Ortoreksiya nervoza: Sağlıklı beslenme takıntısının psikolojik ve fiziksel etkileri

Yemek, insan hayatında sadece fiziksel ihtiyaçları karşılamakla kalmaz, aynı zamanda duygusal ve ruhsal bağları da şekillendirir. Bebeklikten itibaren yiyeceklerle kurulan bu bağ, kişisel gelişimin ve sağlıklı ilişkilerin temelini oluşturur. Ancak, yemekle ilişkilendirilen bozukluklar arasında son zamanlarda dikkat çeken bir durum, ortoreksiya nervozadır. Anoreksiya nervoza ve bulimia nervoza gibi geleneksel bozukluklarla kıyaslandığında, ortoreksiya nervoza daha yeni bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatiksel El Kitabında (DSM-5) henüz tanımlanmamış olsa da, bu durumun OKB tanısı almış kişilerle benzer özellikler taşıdığı belirtilmektedir. Uzman Psikolojik Danışman Şura Saka, ortoreksiya nervozanın, bireylerin sağlıklı beslenme takıntısının hayatlarını nasıl olumsuz etkileyebileceğini ve bu durumla başa çıkma yollarını açıklıyor.

“OKB tanısı almış kişiler ile benzerlik özellikler gösterebilmektedir”

Şura Saka Ortoreksiya nervozanın OKB tanısı almış kişilerle benzerlik gösterdiğine değinerek şunları söyledi:  “Ortoreksiya nervoza kişinin kendi fiziksel kaygısıyla sebebiyle olmamakla birlikte sağlıklı beslenme üzerine aşırı uğraşıdır. Bu kişilerin sadece organik gıdalar alması, içeriğini bilmedikleri için kendi hazırladıklarından başka yiyecekleri tüketmemeleri olasıdır. Bu kişiler mükemmelliyetçi olmaları, yoğun kaygı ve suçluluklarıyla OKB tanısı almış kişiler ile benzerlik özellikler gösterebilmektedir. Bu durumun nedeni birebir bilinmemekle birlikte genetik, fizyolojik, psikolojik, çevresel ve sosyal faktörlerin bu durumda etkili olduğu söylenebilir.”

“Ortoreksiya nervoza kişinin fiziksel ve psikolojik açıdan hayatını olumsuz olarak etkileyen bir durumdur”

Uzman Psikolojik Danışman Şura Saka, “Bireylerin gıda ‘saflığına’ aşırı önem göstermesi ve katı bir şekilde diyetler uygulaması; gıda kalitesinin ve içeriğinin sağlık üzerindeki etkisi üzerinde aşırı kafa yorması, kişinin sağlıksız olarak tanımladığı herhangi bir gıdaya (mesela hayvansal ürün) karşı zor duruma düşse dahi esneklik göstermemesi, zamanının ve maddiyatını çoğunu işlevselliğini bozsa da belirlediği gıdaları tüketmek için harcaması, 'sağlıksız' olarak adlandırdığı gıdayı tüketirse aşırı düzeyde suçluluk ve kaygı hissetmesi, belirlediği bu diyeti uygulamayanlara karşı hoşgörüsüz olması ortoreksiya nervozada görülebilecek özelliklerdir. Yukarıda bahsedilen özelliklerden de anlaşılacağı üzere ortoreksiya nervoza kişinin fiziksel ve psikolojik açıdan hayatını olumsuz olarak etkileyen bir durumdur” diye ifade etti.

Uzman Psikolojik Danışman Şura Saka,'' Bu durumun kendinde olduğunu fark eden, olumsuz etkilerini gören kişiler için psikoterapi, kişinin bu eğilimlerini anlaması, olumsuz etkileri azaltarak yeni yollar bulmasında etkili bir yöntemdir” dedi.