Bir yılı daha geride bırakıyoruz. Kimimiz heyecan ve umutla yeni bir seneye merhaba demeye hazırlanırken, kimimiz bir yılın daha ne çabuk geçtiğine şaşırıyor. Yeni yıla dair hislerimiz nasıl olursa olsun, dünyanın pek çok yerinde şimdiden çam ağaçları rengarenk süslerle görkemli bir hal alıyor. Yılbaşı çam ağacı süsleme geleneği, kültürden kültüre farklılık gösterse de, kutlamaların değerli bir parçası olarak hayatımızda yer alıyor. Ancak bu renkli gelenek, kimi zaman toplumlar arasında tartışmalara da yol açıyor. Türkiye’de bir kesim bu süsleme ve kutlamalara olumsuz bakış sergilerken, bir başka kesim ise büyük bir hevesle bu geleneğe dahil oluyor. Ama şu soruyu hiç kendinize sordunuz mu: Eski Türk devletlerinde de çam ağacı süsleme geleneği var mıydı?

Peki eski Türk devletlerinden ağaç süsleme geleneği var mıydı?

Eski Türk toplumlarında ağaç, kutsallığın ve yaşamın bir sembolü olarak öneme sahipti. Ağaç, mevsimden mevsime kendini yenileyen doğasıyla yaşam döngüsünü temsilen, hayatta kalmanın ve sonsuzluğun bir işareti olarak görülüyordu. Bazı ağaçların insanları ve ölülerini koruduğuna, dileklerini Tanrı’ya ulaştırdığına inanılıyordu. Bugün bile Anadolu’nun çeşitli yerlerinde ağaçlara adak bezleri bağlanması, Tuva Türklerine kadar uzanan bu geleneğin bir yansıması.

Eski Türk Mitolojisinde Yeni Yıl: Nardugan

Türk mitolojisine göre yeni yıl, en uzun gecenin yaşandığı 21 Aralık’ı takip eden 22 Aralık günü başlardı. Bu tarihte, gece ve gündüz arasındaki çekilme savaşının sona erdiği, güneşin yeniden zafer kazandığı düşünülürdü. Bu anlamlı gün, “Yeniden Doğuş Bayramı” ya da bilinen adıyla Nardugan Bayramı olarak kutlanırdı. Bu bayramda, Türkistan’da yetişen akçam ağaçları özel bir önem taşırdı. Akçam ağacının altına Tanrı’ya sunulmak üzere hediyeler bırakılır, dallarına ise dilekleri simgeleyen kurdeleler asılırdı. Bu ritüelin temelinde Tanrı’nın insanlara güzel bir yaşam sunacağına dair derin bir inanc yatıyordu.

Dünden Bugüne Bir Bağ

Bugün çam ağacı süsleme geleneğini Batı kültürünün etkisi olarak değerlendirenler olabilir. Ancak tarih sayfalarını biraz araladığınızda, eski Türk inançları ve ritüellerinin bu gelenekteki yerini fark etmemek mümkün değil.