Hatay’ın son ipekleri beyazperdeye dokundu

Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi ve Hatay belgesellerinin yönetmeni Prof. Dr. Sedat Cereci’nin 2025 yılında çektiği “Hatay İpeğine Ağıt” adlı belgesel, 26–31 Mayıs 2026 tarihleri arasında Polonya’nın Neisse kentinde düzenlenecek 23. Neisse Film Festivali kapsamında seyirciyle buluşacak.

Avrupa’nın en saygın sinema etkinliklerinden biri olarak kabul edilen festivalin programına dahil edilen belgesel, Hatay’da yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan ipek üretimini konu alıyor. Binlerce yıllık bir zanaat geleneğinin izini süren yapım, ipekböceğinin temel besini olan dut ağaçlarının azalması, iplik üretimindeki gerileme, yeterli tohumun bulunamaması, destek yetersizliği ve üreticiler arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle Hatay ipeğinin kaybolma noktasına gelmesini ele alıyor. Film, bölgenin önemli bir ekonomik ve kültürel değerinin sessizce yok oluşuna dikkat çekiyor. Belgeselin, dünyanın köklü film festivallerinden biri olan Neisse’de büyük ilgi görmesi bekleniyor.

Geçtiğimiz ay Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi’nde prömiyeri yapılan Hatay İpeğine Ağıt, Ebul Beka Salih Bin Şerif’in Endülüs’ün yıkılışına yazdığı “Endülüs’e Ağıt” şiirinden ilham alıyor. Belgeselde Antakya’nın yıkılışına ve Hatay’da ipekçiliğin son nefeslerine, içli bir mersiye eşlik ediyor. Filmde, ipek üretimini yaşatmak için mücadele eden birkaç ailenin hikâyeleri ve tanıklıkları yer alıyor.

Yapımda, ipek üreticileri Fikret Duman, Emel Duman, Yüksel Arat, Şefik Arat, Yılmaz Büyükaşık ve Gül Eskiocak’ın yanı sıra, Hatay Hayat Ağacı Derneği Başkanı Necla Daloğlu ve Ressam Emel Genç de görüşleriyle yer alıyor. Filmin danışmanlığını Prof. Dr. Osman Biçer ve Sanat Tarihçisi Zafer Yavuz üstlenirken, Serap Ray genel koordinatör, Dr. Tülay Atay, Cafer Yaylacı ve Talip Köleoğlu koordinatör olarak katkı sağladı. Kurgu ise Murat Çam tarafından yapıldı.

Prof. Dr. Sedat Cereci, daha önce de “İnsanları İnsanlığa Çağıranlar”, “Tennûrdan Diste Hatay Mutfağı”, “Hatay Çocuk Oyunları”, “Hatay Haahaları” ve “6 Şubat 4.17” gibi çok sayıda Hatay temalı belgesel çekmişti. 1992 yılında İstanbul’da ilk belgeselini çeken Prof. Cereci, bugüne dek 90’dan fazla ülkede festivallere katıldı ve çok sayıda ödüle layık görüldü. New York Film Festivali, Kosova Sanat Günleri, Antalya Kongresi ve Bangkok Film Festivali gibi organizasyonlarda onur ödülleri aldı.

Son belgeselinin amacını anlatan Prof. Dr. Sedat Cereci, duygularını şu sözlerle ifade etti:

“Hatay ipeği, yalnızca bir kumaş değil, binlerce yıllık bir emeğin, sabrın ve zarafetin sembolüdür. Ne yazık ki bu kültür, ilgisizlik ve duyarsızlık yüzünden yok oluyor. Hatay İpeğine Ağıt belgeselini, bu sessiz kayboluşa bir not düşmek, ipeğin ardında kalan hayatları görünür kılmak için çektim. Her ilmekte Hatay’ın sesi var. Umarım bu film, o sesi yeniden duyurur.”