Türkiye'nin genç nüfusu geriliyor: Gençler eğitim, göç ve memnuniyet açısından mercek altında

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), her yıl 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı öncesinde yayımladığı “İstatistiklerle Gençlik” bültenini kamuoyuyla paylaştı. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusun oranı %14,9 ile son yılların en düşük seviyelerine gerilerken, eğitim, istihdam, mutluluk ve göç eğilimlerinde de dikkat çekici veriler ortaya çıktı. Türkiye'nin genç nüfusu Avrupa Birliği ülkelerine kıyasla hâlâ yüksek olsa da düşüş eğilimi devam ediyor.

GENÇ NÜFUS AZALIYOR, TÜRKİYE YAŞLANIYOR

2024 yılı sonunda Türkiye'nin toplam nüfusu 85 milyon 664 bin 944 kişi olurken, 15-24 yaş grubundaki genç nüfus 12 milyon 763 bin 159 kişi olarak kaydedildi. Bu rakam, toplam nüfusun %14,9’una karşılık geliyor. 1950 yılında bu oran %20,8 iken, 2100 yılına gelindiğinde %9,6'ya kadar gerileyeceği öngörülüyor.

TÜİK’in projeksiyonlarına göre genç nüfus oranı:

2030’da %14,8

2040’ta %12,2

2060’ta %10,3

2080’de %8,8 olacak.

AB ORTALAMASININ ÜZERİNDEYİZ

Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin ortalama genç nüfus oranı 2024’te %10,7 olurken, Türkiye %14,9 ile bu ortalamanın üzerinde kaldı. En yüksek genç nüfus oranı %12,6 ile İrlanda'da, en düşük oran ise %9,2 ile Bulgaristan'da ölçüldü.

GENÇ NÜFUSUN COĞRAFİ DAĞILIMI: DOĞU İLLERİ ZİRVEDE

2024 verilerine göre genç nüfus oranının en yüksek olduğu il %20,8 ile Hakkari olurken, onu Şırnak (%20,6) ve Siirt (%20,3) izledi. Genç nüfus oranının en düşük olduğu iller ise Balıkesir (%11,8), Muğla (%12,1) ve Ordu (%12,2) oldu. Bu veriler, Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinin genç nüfusta öne çıktığını ortaya koydu.

GENÇLERİN SAĞLIK DURUMUNDAN MEMNUNİYETİ YÜKSEK

Yaşam Memnuniyeti Araştırması’na göre gençlerin %87,2’si genel sağlık durumundan memnun. Bu oran, genç erkeklerde %87,9, genç kadınlarda %86,5 olarak belirlendi. Ayrıca 15 yaşına ulaşan gençlerin ortalama beklenen yaşam süresi 63,5 yıl oldu. Bu rakam erkeklerde 60,9 yıl, kadınlarda 66,1 yıl olarak hesaplandı.

EVLİLİKTE CİNSİYET FARKI DİKKAT ÇEKTİ

2024 verilerine göre genç erkeklerin sadece %3,3’ü evli iken bu oran genç kadınlarda %11,7’ye ulaştı. Bu da genç kadınların evlenme oranının, genç erkeklere göre 3,5 kat daha fazla olduğunu ortaya koydu.

EĞİTİMDE GERİLEME: OKULLAŞMA ORANI AZALDI

2023/24 öğretim yılında yükseköğretimde net okullaşma oranı %42,7 olarak ölçüldü. Erkeklerde bu oran %36,7 iken kadınlarda %49,0 oldu. 2022/23 öğretim yılında bu oran genel olarak %46,0 idi. Bu düşüş, gençlerin üniversiteye devam oranlarında azalma yaşandığını gösteriyor.

GENÇLERİN %22,9’U NE EĞİTİMDE NE İSTİHDAMDA

2024 yılında gençlerin iş gücüne katılma oranı %47,2’ye yükselirken, işsizlik oranı %16,3’e geriledi. Ancak gençlerin %22,9’u ne eğitimde ne de istihdamda yer aldı. Kadınlarda bu oran %30,1 ile erkeklerin (%16,2) neredeyse iki katı oldu.

İSTİHDAMDA HİZMET SEKTÖRÜ ÖN PLANDA

Gençlerin %39,5’i istihdam edilirken, bu oran erkeklerde %51,7, kadınlarda %26,4 olarak ölçüldü. Gençlerin %56,3’ü hizmet, %30,7’si sanayi, %13,0’ı ise tarım sektöründe çalışıyor. Genç kadınların %64,7’si hizmet sektöründe istihdam edildi.

GENÇLERİN GÖÇ SEBEBİ: EĞİTİM VE İŞ

İç Göç İstatistiklerine göre 2023 yılında en fazla göç 20-24 yaş grubunda yaşandı. Bu yaş grubundaki gençlerin 231 bin 477’si eğitim, 94 bin 139’u iş, 50 bin 8’i ise daha iyi yaşam koşulları için göç etti.

MUTLU GENÇLERİN SAYISI %51,8

2024 yılı itibarıyla gençlerin %51,8’i kendisini mutlu hissettiğini, %11,2’si ise mutsuz olduğunu belirtti. Genç kadınların %55,4’ü mutlu olduğunu ifade ederken, bu oran erkeklerde %48,4 oldu. Gençlerin %45,3’ü mutluluğun kaynağını sağlık olarak tanımlarken; başarı ve sevgi sırasıyla ikinci ve üçüncü sırada yer aldı.

İNTERNETTE MESAJLAŞMA İLK SIRADA

16-24 yaş grubundaki gençler interneti en çok mesajlaşma (%98,5), sosyal medya kullanımı (%95,7), sesli/görüntülü görüşme (%95,3) ve video izleme (%89,8) amacıyla kullandı. Siyasal tartışmalara katılım oranı ise sadece %6,2 oldu.

İŞ VE EĞİTİM MEMNUNİYETİ DİKKAT ÇEKTİ

2024 yılı verilerine göre gençlerin %79,6’sı çalıştığı işten, %54,1’i elde ettiği kazançtan, %65,4’ü ise aldığı eğitimden memnun olduğunu belirtti. Kadınların eğitim memnuniyeti erkeklerden yüksek çıktı.