Arslan: Çok sayıda kişi benzer durumla karşı karşıya

Bayram BULUT

ADANA (İLKHABER)- Türkiye Emekliler Derneği (TÜED)Adana Şube Başkan Adayı Ahmet Arslan, ölen eşi ve ölen babasından ölüm aylığı alan madın gibi;  ‘maaşının iptali ve aldığı ödemelerin geri ödenmesi’  gibi durumla  çok sayıda kişinin karşı karşıya kaldığını söyledi.

Son günlerde gündem olan ölen eşinden ve ölen kocasından ölüm aylığı alan kadının durumuna,

Anayasa Mahkemesi (AYM), farklı kanunlar kapsamında babasından dolayı bağlanan ölüm aylığının eşinden de ölüm aylığı aldığı gerekçesiyle iptali ve iade edilmesi yönündeki karara yönelik bireysel başvuruda; kişinin mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verdi.

Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Türkiye Emekliler Derneği (TÜED)Adana Şube Başkan Adayı Ahmet Arslan, emeklilerin ölümüyle ilgili olarak iki ayrı ölüm aylığı bağlanabilmesi için yasal düzenleme yapılması gerektiğini söyledi. SGK ve TBMM, Anayasa Mahkemesinin ilgili kararını dikkate alarak hak ihlallerinin önüne geçecek yasal düzenlemeleri bir an evvel yapması gerektiğine işaret eden Arslan, BAĞ-KUR sigortasından hak sahiplerine ikinci ölüm aylığının bağlanmadığını belirterek, “Anayasa Mahkemesi'nin hak ihlali olarak gördüğümüz bu durumun yasal düzenlemeyle giderilmesi için Türkiye Emekliler Derneği (TÜED)Adana Şube Başkan adayı olarak seçildiğimizde bu ağır sorunları gidermek için çaba göstereceğiz.” dedi.

Anayasa Mahkemesi'nin hem eşinden hem de babasından ölüm aylığı bağlanan kadının babasından kalan aylığın iptali ve iadesi yönündeki kararı hak ihlali saydığı karara dikkat çeken Arslan, Yüksek Mahkeme'nin bu kararında, Anayasa'nın 35. maddesi gereğince, babadan bağlanan ve sonra iptal edilen yetim aylığını mülkiyet hakkı kapmasında değerlendirdiğini aktardı.

Çok sayıda vatandaşın benzer durumla karşılaştığına belirten Arslan, “1479 sayılı Kanun'un 45. ve 46. maddeleri, BAĞ-KUR kapsamındaki hak sahiplerine ikinci aylığın bağlanmasını engelliyor. BAĞ-KUR mevzuatından aylık bağlanmasında gelir testi veya başka yerden aylık almama gibi engelleyici koşullar kaldırılmalı, SSK ve Emekli Sandığı mevzuatı ile paralellik sağlanmalıdır. İfadelerini kullanan Arslan, "SGK ve TBMM, Anayasa Mahkemesinin ilgili kararını dikkate alarak hak ihlallerinin önüne geçecek yasal düzenlemelerin bir an evvel yapmalıdır.” ifadelerini kullandı.

NE OLMUŞTU?

Anadolu Ajansı’nın Resmi Gazete’de yer alan karardan aktardığına göre, başvuran kişinin 1995’te babası, 2007’de eşi vefat etti. Babasından annesine, eşinden de kendisine farklı kanunlar kapsamında ölüm aylığı bağlandı. 2009’da annesinin ölümü üzerine Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvuran kişinin talebi kabul edildi ve babasından da ölüm aylığı bağlandı.

SGK 2014’te, babasından kalan ölüm aylığının hata sonucu başvurucuya bağlandığını ileri sürerek iptal etti ve 24 taksitte ödenmesini talep etti.

Başvurucunun söz konusu miktarı ödemesi için açılan dava Elazığ İş Mahkemesi tarafından ret edildi.

Kararın istinafa taşınması üzerine Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi, 2017’de davayı faiz talebi yönünden reddetti, maaş ödemeleri yönünden ise iadesine hükmetti. Dairenin kararında, yürürlükteki kanunlar kapsamında kişiye ikinci maaşın bağlanamayacağı ifade edildi.

Başvurucu, daire tarafından yasal düzenlemelerin yanlış yorumlanarak hatalı, Yargıtay 21. Hukuk Dairesi ile Hukuk Genel Kurulu kararlarına da aykırı sonuca varıldığını ileri sürdü.

SGK’nın aynı durumda bulunan başka bir kişi hakkında açılan davada verilen ret kararının Yargıtay tarafından bozulduğunu belirten başvurucu, büyük bir ekonomik külfet altında kaldığını savunarak AYM’ye bireysel başvuru yaptı.

Başvuruyu değerlendiren Yüksek Mahkeme, başvurucunun mülkiyet hakkının ihlal edildiğine hükmetti.

AYM kararında, Anayasa’nın 35. maddesinde mülkiyet hakkının tanımlandığına, yapılan başvurunun da bu kapsamda değerlendirilmesi gerektiğine işaret edildi. Kararda, SGK tarafından başvurucuya yapılan ödemelerin geri istenmesinin mülkiyet hakkına müdahale anlamını taşıdığı belirtildi.

Başvurucuya eşinden 506, babasından ise 1479 sayılı Kanun kapsamında maaş bağlandığı aktarılan kararda, 2003’te 1479 sayılı Kanun’a eklenen 46. madde gereğince farklı kanunlara tabi iki ayrı ölüm aylığı bağlanmasına engel bulunmadığı kaydedildi.

Başvurucunun ikinci ölüm aylığını hak edip edemeyeceği hususunda 1479 sayılı Kanun’da yer verilen hükümlerin uygulayıcı durumundaki SGK ve yargı mercilerince farklı yorumlanabildiği ifade edilen kararda, SGK’nın 2 Eylül 2017’deki genel yazısıyla önceki uygulamasının tam aksi yönde işlem yaptığı tespitine yer verildi.

Kararda ayrıca, yeniden yargılama yapılarak ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için kararın ilgili mahkemelere gönderilmesi kararlaştırıldı.