ABD'nin Alaska eyaletindeki Trump-Putin zirvesi sona erdi
ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Putin'le görüşmek için Alaska'ya gitmek üzere "Air Force One" uçağındayken Fox News'e değerlendirmelerde bulundu.
Tarafların ne istediğini bildiğini belirten Trump, "Ukrayna için bir anlaşma müzakere etmek bana düşmez ancak anlaşmayı müzakere etmek için gerekli ortamı hazırlayabilirim." diye konuştu.
Trump, olası ikinci görüşmenin "daha kesin sonuçlar" doğurabileceğini aktararak, "Ancak bundan memnun değilim. Bu konuda çok zaman, enerji ve para harcamak istemiyorum. Bunu hemen sonuçlandırmak istiyorum." ifadesini kullandı.
Trump'ın dünya barışının sağlanmasındaki rolü
Son 6 ayda yaklaşık 6 savaşı sona erdirdiğine işaret eden Trump, "Eğer bu seçimi kazanmamış ve şu anda bu işi yapmıyor olsaydım, dünya üçüncü bir dünya savaşının eşiğinde olabilirdi." şeklinde konuştu.
Trump, bu anlaşmayı sağlaması halinde eski ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'un onu Nobel Barış Ödülü'ne aday göstereceğine ilişkin açıklamasına karşılık ise "Bu çok hoş. Onu yeniden sevmeye başlayabilirim." dedi.
Lukaşenko ile görüşmesi
Trump, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko ile telefonda görüştüklerini de belirterek, 16 mahkumun serbest bırakılması konusunda Lukaşenko'ya teşekkürlerini ilettiğini aktardı.
Başkan Trump, Lukaşenko'nun yakında 1300 mahkumun daha serbest bırakılacağını düşündüğünü aktardı.
Lukaşenko'nun ABD-Rusya zirvesinden "ümitli" olduğunu dile getiren Trump, "O (Lukaşenko) Başkan Putin'in anlaşma yapmak isteyeceğini düşünüyor. O, bu korkunç katliamı durdurmak istiyor." diye konuştu.
ABD Başkanı Trump ile Rusya Devlet Başkanı Putin, beraberindeki üst düzey heyetlerle Alaska'nın Anchorage kentinde bir araya geldi.
İki lider, uçaktan indikten sonra birbirlerini selamladı ve kırmızı halıda beraber yürüdü.
Ardından iki lider, havaalanından Trump'ın makam aracıyla toplantının yapılacağı salona gitti.
Rusya ile Ukrayna arasında olası ateşkesi ve ikili ilişkileri ele alan liderlerin "Barışın Peşinde" temasıyla yürütülen görüşmesi tamamlandı.
Görüşme, yaklaşık 3 saat sürdü.
"Üçe üç" formatındaki görüşmede, Trump'a ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff eşlik ederken, Putin'in heyetinde ise Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov yer aldı.
Görüşmenin bitmesinin ardından, ABD ile Rus heyetleri arasında yapılması planlanan öğle yemeği iptal edildi.
Putin ülkesine dönmek üzere uçağa binerken, Trump da Washington'a gitmek için "Air Force One" uçağına geçti.
Trump ile Putin, "Barışın Peşinde" temalı "üçe üç" formatındaki görüşme sonrası Alaska'nın Anchorage kentindeki Elmendorf–Richardson Üssü'nde ortak basın toplantısında konuştu.
Trump, "Bu toplantı çok verimli geçti. Gerçekten büyük ilerleme kaydettik. Birçok konuda anlaşmaya vardık. Ancak birkaç önemli konuda henüz tam olarak anlaşamadık." dedi.
ABD Başkanı Trump "Henüz tam olarak anlaşamadığımız birkaç önemli konu da var, ancak bazı ilerlemeler kaydettik. Anlaşma sağlanana kadar anlaşma olmamıştır." ifadelerini kullandı.
Yaklaşık 3 saat süren zirvede Trump'a ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff; Putin'e ise Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov eşlik etti.
Bir sonraki görüşmeler Rusya'da olabilir
Putin ile görüşmesine ilişkin NATO üyesi ülkelerden "uygun olduğunu düşündüğü çeşitli kişileri" ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'i arayacağını belirten Trump, "Bugün gerçekten büyük ilerleme kaydettik. Başkan Putin ile her zaman harika bir ilişkim oldu. Birçok zorlu ve hatta iyi toplantılar yaptık." diye konuştu.
Trump, "Rusya aldatmacası yüzünden" sürecin şimdiye kadar geciktiğini, bunun süreci yürütmede zorluk çıkardığını ve Putin'in de bu durumu anladığını vurguladı.
Birçok noktada Putin ile anlaşmaya vardıklarını yineleyen Trump, geriye "çok az mesele kaldığını" ve kalanların bazılarının "o kadar da önemli olmadığını" dile getirdi.
Trump, geriye kalan meselelerden birinin "muhtemelen en önemlisi olduğunu" ve ona "ulaşma şansının çok yüksek olduğunu" aktardı.
Gelecekte de Rusya ile verimli toplantılar yapmayı umduğunu kaydeden Trump, "Haftada binlerce insanın öldürülmesini önleyeceğiz ve Başkan Putin bunu benim kadar istiyor." şeklinde konuştu.
Putin'e "Muhtemelen yakında görüşeceğiz." diyen Trump, Rus liderin "Moskova'da mı?" sorusuna "bunun mümkün olduğu" yanıtını verdi.
Trump'a göre kalan işi tamamlamak Zelenskiy ve Avrupalı liderlere bağlı
Trump, Amerikan Fox News kanalına, Alaska'da gerçekleştirilen zirveyi değerlendirdi.
"Birçok konuda anlaşmaya varıldı, çok fazla değil, bir veya iki önemli konu var halledilmesi gereken ama bence bunlar çözülebilir." diye konuşan Trump, sürecin gidişatına ilişkin ümitli olduğunu vurguladı.
Trump, bundan sonra Putin ile Zelenskiy arasında bir görüşme yapılabileceğine işaret ederek, "Zelenskiy ile Putin arasında ve benim de katılacağım bir toplantı düzenlenecek. Eğer isterlerse, bir sonraki toplantıda ben de orada olacağım. Bunun gerçekleşmesini sağlamak istiyorum ve bunu başarma şansımız oldukça yüksek." ifadelerini kullandı.
Bundan sonraki süreçte Zelenskiy ve Avrupalı liderlerin devreye girmesi konusunda ise Trump, "Şimdi bunu halletmek tamamen Devlet Başkanı Zelenskiy'e bağlı. Avrupa ülkeleri de biraz müdahil olmalı ama bu Zelenskiy'e bağlı." şeklinde konuştu.
Trump ayrıca, devam eden ve ilerleme kaydedilen görüşme sürecindeyken Rusya'ya yaptırım uygulamayı düşünmediğini dile getirdi.
Toplantıda konuşan Putin, zirveye ilişkin, "ABD Başkanı Trump ile görüşmemiz yapıcı, karşılıklı saygıya dayalı ve faydalı geçti." diye konuştu.
Putin, Trump'a Alaska'ya davet etmesinden dolayı minnettar olduğunu dile getirerek, "Burada buluşmamız oldukça mantıklı. Ne de olsa ülkelerimiz okyanuslarla ayrılsa da aslında yakın komşular. Uçaktan çıktığımda Trump'a 'İyi günler değerli komşum. Sizi sağlıklı ve hayatta görmek çok güzel' dedim. Bizi bir tek Bering Boğazı ayırıyor." şeklinde konuştu.
Alaska'nın, Rusya ve ABD'nin ortak tarihinin önemli parçasıyla bağlantılı olduğunun altını çizen Putin, burada İkinci Dünya Savaşı esnasında "Lend-Lease" sözleşmesi kapsamında savaş uçakları, uçak ve askeri teçhizatın sevkiyatı için hava yolu kurulduğunu anımsattı.
Putin, "Ülkelerimizin askeri yoldaşlık ve ittifak ruhuyla ortak düşmanları birlikte yenmesi, birbirlerine destek sağlamasıyla ilgili tarihi örnekleri unutmayacağız. Bu mirasın, en zor koşullarda bile karşılıklı yarar sağlayan eşit ilişkileri yeni bir aşamada yeniden kurmamıza ve inşa etmemize yardımcı olacağından eminim." ifadelerini kullandı.
"Rusya ile ABD arasındaki ortaklık büyük bir potansiyele sahip"
Rusya-ABD ilişkilerine değinen Putin, 4 yıldan fazla süredir üst düzeyde görüşmelerin yapılmadığını ve bu sürenin uzun olduğunu belirterek, "Geçtiğimiz dönem ikili ilişkiler açısından oldukça zordu. İlişkilerimiz, Soğuk Savaş'tan bu yana en düşük seviyeye geriledi. Bu da ülkelerimiz ve dünya için iyi değil. Er ya da geç durumu düzeltmek ve kavgadan diyaloğa geçmek gerekiyordu. Bu bağlamda iki devlet başkanının yüz yüze görüşmesine gerçekten ihtiyaç vardı." dedi.
Trump ile doğrudan "çok iyi" etkileşim kurduklarını ve birkaç kez telefonda görüştüklerini dile getiren Putin, Trump'ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un Rusya'yı birkaç kez ziyaret ettiğini, iki ülkenin dışişleri bakanları ve yardımcıları arasında sürekli temas halinde olduklarını kaydetti.
Putin, "ABD’de yeni yönetimin iktidara gelmesiyle ikili ticaret hacmi artmaya başladı. Bu sembolik bir artış. Ancak yine de ikili ticaret hacmi yüzde 20 arttı. Ortak çalışmalar için pek çok ilgi çekici alanımız var. Rusya ile ABD arasında ticaret ve yatırım alanındaki ortaklığın büyük bir potansiyele sahip olduğu aşikar. İki ülkenin ticaret, enerji, dijital ve yüksek teknoloji ve uzay gibi alanlarda birbirlerine sunabileceği çok şey var." diye konuştu.
ABD ile Arktika konusunda da çalışmalar yapabileceklerini dile getiren Putin, Rusya'nın uzak doğusu ve ABD'nin batı kıyısı dahil bölgeler arasında etkileşimin yeniden kurulmasının önemini vurguladı. Putin, "Ülkelerimizin yeni sayfa açması ve işbirliğine dönmesi önemli. Bunu yapmamız lazım." şeklinde konuştu.
"Ukrayna’nın güvenliğinin sağlanması gerekiyor"
Putin, Trump ile yaptığı görüşmenin içeriğine dair bilgi vererek, "Ukrayna etrafındaki durum zirvenin temel konularından biriydi. ABD yönetimi ve Trump’ın Ukrayna krizinin çözümüne yönelik girişimlerde bulunduğunu, krizin özünü ve köklerini anlamak istediğini görüyoruz." ifadelerini kullandı.
Vladimir Putin, şöyle devam etti:
"Ukrayna’da yaşananlar güvenliğimize temel tehditlerle bağlantılı. Bundan ziyade Ukrayna halkını kardeş olarak gördük ve görüyoruz. Köklerimiz bir. Tüm olanlar bizim içi trajedi ve acı. Bu nedenle ülkemiz buna son vermekten yana. Bununla birlikte Ukrayna meselesinin sağlam ve uzun vadeli çözümü için krizin temel nedenlerinin ortadan kaldırılması, Rusya’nın tüm meşru endişelerinin dikkate alınması, Avrupa ve dünyada güvenlik alanında adil bir dengenin sağlanması gerekiyor."
Trump'ın Ukrayna'nın güvenliğiyle ilgili konuları dile getirdiğine işaret eden Putin, "Trump'ın bugün söylediklerine katılıyorum. Ukrayna’nın güvenliğinin sağlanması gerekiyor. Elbette, bu konuda çalışmaya hazırız. Trump ile vardığımız anlayışın hedefe ulaşmamıza ve Ukrayna’da barışın sağlanmasına yol açacağını umuyorum." dedi.
Putin, "Ukrayna ve Avrupa ülkelerinin tüm bunları yapıcı bir şekilde kabul edeceklerini, provokasyon veya perde arkası entrikalarla ortaya çıkan ilerlemeyi engellemeye çalışmayacaklarını umduğunu" söyledi.
"Her iki tarafın da sonuç odaklı olması önemli"
Trump'a ortak çalışmalarından dolayı teşekkür eden Putin, şunları kaydetti:
"Her iki tarafın da sonuç odaklı olması önemli. ABD Başkanı'nın ne yapmak istediğini bildiğini, ülkesinin refahını içtenlikle önemsediğini, aynı zamanda da Rusya'nın ulusal çıkarlarını anladığını görüyoruz. Bugün sağladığımız anlaşmaların, hem Ukrayna meselesinin çözümü için temel hem de Rusya ile ABD arasında iş odaklı pragmatik ilişkilerin yeniden kurulmasının başlangıcı olacağını umuyorum. Bu yolda ilerleyerek Ukrayna'daki çatışmalara bir an önce son verebileceğimize inanıyorum."
Alaska’daki Sovyet mezarlarını ziyaret etti
Kremlin'den yapılan açıklamaya göre, Putin, ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesinin hemen ardından Anchorage şehri yakınlarındaki Fort Richardson Anıt Mezarlığı’na gitti.
İkinci Dünya Savaşı’nda ABD’nin müttefik devletlere savaş malzemesi sağlama (Lend-Lease) anlaşması kapsamında ekipman taşırken hayatını kaybeden Sovyet pilot ve denizcilerin mezarlarına çiçek bırakan Putin, Alaska’daki Ortodoks din yetkilisi ile de ayaküstü görüştü.
