Türkiye, üç deniz girişimi'ne "Stratejik Ortak" oldu!

Türkiye, Orta ve Doğu Avrupa'da enerji, ulaştırma ve dijitalleşme alanlarındaki altyapı eksikliklerinin giderilmesini hedefleyen önemli bir bölgesel işbirliğine dahil oldu. Baltık Denizi, Adriyatik Denizi ve Karadeniz ülkelerinin başlattığı "Üç Deniz Girişimi"ne Türkiye, "Stratejik Ortak" statüsü kazandı.

ÜÇ DENİZ GİRİŞİMİ NEDİR? AMAÇLARI NE?

2015 yılında Polonya ve Hırvatistan'ın öncülüğünde kurulan Üç Deniz Girişimi, Baltık, Adriyatik ve Karadeniz'e kıyısı olan Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin enerji, dijital ve fiziki ulaştırma altyapılarını güçlendirmeyi amaçlayan uluslararası bir platformdur. Başlangıçta sadece Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin "Katılımcı Üye" olabildiği bu girişim, zamanla "Stratejik Ortaklar" ve "Ortak Katılımcılar" olmak üzere farklı statüler oluşturdu.

TÜRKİYE'NİN STRATEJİK ORTAKLIK SÜRECİ NASIL İŞLEDİ?

Girişimde AB üyesi olmayan ülkeler "Stratejik Ortak" statüsünde yer alabiliyor. Bu statüdeki ülkeler mali destekte bulunamasa da, girişime önemli bir prestij ve işbirliği potansiyeli katıyor. AB Komisyonu, ABD, Almanya, Japonya, Ukrayna ve Moldova gibi ülkeler de "Stratejik Ortak" olarak belirlenmişti. Türkiye'nin bu statü için yaptığı başvuru, tüm katılımcı üyelerin oybirliğiyle onaylanması gerektiği için titizlikle değerlendirildi.

Vilnius Zirvesi'nde İlk Sinyaller, Varşova'da Onay

Üç Deniz Girişimi'nin 11 Nisan 2024'te Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta düzenlenen zirvesine Türkiye, İngiltere, Finlandiya, Karadağ, İspanya ve İsrail özel konuk statüsünde katılmıştı. Girişimin 10. Zirvesi ise 28-29 Nisan 2025 tarihlerinde Polonya'nın başkenti Varşova'da gerçekleştirildi. Türkiye'nin "Stratejik Ortaklık" başvurusu, bu zirvede üye ülkeler tarafından oybirliğiyle kabul edildi.

TÜRKİYE'NİN GİRİŞİMDEKİ ROLÜ VE BEKLENTİLERİ NELER?

Türkiye'nin Üç Deniz Girişimi'ne "Stratejik Ortak" olması, ülkenin enerji, ulaştırma ve dijital altyapı alanlarında ikili düzeyde yürüttüğü işbirliklerini çok taraflı bir platforma taşımasını sağlayacak. Bu girişim sayesinde Türkiye, ekonomik büyüme, yeni altyapı yatırımları ve enerji güvenliği gibi önceliklerini bölgesel işbirliği çerçevesinde daha etkin bir şekilde ele alabilecek. Ayrıca, Ukrayna'nın yeniden imarı ve altyapısının iyileştirilmesi de girişimin önemli gündem maddelerinden biri olacak.

ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİKLERİ DE ÖNEMLİ BİR BOYUT

Üç Deniz Girişimi'nin somut projelerle ilerleme sağlamayı hedefleyen önemli bir yönü de özel sektörle kurulan etkileşim. Bu amaçla, her zirve paralelinde bir iş forumu düzenlenerek bölgedeki yatırım ve işbirliği olanakları değerlendiriliyor. Türkiye'nin "Stratejik Ortaklık" statüsü, Türk özel sektörünün bu platformdaki etkinliğini de artırabilir.