TR
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文
SON DAKİKA
Hava Durumu
TR
Türkçe
English
Русский
Français
العربية
Deutsch
Español
日本語
中文

Web 2.0 döneminde, sosyal medyanın gazetecilik pratiklerinde yarattığı dönüşüm

Yazının Giriş Tarihi: 03.05.2023 15:34
Yazının Güncellenme Tarihi: 03.05.2023 15:35

Sosyal medya, geleneksel medyanın sosyal ağlar ile uyumlaşmasını sağlarken bir yandan da geleneksel medyanın imkânlarına ek olarak alternatif bir alan sunmuştur. Haber kuruluşları kendi resmî hesaplarından haberleri paylaşabileceği gibi bu kurumlardan bağımsız olarak gazeteci kimliği ile bireylerde kendi hesaplarından insanlara enformasyon ulaştırabilmektedir. Haber üretim sürecinde zaman ve mekândan bağımsız olarak yani yazı işlerine bağlı kalmadan herhangi bir sosyal mecrada haber üretme şansı elde etmişlerdir. Geleneksel gazetecilikte haber, fotoğraf ve yazısı ile birlikte yer alırken internet gazeteciliğinde haber daha fazla fotoğraf, grafik, ses, görüntü ve video ile yayınlanmaktadır. Sıcak gelişmelerin aktarılmasında sosyal medya araçlarının canlı yayın özelliği olaya farklı bir boyut getirmektedir çünkü canlı yayın özelliğiyle istenilen zamanda istenilen yerden görüntü paylaşılabilmektedir. Aniden gelişen olaylarda anlık bilgi paylaşımı ve önceden belirlenmiş toplantılardan da canlı yayın yapılarak topluma gelişmeler aktarılabilmektedir. Yayınların kaydedilmesi sayesinde de o an bağlantı sağlayamayan kişiler, daha sonraki 24 saat içinde yayını takip edebilmektedir.

Gazeteciliğin bu dönüşümünde nasıl bir gelecek beklemekte olduğunu söylemek gerekirse ortaya çıkan sosyal medya gazeteciliğinde, doğru bilgi ve habere olan güven ile ilgili gazetecilik mesleğinden bağımsız olarak değerlendirilemeyecek birçok konuda, platformun olumsuz yönleri ile ilgili kullanımından kaynaklı dezavantajların olduğunu görülmektedir. Sosyal medyanın kullanıcılarına hem üretici hem de tüketici olarak ağda dolaşım imkânı vermesi denetimsiz içeriklerin üretilip paylaşılmasına neden olmakta ve bu durum yalan/yanlış bilginin yayılımını hızlandırmaktadır. Yalan haberler, hem kullanıcılar hem de “gazeteci kimliği”ni kullanan kişiler açısından mesleğe ve habere olan güveni zedelemektedir. Sosyal ağlara uyum sağlamak adına hız ve haber atlatma kaygısıyla teyit edilmeden yapılan haberler, haberin konusuna göre toplumun bir kesimini veya tamamını infiale sürükleyebilmektedir ve bu noktada da gazetecilerin haber kaynaklarınca doğrulama yapması gerekmekte, okurların ise doğruluğundan emin olmadığı içeriklerde paylaşım gerçekleştirmeden önce teyit platformlarına başvurmaları önem taşımaktadır. Geleneksel medyada bu sorunu çözebilen eşik bekçileri kilit bir rolde iken sosyal medyada bu durum daha esnek hale gelmiştir.

 Sosyal ağlarda reklam ve sponsorluk faaliyetleri için tıklanma ve izlenme oranlarının yüksek olması gerekmektedir. Bu durum başlık ve içeriğinin uygun olmadığı haberlerin üretimine yöneltiyor buna da “tık haberciliği” deniliyor. Örnek vermek gerekir ise ülkemizde en çok sevilen sporlardan biri olan futbol için gazetelerimiz, gazeteciliğin asli işlevi soru sormak olmadığını tam aksine bilgi vermek olduğunu bildiği halde hemen her futbol maçı öncesinde internet gazeteleri şu başlıkla haber yapıyorlar; “X maçı ze zaman, saat kaçta hangi kanalda?”. Üstelik sadece başlıkta soru sorulmuyor, spotta da sorulara devam ediliyor, cevapları kolayca bulabilirseniz şanslı sayılırsınız. Asıl maksatları tabiki haber vermek değil, okuru tutabildikleri kadar sayfada tutmak ve reklamlara maruz bırakmak. İnternet gazeteciliğiyle başlayan sosyal medya gazeteciliğiyle gelişen süreçte gazetecilik ve haber pratikleri değişmiş, haberin çok ortamlı bir şekil almasına neden olmuştur. Haber, üretiminden yayınlandıktan sonraki sürece kadar statik bir yapıdan uzaklaşmış, kullanıcıların geri bildirimleriyle her an güncellenebilir hâle dönüşmüştür. 

Gelecekte ortaya çıkan/çıkacak yeni uygulamalar ve mecralara gazeteciler ve kurumlar uyum sağlamak zorundadır. Mesela son dönemlerde çok popüler olan uygulamalardan biri olan TikTok’un özellikle çocuk ve genç yaştaki kullanıcı sayısını her geçen gün hızla arttırması pek çok kurum ve sektörün de dikkatini çekmiştir. Gazetecilik alanında da ilk yayıncı Washington Post olmuştur. Washington Post’un TikTok hesabının kullanıcı sayısı 1,6M, beğeni sayısı ise 77 milyonu geçmiştir. TikTok’ta aktif olan yayıncılar arasında Guardian, The Telegraph, MSNBC, NBC News sıralanabilir. TikTok’un ana sayfasında kişiselleştirilmiş bir algoritma kullanması ve yayınların kronolojik olmaması son dakika haberleri için uygun olmadığı yönünde görüşler mevcuttur ancak viral içeriklerin hızla yayıldığı platformu deneyimleyerek aktif bir şekilde kullanmaya başlayan yayıncılar yeni bir alanda genç bireylerle etkileşimlerini arttırmakta ve sürdürmekte farklı tarz içeriklerle ilgi çekmektedir. Platformda sayısı yüzü geçen yayıncılar bu alanlarda gazeteciliğin yaygınlaştığının ve etkili olacağının kanıtıdır. Hız kavramının gün geçtikçe önem kazanması, haberin süresinin buna bağlı olarak kısalmasına neden olmakta ve TikTok’un kısa süreli videolar üretme özelliğinin gazetecilik alanında kullanılması, içeriklerin özet haline dönüşmesine neden olmuştur. Özet içerikler ile de takipçilerin ilgisini kaybetmeden haber tüketimi sağlanabilmektedir. Bu özelliğin değerlendirilmesi alanda ön plana çıkmayı sağlayabilir. Sosyal medyayı kullanan ülkeler arasında yüksek bir orana sahip olan Türkiye’de, uygulamanın kısa süre sonra gazetecilik açısından da aktif bir şekilde kullanılacağı öngörülmektedir. Bu noktada, haber kuruluşlarının platformda isimleriyle hesap açmaları, deneme amaçlı içerik üretmeleri sürece entegre olmaları açısından önemlidir ve gelecekte kurumlarımızın bu mecralarda aktif olacağı düşünülmektedir. Sosyal mecraların hepsinde bulunan hikâye paylaşma özelliği ile birlikte gazetecilerin hikâye anlatım araçlarını kullanarak performans odaklı içerikler üreterek kullanıcıların ilgilerini çekmesi açısından önemli bir noktadır. Hızla kullanıcı sayısını artırma şansı elde eden kurumların, platformda yer alan yayıncıların ortak amaçları gazete almayan ya da okumayan genç yaştaki bireylerin habere ilgisini çekmek, farklı hikâye anlatımlarını denemek, eğlenceli içeriklerle eğitici ve istek uyandıran içerikler üretmek ve genç bir kitle oluşturmayı hedeflemek olacaktır.

Yorum Ekle
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!
Yorumlar
Yükleniyor..
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.