Yıpranma payı olan meslekler hangileridir? (2025)

Yıpranma payı, zorlu ve riskli koşullarda çalışanlara erken emeklilik imkânı sunarken, bu hakkın suistimal edilmesi üzerine Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) harekete geçti. SGK, 2025 yılı itibarıyla geçerli olacak yeni uygulamayla bazı meslek gruplarını yıpranma payı kapsamı dışına çıkaracak. Özellikle aşçı, çaycı, danışman, sekreter gibi meslekler artık yıpranma payı bildiriminden yararlanamayacak.

SGK, yıpranma payı kapsamında fiilen riskli işlerde çalışmayan kişilerin bu haktan faydalanmasının önüne geçmek amacıyla kapsamlı bir düzenlemeye gidiyor. Milliyet Gazetesi'nden Mithat Yurdakul’un haberine göre, SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, yaptığı denetimler sonucunda riskli olmayan meslek kodları üzerinden yapılan yanlış bildirimleri tespit etti.

YIPRANMA PAYI KALDIRILAN MESLEKLER

Bu kapsamda SGK, aşçı, çaycı, danışman, sekreter, hizmetli ve bekçi gibi meslekleri yıpranma payı kapsamı dışında bıraktı. Nisan 2025’ten itibaren bu mesleklerde çalışan kişilere yönelik SGK hizmet bildirimleri engellenecek ve işverenlere sistem üzerinden hata mesajı iletilecek.

Ancak bu düzenleme, yalnızca fiilen riskli olmayan meslekleri kapsayacak. Örneğin şoförlük mesleği genel olarak kapsam dışı kalacak olsa da, itfaiye aracı şoförlüğü gibi yüksek risk içeren görevler, yine yıpranma payı hakkına sahip olacak. Böylece meslek bazlı değil, yapılan işin niteliğine göre bir değerlendirme yapılacak.

Yıpranma Payı Kapsamında Kalan Meslekler

Yeni düzenleme sonrası yıpranma payından yararlanabilecek bazı meslekler ise şunlar olacak:

Madenciler

İtfaiyeciler

Basın mensupları

Asker ve güvenlik görevlileri

Demir-çelik işçileri

Sağlık çalışanları (doktor, hemşire, tekniker vb.)

Posta dağıtıcıları ve denizciler

Bu mesleklerde çalışanların prim ödeme günlerine belli oranlarda ek gün ilave edilerek erken emeklilik avantajı sağlanacak.

Amaç: Suistimallerin Önüne Geçmek

SGK'nın bu düzenlemeyle temel amacı, tehlikeli işlerde gerçekten çalışanların haklarını korumak ve işverenlerin sistem üzerindeki açıkları kullanarak haksız bildirim yapmalarını önlemek. Böylece, yıllarca yeraltında çalışan madenciler ile ofiste masa başı görev yapan kişilerin aynı emeklilik avantajından yararlanmasının önüne geçilecek.