakalı son bir bilgiyle tamamlayalım. Nemrut Kaldera'sını da biz Milli Park ilanı ile alakalı süreçleri sonuna getirmiş durumdayız. Nemrut Kaldera'sında inşallah Bitlis'in turizmine Milli Parklar Genel Müdürlüğü bünyesinde olan Tarım ve Orman Bakanlığı olarak sunmuş olacağız."
Bakan Yumaklı konuşmasının ardından Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP) kapsamında hibe desteği ile yapılan Canevi Patates İşleme, Paketleme ve Depolama Tesisi'nin açılışını yaparak tesisin işleyişi hakkında bilgiler aldı. Bakan Yumaklı daha sonra Örkenler Yaytat Bakliyat işletmesini ziyaret ederek kuru fasulye işleme ve paketleme tesisini gezdi. Bakan Yumaklı işletme sahibi Kenan Örken'den çalışmaları hakkında bilgi aldıktan sonra ilçeden ayrıldı.
Bakan Yumaklı'ya ziyaretlerinde Bitlis Valisi Ahmet Karakaya, AK Parti Bitlis Milletvekili Turan Bedirhanoğlu, Bitkisel Üretim Genel Müdürü Uğur Erdem, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Başkanı Dr. Ahmet Antalyalı, Tarım Reformu Genel Müdürü Osman Yıldız, Hayvancılık Genel Müdürü Salih Çelik, D.S.İ. Genel Müdür Yardımcısı Cengiz Han Kılıçarslan, Bitlis Eren Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necmettin Elmastaş, İl Jandarma Komutanı Tuğgeneral Barış Soyal, İl Emniyet Müdürü Koray Şensoy, Ahlat Kaymakamı Batuhan Bingöl, Bitlis Belediye Başkanı Nesrullah Tanğlay, Ahlat Belediye Başkanı Yavuz Gülmez, Bitlis Tarım ve Orman Müdürü Ramazan Çolak, Ahlat İlçe Tarım ve Orman Müdürü Selami Savaş, AK Parti Ahlat İlçe Başkanı Mesut Subaşı, ilgili kurum amirleri ve siyasi parti temsilcileri eşlik etti.
