Merkez Bankası’ndan KKM analizi: “TL mevduat cazibesi arttı, bilanço riskleri azaldı”

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2025 Para Politikası Metni’nde Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasını yıl içinde sonlandırmayı hedeflediğini duyurmuştu. Bu kapsamda önce tüzel kişi KKM hesapları için şubat ayında açılış ve yenileme işlemleri durduruldu. 23 Ağustos 2025 kararıyla birlikte gerçek kişiler için de KKM işlemleri sonlandırılarak süreç tamamlandı.

BAKİYE 140 MİLYAR DOLARDAN 11 MİLYAR DOLARA GERİLEDİ

Analizde, KKM’nin en yüksek seviyesinde 140 milyar doların üzerine çıkan bakiyesinin, alınan adımlar sayesinde 21 Ağustos 2025 itibarıyla 11 milyar dolara kadar gerilediği belirtildi.

TL MEVDUAT PAYI %60’I AŞTI

KKM yerine TL mevduatı cazip kılmak için zorunlu karşılık (ZK) oranları, ZK hesaplarına ödenen faizler ve asgari faiz oranları gibi makroihtiyati araçların kullanıldığı kaydedildi. Bu adımlar sayesinde 19 Ağustos 2025 itibarıyla KKM payı %1,8’e düşerken, TL mevduatın payı %60’ın üzerine çıktı.

TCMB'nin blog yazısında şu ifadelere yer verildi:

"Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2025 yılı Para Politikası Metninde yıl içerisinde Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasını sonlandırmayı hedeflediğini belirtmişti. TCMB, KKM hesaplarından çıkışı Türk lirası (TL) payındaki artış ile birlikte kademeli olacak şekilde hedefledi. Bu kapsamda tüzel kişi KKM hesapları için yenileme ve açılış işlemleri şubat ayında sonlandırıldı. 23 Ağustos’ta yayımlanan karar ile gerçek kişiler için de KKM hesaplarının yenileme ve açılış işlemleri sonlandırılarak bu hedef tamamlanmış oldu.

İki yıldır devam eden bu süreçte KKM bakiyesi kademeli olarak azaldı. KKM’den çıkış sürecinde yenileme ve TL’ye geçiş hedefleri ile TL pay hedefleri, zorunlu karşılık (ZK) oranları, ZK hesaplarına ödenen faiz tutarı ve KKM hesapları için uygulanan asgari faiz oranları TCMB’nin makroihtiyati araç setini oluşturdu. 2023 yılı ortasında 140 milyar ABD dolarının üzerine çıkan KKM bakiyesi, atılan adımlarla 21 Ağustos 2025 tarihi itibarıyla 11 milyar ABD dolarına kadar geriledi.

Bu dönemde bankaların KKM yerine TL fonlamayı tercih etmeleri için göreli maliyet dinamikleri gözetilerek makroihtiyati düzenlemeler kalibre edildi. KKM ve TL mevduat için belirlenen ZK oranları arasındaki fark ve tesis edilen ZK’lar için ödenen faiz tutarı, bankaların fonlama stratejilerini etkileyen en temel iki araç oldu. Ayrıca, KKM hesaplarına uygulanabilen asgari faiz oranları kademeli olarak aşağı yönlü revize edildi ve KKM hesaplarına uygulanan stopaj avantajı sonlandırıldı.

Sıkı para politikasına ek olarak atılan bu adımlar ile birlikte TL mevduatın cazibesi korunurken KKM hesaplarından çıkış hızlandı ve bu hesaplardan dövize yönelim sınırlı kaldı. Mudinin KKM tercihinde belirleyici olan döviz kurundaki oynaklığın azalması da KKM ile TL mevduat arasındaki getiri makasını TL lehine açtı. 19 Ağustos 2025 itibarıyla; KKM payı %1,8’e gerilerken TL mevduat payı %60’ın üzerine çıktı.

"MERKEZ BANKASI BİLANÇOSUNDAKİ RİSKLER AZALDI"

Önümüzdeki dönemde vadesi gelecek KKM hesaplarının önceki dönem bakiye azalışlarına yakın olması, ürünün sonlandırılması için şartların oluştuğunu gösterdi. Ayrıca enflasyon ana eğiliminde gerçekleşen gerileme ve TL mevduatın cazibesi KKM’den çıkışı destekledi. KKM’nin sonlandırılması ile sonuçlanan kademeli çıkış süreci ile birlikte para politikasının bankaların TL fonlama maliyetine aktarımı güçlendi ve Merkez Bankası bilançosundaki riskler azaldı."